Paluch – metalowa obrączka obejmująca kciuk, zapożyczona z szabel zachodnioeuropejskich, ułatwiająca operowanie szablą i zabezpieczająca wewnętrzną stronę dłoni przed ześlizgującym się ostrzem przeciwnika. Stosowana w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w szabli husarskiej.

Rękojeść szabli z paluchem

Umocowany na rękojeści lub przymocowany do jelca szabli pierścień dostosowany do oparcia kciuka, wzmacniał uchwyt i ułatwiał wykonanie cięć bezpośrednich. Przy trafieniu działał jak dźwignia: umożliwiał szybkie odbicie broni, a przy minięciu celu pozwalał na szybkie wycofanie szabli do następnego ataku. Mocowany był za pomocą lutowania, kowalskiego spawu lub nitu[1][2][3].

Typy paluchów:

  • paluch pasowany – szeroki, dopasowany do konkretnego kciuka, wspomagający zarówno cięcie, jak i powrót po nim,
  • paluch obrączkowy – wąski, tylko przyśpiesza cięcie[4].

Przypisy edytuj

  1. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: PWN, 2010, s. 35. ISBN 978-83-01-16260-3.
  2. Zdzisław Żygulski: Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu. Warszawa: PWN, 1982, s. 272. ISBN 83-01-02515-8.
  3. Włodzimierz Kwaśniewicz: Dzieje szabli w Polsce. Warszawa: Bellona, 2011, s. 56-59. ISBN 978-83-11-12015-0.
  4. Wojciech Zabłocki: Szable świata. Warszawa: Bellona-Bosz, 2011, s. 60. ISBN 978-83-11-12033-4.