Paletka zielona
Paletka zielona[2][3][4][5], paletka brązowa[5], paletka[6][4][5], (Symphysodon aequifasciatus[7][8]) – gatunek ryby z rodziny pielęgnicowatych, występującej w dorzeczu Amazonki. Dawniej nazwą paletka określano wszystkie ryby z rodzaju Symphysodon[9].
| Symphysodon aequifasciatus[1] | |||
| Pellegrin, 1904 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
paletka zielona | ||
| Synonimy | |||
| |||
Zasięg występowania tego gatunku jest znacznie szerszy niż Symphysodon discus: od wschodniego Peru po dolny bieg Amazonki. Żyje głównie w dopływach Amazonki. Na ciele ma 9 pionowych, mniej lub bardziej widocznych, ciemnych pręg, u odmian hodowlanych czasami całkowicie zanikających[4]. Osiąga ok. 12,5 cm długości ciała. W akwarystyce uzyskano wiele odmian hodowlanych.
Taksonomia edytuj
Paletka została opisana naukowo w 1904 roku przez Jacques'a Pellegrina jako odmiana dyskowca, pod nazwą Symphysodon discus var. aequifasciata. Następnie uznana została za odrębny gatunek Symphysodon aequifasciata. Pellegrin nie opisał holotypu, a epitet gatunkowy aequifasciata zapisał niezgodnie z zasadami kodeksu nomenklatury zoologicznej, ponieważ nazwa Symphysodon jest rodzaju męskiego[7], a nazwa gatunkowa (epitet gatunkowy) wyrażona w formie przymiotnikowej powinna mieć formę zgodną z rodzajem nazwy rodzajowej. Już w XX wieku wielu autorów nieformalnie używało poprawnego zapisu, ale dopiero w 2005 roku Géry i Bleher[10] opublikowali pracę uzupełniającą formalne niedociągnięcia Pellegrina, m.in. opis lektotypu. Od tej pory poprawną formą zapisu nazwy paletki jest Symphysodon aequifasciatus[7].
Relacje pokrewieństwa ryb w obrębie rodzaju Symphysodon nie zostały dokładnie poznane.
Wyróżniono kilka podgatunków, które jednak nie zostały zaakceptowane przez taksonomów z powodu zbyt bliskiego pokrewieństwa. Nadane im nazwy zostały uznane za synonimy nazwy systematycznej[11]:
- Symphysodon aequifasciatus aequifasciatus Pellegrin, 1904 – paletka zielona[4]
- Symphysodon aequifasciatus axelrodi Schultz, 1960 – paletka brązowa[2][4], paletka brunatna[4]
- Symphysodon aequifasciatus haraldi Schultz, 1960 – paletka niebieska[4]
Uczestnicy naukowej dyskusji prezentują odmienne poglądy. Jedni (np. Farias i Hrbek) mają wątpliwości, czy ryby te należy klasyfikować jako odrębne gatunki, ponieważ wyniki badań molekularnych sugerują, że wszystkie Symphysodon spp. są odmianami barwnymi i rasami geograficznymi jednego gatunku[11]. Inni (np. Heiko Bleher[12]) dopatrują się potrzeby wyodrębnienia kolejnych gatunków (S. aequifasciatus haraldi jako S. haraldi i S. discus tarzoo jako S. tarzoo[7]).
Hodowla edytuj
| Zalecane warunki w akwarium | |
|---|---|
| Wielkość zbiornika | obszerny, ok. 200 litrów |
| Temperatura wody | 28 – 30 °C |
| Twardość wody | 0°n – 4°n |
| Skala pH | 6,0 – 7,0 |
| Pokarm | żywy, mrożony (wołowina i serca wołowe) |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Symphysodon aequifasciatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70 (występuje pod synonimiczną nazwą)
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
- ↑ a b c d e f g Wally Kahl, Burkard Kahl, Dieter Vogt, Atlas ryb akwariowych, Henryk Garbarczyk (tłum.), Eligiusz Nowakowski (tłum.), Warszawa: Delta W-Z, 2000, ISBN 83-7175-260-1.
- ↑ a b c Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- ↑ Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
- ↑ a b c d Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 14 lipca 2011 [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Symphysodon aequifasciatus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 5 września 2011]
- ↑ Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ Géry, J. & H. Bleher. Kommentar zur Taxonomie I. Anmerkungen zu den Typuslokalitäten der Arten and Unterarten der Gattung Symphysanodon Heckel. „Bleher's Discus”. 1, s. 135–139, 2005.
- ↑ a b Izeni Pires Farias, Tomas Hrbek, Patterns of diversification in the discus fishes (''Symphysodon'' spp. Cichlidae) of the Amazon basin, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 49 (1), 2008, s. 32–43, DOI: 10.1016/j.ympev.2008.05.033, PMID: 18762435 (ang.). (pdf)
- ↑ Wiliam Eschmeyer (on line) [za:] H. Bleher i M. Bailey Bleher's discus. 2. Aquapress Bleher, Miradolo Terme (Italy).