Pamięć Świata
Pamięć Świata (ang. Memory of the World International Register) – międzynarodowy projekt sygnowany przez UNESCO, zapoczątkowany w 1992 roku, którego celem jest podejmowanie działań służących zachowaniu, ratowaniu i udostępnianiu dokumentów: rękopisów, druków, inskrypcji, dokumentów audiowizualnych (nagrań i filmów), itp. o światowym znaczeniu historycznym lub cywilizacyjnym.
W ramach programu prowadzona jest międzynarodowa lista najbardziej wartościowych obiektów. Pierwsze obiekty zostały wpisane na Listę w 1997. Lista uzupełniana jest co 2 lata na specjalnych sesjach Międzynarodowego Komitetu Doradczego Programu. W 2017 roku na liście znajdowało się 427 dokumentów, w tym 15 z Polski[1].
Oprócz Listy międzynarodowej prowadzone są listy narodowe i regionalne, a także opracowania i bazy danych gromadzące informacje o dziedzictwie zagrożonym i utraconym[2].
Nagroda JikjiEdytuj
Od 2005 roku UNESCO przyznaje nagrodę Jikji dla instytucji i osób prywatnych, które najlepiej realizują cele projektu Pamięć Świata. Nagroda upamiętnia Jikji (Buljo jikji simche yojeol) – najstarszą zachowaną księgę drukowaną przy pomocy metalowej czcionki ruchomej. Nagroda (30 000 USD), przyznawana co dwa lata, fundowana jest przez rząd Korei Południowej[3].
Laureaci[4]:
- 2005 – Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej
- 2007 – Phonogrammarchiv, Austriacka Akademia Nauk
- 2009 – Narodowe Archiwum Malezji
- 2011 – National Archives of Australia
- 2013 – Apoyo al Desarrollo de Archivos y Bibliotecas (ADABI)
- 2016 – Iberarchivos Programme
- 2018 – SAVAMA DCI
- 2020 – Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng[5]
Lista według krajów i organizacjiEdytuj
Obecnie (stan na koniec 2015 roku) na liście znajdują się następujące obiekty:
Algieria (1)Edytuj
Al – Mustamlah Min Kitab Al – Takmila – manuskrypt historyka Az-Zahabiego[6] | Narodowa Biblioteka Algierii | 2017 |
Albania (1)Edytuj
Codex Purpureus Beratinus[7] | Albańskie Archiwum Państwowe | 2005 |
Angola (1)Edytuj
Arquivos dos Dembos[8] – wpis wraz z Portugalią | Archiwum Narodowe Angoli (Arquivo Nacional de Angola) (ANA) i Instituto de Investigaçăo Cientifica Tropical (IICT) | 2011 |
Antyle Holenderskie (2)Edytuj
Pierwszy katechizm w języku papiamento[9] | Archiwum Narodowe Antyli Holenderskich (Archivo Nashonal) | 2009 | |
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | Archiwum Narodowe Antyli Holenderskich (Archivo Nashonal) | 2011 |
Arabia Saudyjska (1)Edytuj
Najstarsza inskrypcja islamska – zachowana na skale czerwonego piaskowca na północ od Al-Ula, na starożytnym szlaku handlowym i pielgrzymkowym łączącym wczesno-islamskie miasta Mada’in Salih i Al-Mabiyat[11] | Północno-zachodnia Arabia Saudyjska, na północ od Al-Ula | 2003 |
Argentyna (2)Edytuj
Dokumenty Wicekrólestwa La Platy[12] | Archiwum Narodowe, Buenos Aires | 1997 | |
Dokumentacja łamania praw człowieka w latach 1976–1983[13] | Narodowe Archiwum Pamięci (Archivo Nacional de la Memoria) (ANM) | 2007 |
Armenia (2)Edytuj
Kolekcja starych rękopisów im. Mesropa Masztoca[14] | Instytut Dawnych Rękopisów Matenadaran, Erywań | 1997 | |
Kolekcja rękopisów kompozytora Arama Chaczaturiana[15] | Dom-Muzeum Arama Chaczaturiana, Archiwum Rodzinne Karena Chaczaturiana, Narodowe Archiwum Armenii (NAA) | 2013 |
Australia (5)Edytuj
Dziennik wyprawy Jamesa Cooka[16] | National Library of Australia, Canberra | 2001 | |
Zapiski Edwarda Koiki Mabo, aborygeńskiego aktywisty oraz historyczne dokumenty z procesu przez Sądem Najwyższym o uznanie praw Aborygenów do ziemi[17] | National Library of Australia, Canberra | 2001 | |
The Story of the Kelly Gang, film pełnometrażowy z 1906 roku w reżyserii Charlesa Taita, powszechnie uważany za pierwszy w dziejach kina pełnometrażowy film fabularny[18][19] | National Film and Sound Archive, Canberra | 2007 | |
Dokumentacja skazanych przestępców w koloniach karnych Australii[20] | W posiadaniu wielu podmiotów | 2007 | |
Manifest Partii Pracy Queensland do mieszkańców Queensland[21] | State Library of Queensland, Brisbane | 2009 |
Austria (13)Edytuj
Dioskuryd wiedeński, pochodząca z VI wieku kopia dzieła Pedaniosa Dioskurydesa De Materia Medica[22] | Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń | 1997 | |
Ostateczny dokument kongresu wiedeńskiego[23] | Austriackie Archiwum Państwowe, Wiedeń | 1997 | |
Kolekcje historyczne Wiedeńskiego Archiwum Fonograficznego (1899–1950)[24] | Phonogrammarchiv, Austriacka Akademia Nauk, Wiedeń | 1999 | |
Kolekcja papirusów arcyksięcia Rajnera[25], obejmująca ok. 180000 obiektów (papirusów, pergaminów, tabliczek drewnianych, ostraków, tkanin) z okresu od XV w. p.n.e. do XVI wieku n.e.[26], z tekstami w językach: egipskim (w zapisie hieroglificznym, hieratycznym i demotycznym), koptyjskim, greckim, łacińskim, hebrajskim, aramejskim, syryjskim, pahlawi i arabskim[27]. | Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń | 2001 | |
Kolekcja dzieł Schuberta[28] | Wiedeńska Biblioteka Miejska, Wiedeń | 2001 | |
Atlas Blaeu-Van der Hem[29] | Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń | 2003 | |
Kolekcja dzieł Brahmsa[30] | Gesellschaft der Musikfreunde, Wiedeń | 2005 | |
Kolekcja rysunków architektury gotyckiej[31] | Akademia Sztuk Pięknych, Wiedeń | 2005 | |
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Francją, Niemcami, Belgią, Węgrami i Włochami | 2005 | ||
Tabula Peutingeriana[33] | Akademia Sztuk Pięknych, Wiedeń | 2007 | |
Psałterz moguncki[34] | Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń | 2011 | |
Spuścizna Arnolda Schönberga[35] | 2011 | ||
Złota Bulla Karola IV – siedem oryginałów i kopia Wacława IV Luksemburskiego[36] – wpis wraz z Niemcami | Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń | 2013 |
Azerbejdżan (1)Edytuj
Średniowieczne rękopisy z zakresu medycyny i farmacji[37] | Azerbejdżańska Akademia Nauk, Baku | 2005 |
Bahamy (2)Edytuj
Dziennik gubernatora Charlesa Farquharsona Dundasa[38] | Archiwa Bahamów, Nassau | 2009 | |
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią | 2009 |
Barbados (6)Edytuj
Piśmiennictwo niewolników karaibskich[40] | 2003 | ||
Kolekcja Nity Barrow[41] | University of West Indies Cave Hill Campus, Bridgetown | 2009 | |
Archiwa federalne[42] | University of West Indies Cave Hill Campus, Bridgetown | 2009 | |
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Jamajką, Panamą, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 | ||
Dokumenty Komisji Indii Zachodnich[44] | 2015 | ||
Afrykańska pieśń z Barbadosu – wpis wraz z Wielką Brytanią[45] | 2017 |
Belgia (5)Edytuj
Archiwa finansowe Officina Plantiniana[46] | Muzeum Plantin-Moretus, Antwerpia | 2001 | |
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Francją, Niemcami, Austrią, Węgrami i Włochami | 2005 | ||
Archiwa izby upadłych przedsiębiorstw w Antwerpii[47] | 2009 | ||
Archiwa Uniwersytetu Leuven (1425–1797)[48] | 2013 | ||
Uniwersalny system klasyfikacji zbiorów bibliotecznych[49] | 2013 |
Belize (1)Edytuj
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Bahamami, Dominikaną, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią | 2009 |
Benin (1)Edytuj
Archiwa kolonialne[50] | Archiwum Narodowe, Porto Novo | 1997 |
Bermudy (1)Edytuj
Rejestr niewolników Bermudów 1821–1834[51] | 2011 |
Białoruś (2)Edytuj
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[52] – wpis wraz z Finlandią, Litwą, Polską, Rosją i Ukrainą | 2009 | ||
Akt Unii lubelskiej – wpis wraz z Litwą, Łotwą, Polską i Ukrainą[53] | 2017 |
Boliwia (3)Edytuj
Amerykańska Muzyka Kolonialna[54] – wpis wraz z Kolumbią, Meksykiem i Peru | 2007 | ||
Zespół archiwalny Royal Audiencia Court of La Plata (RALP)[55] | 2011 | ||
Kolekcja dokumentów: Życie i prace Ernesto Guevary[56] – wpis wraz z Kubą | 2013 |
Brazylia (7)Edytuj
Kolekcja cesarza zawierająca brazylijskie i zagraniczne fotografie z XIX wieku[57] | Brazylijska Biblioteka Narodowa, Rio de Janeiro | 2003 | |
Archiwum wywiadu i kontrwywiadu o reżimie wojskowym w Brazylii (1964–1985)[58] | 2011 | ||
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 | ||
Dokumenty dotyczące podróży cesarza Piotra II po Brazylii i za granicę[59] | 2013 | ||
Archiwum architektoniczne Oscara Niemeyera[60] | 2013 | ||
Ikonograficzna i kartograficzna dokumentacja wojny paragwajskiej – wpis wraz z Urugwajem[44] | 2015 | ||
Dokumenty Antônio Carlosa Gomesa – wpis wraz z Włochami[61] | 2017 |
Bułgaria (1)Edytuj
Apostoł eniński[62] | 2011 |
Chile (3)Edytuj
Archiwa obrońców praw człowieka tzw. archiwa terroru[63] | Archivo Nacional de Chile, Santiago | 2003 | |
Dokumentacja działalności jezuitów na terenie całej Ameryki[64] | Archivo Nacional de Chile, Santiago | 2003 | |
Kolekcja drukowanej poezji popularnej: Lira popular[65] | 2013 |
Chiny (10)Edytuj
Archiwa dźwięków muzyki tradycyjnej[66] | Instytut Muzykologii Chińskiej Akademii Nauk, Pekin | 1997 | |
Zapiski Wielkiego Sekretariatu dynastii Qing[67] | Pierwsze Archiwum Historyczne Chin, Muzeum Pałacowe, Pekin | 1999 | |
Stare rękopisy literatury ludu Naxi zapisane pismem dongba[68], obejmujące 1000 woluminów z okresu od roku 60 do czasów dynastii Tang (VII wiek), jedyne zachowane dokumenty tego typu na świecie[26] | Instytut Badań nad Kulturą Dongba | 2003 | |
„Złote listy” cesarskich wizytacji z czasów dynastii Qing[69] | Archiwum Narodowe, Pekin | 2005 | |
Archiwa dynastii Qing[70] | W posiadaniu wielu podmiotów | 2007 | |
Bencao gangmu – kompendium Materia Medica[71] | Biblioteka Chińskiej Akademii Chińskich Nauk Medycznych | 2011 | |
Huangdi neijing – „Kanon medycyny Żółtego Cesarza”[72], najwcześniejsza księga tradycyjnej medycyny chińskiej, prezentująca teorie Yin i yang i Wu xing[26] | Chińska Biblioteka Narodowa, Pekin | 2011 | |
Oficjalne dokumenty z Tybetu z okresu dynastii Yuan (1304–1367)[73] | Archiwum Tybetańskiego Regionu Autonomicznego | 2013 | |
Korespondencja Qiaopi z Yinxin oraz dokumenty diaspory chińskiej[74] | Archiwum Prowincji Guangdong; Archiwum Prowincji Fujian | 2013 | |
Dokumenty związane z masakrą nankińską[44] | Centralne Archiwa Chin, Drugie Archiwa Historyczne Chin, Archiwum Prowincji Liaoning, Archiwum Prowincji Jilin, Archiwum Miejskie Szanghaju, Archiwum Miejskie Nankinu, Gmach Pamięci Ofiar Masakry Nankińskiej | 2015 |
Chorwacja (1)Edytuj
Tabula Hungariae – mapa królestwa Węgier sprzed 1528[75] – wpis wraz z Węgrami | 2007 |
Curaçao (1)Edytuj
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[76] – wpis wraz z Holandią i Surinamem | 2011 |
Czechy (7)Edytuj
Kolekcja średniowiecznych manuskryptów reformacji czeskiej[77] | Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga | 2007 | |
Kolekcja rosyjskich, ukraińskich i białoruskich periodyków emigracyjnych 1918–1945[78] | Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga | 2007 | |
Kolekcja 526 druków prac akademickich z lat 1637–1754[79] | Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga | 2011 | |
Libri Prohibiti: kolekcja periodyków czeskich i słowackich wydawnictw podziemnych z lat 1948–1989[80] | Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga | 2011 | |
Pokazy obrazów ruchomych Émile’a Reynaud – wpis wraz z Francją[44] | Centre national du cinéma et de l'image animée, Paryż Narodowe Muzeum Techniki, Praga |
2015 | |
Archiwum Leoša Janáčka[81] | Moravské zemské muzeum | 2017 | |
Mapy Camocio[82] – wpis wraz z Maltą | Zbiory Map Uniwersytetu Karola w Pradze | 2017 |
Dania (8)Edytuj
Archiwa duńskich zamorskich kompanii handlowych[83] | Duńskie Archiwum Narodowe, Kopenhaga | 1997 | |
Kolekcja Linneusza[84] | Duńska Biblioteka Narodowa Nauk i Medycyny, Kopenhaga | 1997 | |
Rękopisy i listy Andersena[85] | Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga | 1997 | |
Archiwum Kierkegaarda[86] | Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga | 1997 | |
Archiwa celne Øresundstolden[87] | Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga | 2007 | |
El Primer Nueva Coronica y Buen Gobiern[88] | 2007 | ||
Kolekcja rękopisów Árniego Magnússona (1663–1730)[89] – wpis wraz z Islandią | 2009 | ||
MS. GKS 4 2°, vol. I-III, Biblia Latina[90] | 2011 |
Dominika (1)Edytuj
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią | 2009 |
Dominikana (2)Edytuj
Księga chrztów niewolników z lat 1636–1670[91] | 2009 | ||
Dziedzictwo ruchu oporu i walk o prawa człowieka w Dominikanie w latach 1930–1961[92] | 2009 |
Egipt (4)Edytuj
Zbiór dokumentów „Pamięć Kanału Sueskiego”[93] | Ambasada Egiptu w Paryżu | 1997 | |
Spisane na papierze i pergaminie zarządzenia sułtanów i książąt[94] | Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair | 2005 | |
Zbiór perskich manuskryptów[95] | Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair | 2007 | |
Kolekcja mameluckich rękopisów Koranu Biblioteki Narodowej Egiptu[96] | Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair | 2013 |
Ekwador (1)Edytuj
„The Gaze of the Other” – dziedzictwo dokumentalne salezjańskiego wikariatu apostolskiego w ekwadorskiej Amazonii (1890–1930)[44] | 2015 |
Estonia (1)Edytuj
Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[97] – wpis wraz z Litwą i Łotwą | 2009 |
Etiopia (1)Edytuj
Skarby Archiwum i Biblioteki Narodowej[98] | Archiwum i Biblioteka Narodowa, Addis Abeba) | 1997 |
Fidżi (1)Edytuj
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[99] – wpis wraz z Gujaną, Surinamem, Trynidadem i Tobago | 2011 |
Filipiny (4)Edytuj
Tabliczki zapisane pismem sylabicznym z X wieku[100] | Muzeum Narodowe, Manila | 1999 | |
Nagrania radiowe z okresu rewolucji różańcowej 1986[101] | 2003 | ||
Kolekcja José Macedy – filipińskiego kompozytora i etnografa muzycznego – obejmująca nagrania, zapiski, zdjęcia muzyków i tradycyjnych instrumentów[102] | 2007 | ||
Dokumenty Manuela L. Quezona – pierwszego filipińskiego szefa rządu Filipin[103] | University of Michigan, Michigan | 2011 |
Finlandia (3)Edytuj
Kolekcja map A.E. Nordenskiölda – historyka wczesnej kartografii[104] | Biblioteka Uniwersytecka, Helsinki | 1997 | |
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[52] – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Polską, Rosją i Ukrainą | 2009 | ||
Archiwum Suenjel – wioski sami skoltów[44] | 2015 |
Francja (13)Edytuj
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789-1791[105] | 2003 | ||
Apel de Gaulle’a z 18 czerwca 1940 nadany do Francuzów przez radio z Londynu[106] – wpis wraz z Wielką Brytanią | 2005 | ||
Filmy braci Lumière – kolekcja 1405 filmów[107] | 2005 | ||
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Austrią, Niemcami, Belgią, Węgrami i Włochami | 2005 | ||
Dokumenty ilustrujące wprowadzenie dziesiętnego systemu metrycznego, 1790–1837[108] | 2005 | ||
Tkanina z Bayeux[109] | 2007 | ||
Biblioteka cysterskiego opactwa Clairvaux za czasów Pierre’a de Vireya (1472) – kolekcja 1115 manuskryptów średniowiecznych[110] | 2009 | ||
Biblioteka Beatusa Rhenanusa[111] | 2011 | ||
Seria dokumentów obejmujących rejestrację i publikację tekstów prawnych, zawierająca dekret króla Franciszka I Walezjusza wprowadzający system obowiązkowego przekazywania jednego wydawanego egzemplarza do biblioteki królewskiej[112] | Centre historique des archives nationales | 2011 | |
Pokazy obrazów ruchomych Émile’a Reynaud – wpis wraz z Czechami[44] | 2015 | ||
Mappa mundi z Albi[44] | 2015 | ||
Archiwa Louisa Pasteura[44] | 2015 | ||
Archiwa Père Castor[113] | 2017 |
Ghana (1)Edytuj
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i USA | 2011 |
Grecja (1)Edytuj
Papirus z Derveni[44] | 2015 |
Gruzja (3)Edytuj
Opis Królestwa Gruzji i atlas geograficzny Wachuszti Bagrationiego[114] | 2013 | ||
Kolekcja rękopisów eposu Szoty Rustaweliego Rycerz w tygrysiej skórze[115] – wpis wraz z Wielką Brytanią | 2013 | ||
Najstarsze manuskrypty zachowane w Narodowym Archiwum Gruzji[44] | 2015 |
Gujana (2)Edytuj
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i USA | 2011 | ||
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[99] – wpis wraz z Fidżi, Surinamem, Trynidadem i Tobago | 2011 |
Hiszpania (10)Edytuj
Traktat z Tordesillas[116] – wpis wraz z Portugalią | Archiwum Korony Aragońskiej, Barcelona | 2007 | |
umowa z Santa Fe między Krzysztofem Kolumbem i Królami Katolickimi 17 kwietnia 1492[117] | Główne Archiwum Indii, Sewilla | 2009 | |
Dekrety (1188) z León, kolebki europejskiego parlamentaryzmu[118] | 2013 | ||
Materiały związane z działalnością misji do Europy w erze Keichō[119] – wpis wraz z Japonią | 2013 | ||
Llibre del Sindicat Remença – XV-wieczna kronika spotkań syndykatu chłopskiego w Katalonii[120] | 2013 | ||
Rękopisy komentarzy do apokalipsy Beatusa z Liébany w tradycji iberyjskiej – wpis wraz z Portugalią[44] | 2015 | ||
Słowniki pierwotnych języków Nowego Świata z tłumaczeniami na język hiszpański[44] | 2015 | ||
Codex Calixtinus – wpis wraz z Portugalią[121] | 2017 | ||
Archivo General de Simancas[122] | 2017 | ||
Archiwa Santiago Ramona Y Cajal oraz Hiszpańskiej Szkoły Neurohistologicznej[123] | 2017 |
Holandia (12)Edytuj
Biblioteka Ets Haim – Livraria Montezinos w Synagodze Portugalskiej w Amsterdamie, posiadająca duży zbiór z zakresu judaistyki[124] | 2003 | ||
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[125] – wpis wraz z Indiami, Indonezją, Południową Afryką i Sri Lanką | 2003 | ||
Dziennik Anny Frank[126] | 2009 | ||
La Galigo (Sureq Galigo) – epicki mit stworzenia obejmujący 6000 foliałów – najprawdopodobniej najobszerniejsze dzieło literatury na świecie[127] – wpis wraz z Indonezją | 2011 | ||
Kolekcja Desmeta obejmująca ponad 900 filmów, plakatów filmowych, dokumentacji firmy Desmeta, m.in. korespondencję z wytwórniami filmowymi[128] | 2011 | ||
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[76] – wpis wraz z Curaçao i Surinamem | 2011 | ||
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Surinamem, Wielką Brytanią i USA | 2011 | ||
Babad Diponegoro, autobiograficzna kronika Diponegoro[129] – wpis wraz z Indonezją | 2013 | ||
Jedyna zachowana strona rękopisu manifestu komunistycznego oraz osobista kopia Karola Marksa z adnotacjami pierwszego wydania pierwszego tomu Kapitału, rękopisy Marksa i Engelsa[130] – wpis wraz z Niemcami | Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej, Amsterdam | 2013 | |
Psałterz utrechcki[44] | 2015 | ||
Zbiór wybranych dokumentów świadczących o różnorodności językowej świata z archiwum językowego Instytutu Psycholingwistyki Maxa Plancka[44] | 2015 | ||
Dokumenty Aletty Jacobs[131] | 2017 |
Indie (7)Edytuj
Kolekcja tamilskich rękopisów z dziedziny medycyny[132] | Instytut Studiów Azjatyckich, Tamil Nadu | 1997 | |
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[133] – wpis wraz z Holandią, Indonezją, Południową Afryką i Sri Lanką | Nationaal Archief, Den Haag | 2003 | |
Manuskrypty świętych tekstów śiwaizmu[134] | Institut français de Pondichéry, Puducherry | 2005 | |
Rygweda[135] – święta księga hinduizmu, najstarsza z czterech wed – trzydzieści manuskryptów[26] | Bhandarkar Instytut Badań Orientalnych, Pune | 2007 | |
Manuskrypt traktatów laghukālacakratantrarājatikā zawierający opisy astronomiczne i astrologiczne, miary Ziemi, dyskusje filozoficzne[136] | Asiatic Society, Kolkata | 2011 | |
Manuskrypt Tarikh-E-Khandan-E-Timuriyah o historii Timurydów, Timura i jego potomków panujących w Iranie i Indiach[137] | Publiczna Biblioteka Orientalna Khuda Bakhsh, Patna | 2011 | |
Tekst sanskrytu Śantinatha Charitra z XIV w. opisujący życie i czasy Śantinathy[138] | L.D. Institute of Indology , | 2013 |
Indonezja (5)Edytuj
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej – w Indonezji znajdują się archiwa z lat 1612–1811[133] – wpis wraz z Holandią, Indiami, Południową Afryką i Sri Lanką | 2003 | ||
La Galigo (Sureq Galigo) – epicki mit stworzenia obejmujący 6000 foliałów – najprawdopodobniej najobszerniejsze dzieło literatury na świecie[127] – wpis wraz z Holandią | Fort Rotterdam, Makasar; Biblioteka Uniwersytetu w Lejdzie, Lejda | 2011 | |
Babad Diponegoro, autobiograficzna kronika Diponegoro[129] – wpis wraz z Holandią | Narodowa Biblioteka Indonezji, Dżakarta | 2013 | |
Nāgarakrĕtāgama – laudacja z XIV w. na cześć króla Hayama Wuruka[139] | Narodowa Biblioteka Indonezji, Dżakarta | 2013 | |
Archiwum Konferencji Azjatycko-Afrykańskiej w Bandungu[44] | Archiwum Narodowe Republiki Indonezji, Dżakarta | 2015 |
Iran (9)Edytuj
Akt fundacji Rab'-e Rashidi – ośrodka akademickiego Ilchanidów z XIII wieku[140] | Biblioteka Narodowa w Tebrizie | 2007 | |
Szahname księcia Bajsunkura[141] | Cesarska Biblioteka Pałacu Golestan, Teheran | 2007 | |
Dokumenty administracyjne organizacji Astan Quds Razavi z okresu Safawidów[142] | Biblioteka Astan-e Quds Razavi, Meszhed | 2009 | |
Panj Ganj – zbiór pięciu poematów (Makhzan al-asrar, Chosrou wa Szirin, Farhad wa Szirin, Haft pajkar i Iskandarname) Nizamiego[143] | Biblioteka Sepahsālār; Cesarska Biblioteka Pałacu Golestan; Muzeum Narodowe; Biblioteka Narodowa w Malek; Centralna Biblioteka Uniwersytetu Teherańskiego | 2011 | |
Al-Tafhim li Awa'il Sana'at al-Tanjim – najstarszy perski tekst z dziedziny matematyki i astrologii, napisany przez Biruniego[144] | Skarbiec Manuskryptów Islamskiego Zgromadzenia Konsultatywnego | 2011 | |
Dhakhīra-yi Khārazmshāhī – najstarszy perski traktat medyczny[145] | Biblioteka Sepahsālār | 2013 | |
Zbiór wybranych map Iranu z okresu panowania Kadżarów[146] | Centrum Dokumentów Narodowych i Historii Dyplomacji | 2013 | |
Księga dróg i królestw (arab. Al-Masaalik Wa Al-Mamaalik) – wpis wraz z Niemcami[44] | Muzeum Narodowe, Teheran (tłumaczenie na język perski); Biblioteka Naukowa w Erfurcie (oryginał w języku arabskim) | 2015 | |
Zbiór prac Sadiego z Szirazu – Kulliyyāt-i Saʽdi[44] | Biblioteka Narodowa Iranu, Teheran | 2015 |
Irlandia (1)Edytuj
Księga z Kells[147] | 2011 |
Islandia (2)Edytuj
kolekcja rękopisów Árniego Magnússona (1663–1730)[89] – wpis wraz z Danią | 2009 | ||
Cenzus z 1703 roku[148] | 2013 |
Izrael (4)Edytuj
Zbiór kart świadectwa Holokaustu, obejmujący prawie dwa miliony kart z nazwiskami ofiar, zbieranych w latach 1954–2004[149] | 2013 | ||
Zbiór Rothschilda – XV-wieczne manuskrypty hebrajskie[150] | 2013 | ||
Kodeks z Aleppo[44] | 2015 | ||
Prace teologiczne Isaaca Newtona[44] | 2015 |
Jamajka (2)Edytuj
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią | 2009 | ||
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Barbadosem, Panamą, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 |
Japonia (5)Edytuj
Zbiór Sakubei Yamamoto[151] | 2011 | ||
Midokanpakuki: zbiór rękopisów dzienników Michinagi Fujiwary[152] | 2013 | ||
Materiały związane z działalnością misji do Europy w erze Keichō[119] – wpis wraz z Hiszpanią | 2013 | ||
„Powrót do portu Maizuru” – dokumenty związane z internowaniem i repatriacją Japończyków (1945–1956)[44] | 2015 | ||
Archiwum świątyni Tō-ji w stu pudełkach[44] | 2015 |
Kambodża (1)Edytuj
Archiwa Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng[153] | Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng, Phnom Penh | 2009 |
Kanada (3)Edytuj
Zbiór Seminarium Quebecu[154] | 2007 | ||
Neighbours – krótkometrażowy film na jednej rolce Normana McLarena[155] | 2009 | ||
Zbiór dokumentów związanych z odkryciem insuliny i jego oddźwiękiem globalnym[156] | 2013 |
Kazachstan (3)Edytuj
Kolekcja manuskryptów Jasawiego w języku tureckim[157] – wpis wraz z Danią | Biblioteka Narodowa Kazachstanu | 2003 | |
Zbiór dokumentów audiowizualnych ruchu antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk[158] | 2005 | ||
Zbiór archiwalny Morza Aralskiego[159] | 2011 |
Kolumbia (2)Edytuj
Kolekcja Negros y Esclavos[160] | Generalne Archiwum Państwowe, Bogota | 2005 | |
Amerykańska Muzyka Kolonialna[54] – wpis wraz z Boliwią, Meksykiem i Peru | 2007 |
Korea Południowa (13)Edytuj
Rękopis Hunmin Chongum z pierwszym zapisem w alfabecie hangul[161] | Muzeum Sztuki Kansong, Seul | 1997 | |
Roczniki dynastii Joseon[162] | Chongjoksan Sagobon, Seul | 1997 | |
Seungjeongwon Ilgi zapiski sekretariatu królewskiego dynastii Joseon[163] | Biblioteka Gyujanggak i Uniwersytet Narodowy w Seulu | 2001 | |
Buljo jikji simche yojeol, antologia tekstów buddyzmu zen, wydrukowana w 1377, najstarsza książka drukowana z użyciem ruchomych czcionek[164] | Francuska Biblioteka Narodowa, Paryż | 2001 | |
Uigwe: protokoły królewskie dynastii Joseon[165] | 2007 | ||
Drewniane matryce Tripitaka koreana i skrypty buddyjskie[166] | 2007 | ||
Donguibogam: zasady i praktyka medycyny wschodniej – encyklopedia wiedzy medycznej z 1613[167] | 2009 | ||
Dziedzictwo praw człowieka – archiwum masakry w Kwangju[168] | 2011 | ||
Ilseongnok: zapiski przemyśleń codziennych – dziennik króla Jeongjo[169] | 2011 | ||
Nanjung Ilgi: dziennik wojenny admirała Yi Sun-sin, pisany podczas inwazji japońskich 1592–1598[170] | 2013 | ||
Archiwa Saemaul Undong – ruchu na rzecz rozwoju gospodarki, który stworzył podwaliny ekonomicznego sukcesu Korei[171] | 2013 | ||
Drewniane bloki drukarskie do druku prac Konfucjusza[44] | 2015 | ||
Archiwum koreańskiego programu specjalnego emitowanego na żywo „Odnajdywanie rozproszonych rodzin”[44] | 2015 |
Kostaryka (1)Edytuj
Dokumentacja rozwiązania armii kostarykańskiej z 1949 roku[172] | 2017 |
Kuba (3)Edytuj
Kolekcja José Martí Pérez[173] | Generalne Archiwum Państwowe, Bogota | 2005 | |
Negatywy Noticiero ICAIC Lationamericano[174] | 2009 | ||
Kolekcja dokumentów: Życie i prace Ernesto Guevary[56] – wpis wraz z Boliwią | 2013 |
Liban (2)Edytuj
Pamiątkowe stele znad rzeki Nahr al-Kalb w górach Libanu, opisujące historię kraju od starożytności po dzień dzisiejszy[175], pozostawione przez kolejne wojska zdobywców (od starożytnych Egipcjan, Babilończyków, Greków i Rzymian, aż po Francuzów, Brytyjczyków i współczesnych Libańczyków)[26] | Nahr al-Kalb, góry Libanu | 2005 | |
Alfabet fenicki[176] – alfabet wynaleziony w XIII w. p.n.e., dał początek wszystkim alfabetom stosowanym współcześnie[26] | Stela Nr.I na terenie miasta Zuk Musbah, stele Nr. II–XXII na terenie miasta Dbayeh | 2005 |
Litwa (2)Edytuj
Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[97] – wpis wraz z Estonią i Łotwą | 2009 | ||
Akt Unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Łotwą, Polską i Ukrainą[53] | 2017 |
Luksemburg (1)Edytuj
The Family of Man, kolekcja fotografii Edwarda J. Steichena przedstawiających ludzi żyjących w połowie XX wieku[177] – wpis wraz z Estonią i Łotwą | 2003 |
Łotwa (3)Edytuj
Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[97] – wpis wraz z Estonią i Litwą | 2009 | ||
Szafa Dain (Dainu skapis), kolekcja ludowych pieśni łotewskich[178] | Archiwum Łotewskiego Folkloru, Ryga | 2001 | |
Akt Unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Polską i Ukrainą[53] | 2017 |
Madagaskar (1)Edytuj
Archiwa królewskie 1824–1897[179] | Archiwum Narodowe, Antananarywa | 2009 |
Malezja (4)Edytuj
Korespondencja sułtana Kedah z lat 1882–1943[180] | Narodowe Archiwum Malezji, Alor Setar | 2001 | |
Hikayat Hang Tuah, malezyjski epos narodowy[181] | Narodowa Biblioteka Malezji, Kuala Lumpur | 2001 | |
Sejarah Melayu, kronika sułtanatu Malezji z XV i XVI wieku[182] | Instytut Języka i Literatury, Kuala Lumpur | 2001 | |
Batu Bersurat Terengganu[183] | 2009 |
Malta (1)Edytuj
Mapy Camocio[82] – wpis wraz z Czechami | Zbiory Map Uniwersytetu Karola w Pradze | 2017 |
Maroko (1)Edytuj
Kitab al-ibar, wa diwan al-mobtadae wa al-khabar[184] | 2011 |
Mauritius (2)Edytuj
Zapiski z okresu francuskiej kolonizacji wyspy[185] | Archiwum Mauritiusa, Port Louis | 1997 | |
Dokumentacja imigracji pracowników w systemie „Indentured Labour System”[44] | 2015 |
Meksyk (12)Edytuj
Colección de Códices Originales Mexicanos, kolekcja pre-hiszpańskich kodeksów z terenu Meksyku[186] | Narodowa Biblioteka Antropologii i Historii, Meksyk | 1997 | |
Kodeksy z doliny Oaxaca[187] | Archiwum Narodowe, Meksyk | 1997 | |
Codex Techaloyan z Cuajimalpaz[188] | Archiwum Narodowe, Meksyk | 1997 | |
Film Zapomniani Buñuela[189] | Filmoteca de la UNAM, Meksyk | 2003 | |
Biblioteca Palafoxiana, najstarsza biblioteka publiczna w Ameryce, zawiera kolekcje książek z okresu europejskiej kolonizacji tego obszaru[190] | Puebla | 2005 | |
Colección de Lenguas Indigenas[191] | 2007 | ||
Amerykańska Muzyka Kolonialna[54] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Peru | 2007 | ||
Kolekcja Centrum Dokumentacji i Badań nad Społecznością Żydów Aszkenazyjskich w Meksyku od XVI do XX wieku[192] | 2009 | ||
Piktogramy map, rysunków i ilustracji Archiwum Narodowego od XVI do XVIII wieku[193] | 2011 | ||
Stare zbiory historycznego archiwum Colegio de Vizcaínas[194] | 2013 | ||
Dokumentacja sądownicza związana z narodzinami prawa: skuteczny środek meksykańskiej skargi konstytucyjnej jako wkład do powszechnej deklaracji praw człowieka w 1948 roku[44] | 2015 | ||
Prace Bernardino de Sahagúna[44] | 2015 |
Mjanma (3)Edytuj
Relikwiarze Maha Lawkamarazein[195] | 2013 | ||
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Niemcami i Wielką Brytanią[44] | Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii | 2015 | |
Inskrypcja Myazedi[44] | 2015 |
Mongolia (3)Edytuj
Mongolski Tengjur[196] | 2011 | ||
Altan tobczi[197] | 2011 | ||
Kanjur[198] | 2013 |
Namibia (1)Edytuj
Dzienniki Hendrika Witbooi[199] | Archiwum Narodowe Namibii, Windhoek; Prywatne Archiwum Dr. Klausa Goebla, Monachium | 2005 |
Nepal (2)Edytuj
Manuskrypt Niśvāsattatvasaṃhitā[200] | 2013 | ||
Manuskrypt Susrutamhita[201] | 2013 |
Niemcy (21)Edytuj
Wczesne nagrania na cylindrach tradycyjnej muzyki z różnych stron świata, 1893–1952[202] | Phonogramm-Archiv; Muzeum Etnologii, Berlin | 1999 | |
Rękopis IX Symfonii d-moll op. 125 Beethovena[203] | Biblioteka Państwowa, Berlin | 2001 | |
Spuścizna literacka Goethego[204] | Archiwum Goethego i Schillera, Weimar | 2001 | |
Biblia Gutenberga[205] | Biblioteka Uniwersytecka Dolnej Saksonii, Getynga | 2001 | |
Film Metropolis[206] | Fundacja Friedricha Wilhelma Murnaua, Wiesbaden | 2001 | |
Iluminowane rękopisy z okresu ottońskiego pochodzące z klasztoru Reichenau[207] | 2003 | ||
Kinder- und Hausmärchen braci Grimm[208] | 2005 | ||
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Austrią, Francją, Belgią, Węgrami i Wlochami | 2005 | ||
Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes Martina Waldseemüllera z 1507[209] | 2005 | ||
Listy do Gottfrieda Wilhelma Leibniza, listy Leibniza w kolekcji manuskryptów Gottfrieda Wilhelma Leibniza[210] | Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek | 2007 | |
Pieśń o Nibelungach[211] | 2009 | ||
Patent DRP 37435 „Pojazd napędzany silnikiem gazowym” złożony przez Carla Benza w 1886[212] | 2011 | ||
Budowa i upadek Muru Berlińskiego i porozumienie dwa plus cztery z 1990[213] | 2011 | ||
Farmakopea z Lorsch[214] | 2013 | ||
Jedyna zachowana strona rękopisu Manifestu komunistycznego oraz osobista kopia Karola Marksa z adnotacjami pierwszego wydania pierwszego tomu Kapitału, rękopisy Marksa i Engelsa[130] – wpis wraz z Holandią | Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej, Amsterdam | 2013 | |
Dysk z Nebry[215] | Muzeum Prehistorii, Halle | 2013 | |
Złota Bulla Karola IV – siedem oryginałów i kopia Wacława IV Luksemburskiego[36] – wpis wraz z Austrią | 2013 | ||
Dokumenty z początkowego okresu rozwoju reformacji zainicjowanej przez Marcina Lutra[44] | 2015 | ||
Rękopis partytury wielkiej mszy h-moll Johanna Sebastiana Bacha[44] | 2015 | ||
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Wielką Brytanią i Mjanmą[44] | Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii | 2015 | |
Księga dróg i królestw (arab. Al-Masaalik Wa Al-Mamaalik) – wpis wraz z Iranem[44] | 2015 |
Nikaragua (1)Edytuj
Nikaraguańska kampania na rzecz alfabetyzacji[216] | 2007 |
Norwegia (5)Edytuj
Dom lalki Ibsena[217] | Biblioteka Narodowa Norwegii, Oslo | 2001 | |
Archiwum leprozorium w Bergen[218] | Archiwum Miejskie i Regionalne w Bergen | 2001 | |
Dokumenty filmowe z wyprawy Amundsena na biegun południowy, 1910–1912[219] | 2005 | ||
Archiwum Thora Heyerdahla[220] | 2011 | ||
Kolekcja fotografii Sophusa Tromholta[221] | 2013 |
Nowa Zelandia (3)Edytuj
traktat z Waitangi[222] | Archiwum Narodowe, Wellington | 1997 | |
Petycja sufrażystek z 1893[223] | Archiwum Narodowe, Wellington | 1997 | |
Archiwum Edmunda Hillary’ego[44] | 2015 |
Pakistan (1)Edytuj
Pisma Muhammada Ali Jinnah, założyciela Pakistanu[224] | Archiwum Narodowe, Islamabad | 1999 |
Panama (1)Edytuj
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 |
Paragwaj (1)Edytuj
Archiwa terroru[225] | 2009 |
Peru (3)Edytuj
Amerykańska Muzyka Kolonialna[54] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem | 2007 | ||
Pierwsze peruwiańskie i południowoamerykańskie wydania książek (1584–1619)[226] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem | 2013 | ||
Zapis podróży konkwistadorów Księga Becerro[227] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem | 2013 |
Polska (17)Edytuj
autograf dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus[228] | Biblioteka Jagiellońska, Kraków | 1999 | |
podziemne archiwum getta warszawskiego (Archiwum Ringelbluma)[229] | Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa | 1999 | |
Kolekcja dzieł Chopina[230] | Biblioteka Narodowa, Towarzystwo Fryderyka Chopina, Warszawa | 1999 | |
konfederacja warszawska [231] | 2003 | ||
21 postulatów Solidarności [232] | 2003 | ||
Kodeks supraski[233] – wpis wraz z Rosją i Słowenią | Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie | 2007 | |
Archiwa Komisji Edukacji Narodowej[234] | Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteka PAN w Krakowie, Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie oraz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie | 2007 | |
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[52] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Rosją i Ukrainą | 2009 | ||
Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu (1946–2000)[235] | 2009 | ||
Archiwum Biura Odbudowy Stolicy[236][237] | Archiwum Państwowe m.st. Warszawy | 2011 | |
Zbiory Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu: Biblioteka Polska i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu[238][239] | Biblioteka Polska w Paryżu | 2013 | |
Traktaty pokojowe (ahdnames), zawarte od II połowy XV do końca XVIII w. między Królestwem Polskim i Cesarstwem Tureckim[239][240] | Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD) w Warszawie | 2013 | |
Księga henrykowska[44] | 2015 | ||
Akta i biblioteka Braci Czeskich[44] | 2015 | ||
Akt Unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Łotwą i Ukrainą[53] | 2017 | ||
Dokumenty polskiego wywiadu radiowego z okresu Bitwy Warszawskiej 1920 roku[241] | Centralne Archiwum Wojskowe[242] | 2017 | |
Raport Jürgena Stroopa “Es gibt keinen jüdischen Wohnbezirk – in Warschau mehr! (Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje!)”[242] | Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej | 2017 |
Południowa Afryka (4)Edytuj
Kolekcja Bleeków, dokumentująca badania nad językiem i folklorem Buszmenów prowadzonych przez tę rodzinę[243] | Uniwersytet w Kapsztadzie, Biblioteka Południowoafrykańska, Kapsztad | 1997 | |
Dokumenty sądowe sprawy Nr. 253/1963 (państwo przeciwko Nelsonowi Mandeli i innym)[244] | Archiwum Narodowe, Pretoria | 2007 | |
Dokumenty filmowe z okresu walki o wyzwolenie spod Apartheidu[245] | Doxa Productions, Hout Bay | 2007 | |
Archiwum Konwencji na Rzecz Demokratycznej Afryki Południowej (Convention for a Democratic South Africa, CODESA) 1991–1992 oraz archiwum procesu wielopartyjnych negocjacji, które miały doprowadzić do zniesienia apartheidu w 1993[246] | 2013 |
Portugalia (7)Edytuj
List Pero Vaz de Caminha z 1500, pierwszy opis Brazylii[247] | 2005 | ||
Corpo Cronológico – zbiór manuskryptów o odkryciach portugalskich z XV-XVI w.[248] | 2007 | ||
Traktat z Tordesillas[116] – wpis wraz z Hiszpanią | 2007 | ||
Raporty z pierwszego lotu przez południowy Atlantyk w 1922[249] | 2011 | ||
Arquivos dos Dembos[8] – wpis wraz z Angolą | 2011 | ||
Dziennik pierwszej podróży Vasco da Gamy do Indii (Diário da viagem de Vasco da Gama)[250] | 2013 | ||
Rękopisy komentarzy do Apokalipsy Beatusa z Liébany w tradycji iberyjskiej – wpis wraz z Hiszpanią[44] | 2015 |
Rosja (14)Edytuj
Ewangeliarz Archangielski z 1092[251] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Ewangeliarz Chitrowa[252] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Druki cyrylicą z XV i XVI wieku[253] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Kolekcja gazet[254] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Mapy Imperium Rosyjskiego oraz kolekcja map z XVIII wieku[255] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Kolekcja plakatu rosyjskiego z końca XIX i początku XX wieku[256] | Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa | 1997 | |
Zbiór historycznych nagrań z zakresu etnomuzykologii, etnolingwistyki i filologii z lat 1889-1955 Archiwum Fonograficznego z Sankt Petersburga[257] | Instytut Literatury Rosyjskiej, Rosyjska Akademia Nauk, Sankt Petersburg | 2001 | |
Kodeks supraski[233] – wpis wraz z Polską i Słowenią | Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie | 2007 | |
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[52] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Polską i Ukrainą | 2009 | ||
Osobisty księgozbiór Lwa Tołstoja, kolekcja manuskryptów, fotografii i filmów[258] | 2011 | ||
Ewangeliarz Ostromira[259] | 2011 | ||
Latopis Ławrientiewski[260] | 2013 | ||
Ułożenie soborowe z 1649 roku[44] | 2015 | ||
Album miniatur perskich i hinduskich z XVI–XVIII w. wraz z przykładami perskiej kaligrafii[261] | 2017 |
Saint Kitts i Nevis (2)Edytuj
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[262] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią | 2009 | ||
Rejestr niewolników Bermudów 1821–1834[51] | 2011 |
Saint Lucia (2)Edytuj
Zbiór dokumentów Sir Williama Arthura Lewisa[263] | 2009 | ||
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 |
Senegal (3)Edytuj
Zbiory dokumentujące historię Francuskiej Afryki Zachodniej[264] | Archiwum Narodowe, Dakar | 1997 | |
Zbiór pocztówek z Francuskiej Afryki Zachodniej[44] | 2015 | ||
Zbiór dokumentów z École normale supérieure William Ponty[44] | 2015 |
Serbia (3)Edytuj
Archiwum Tesli[265] | Muzeum Nikoli Tesli, Belgrad | 2003 | |
Rękopis Ewangeliarza Mirosława z 1180[266] | Muzeum Narodowe, Belgrad | 2005 | |
Telegram z wypowiedzeniem wojny Serbii przez Austro-Węgry z 28 lipca 1914[44] | 2015 |
Słowacja (3)Edytuj
Iluminowane kodeksy średniowieczne[267] – antyfonarze z Bratysławy | Archiwum Narodowe, Bratysława | 1997 | |
Kolekcja muzułmańskich rękopisów Bašagicia[268] | Biblioteka Uniwersytecka, Uniwersytet Komeńskiego, Bratysława | 1997 | |
Mapy i plany kopalni w Bańskiej Szczawnicy[269] | Archiwum państwowe, Bańska Szczawnica (słow. Štátny ústredný banský archív v Banskej Štiavnici) | 2007 |
Słowenia (1)Edytuj
Kodeks supraski[233] – wpis wraz z Polską i Rosją | Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie | 2007 |
Sri Lanka (1)Edytuj
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[125] – wpis wraz z Holandią, Indiami, Indonezją i Południoweą Afryką | 2003 |
Stany Zjednoczone (8)Edytuj
Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes – mapa świata przygotowana pod kierunkiem Martina Waldseemüllera, na której po raz pierwszy pojawia się nazwa „Ameryka”[209] | Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, Waszyngton | 2005 | |
Czarnoksiężnik z Oz[270] | George Eastman House, Rochester | 2007 | |
Kolekcja filmów Johna Marshalla – antropologa pracującego w Namibii[271] | Smithsonian Institution, Suitland | 2009 | |
Zdjęcia Ziemi zrobione przez satelity w ramach programu Landsat[272] | 2011 | ||
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem i Wielką Brytanią | 2011 | ||
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Saint Lucia i Wielką Brytanią | 2011 | ||
Zbiór dokumentów Eleanor Roosevelt[273] | 2013 | ||
Kolekcja Mosesa i Francesa Aschów | Centrum Folkloru i Dziedzictwa Kulturowego, Smithsonian Institution[44] | 2015 |
Surinam (3)Edytuj
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi | 2011 | ||
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[76] – wpis wraz z Curaçao i Holandią | 2011 | ||
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[99] – wpis wraz z Fidżi, Gujaną, Trynidadem i Tobago | 2011 |
Szwajcaria (3)Edytuj
Jean-Jacques Rousseau – zbiory dokumentów z Genewy i Neuchâtel[274] | Biblioteka Genewska i Biblioteka Publiczna i Uniwersytecka w Neuchâtel | 2011 | |
Festival de Jazz de Montreux – spuścizna Claude’a Noba[275] | 2013 | ||
Bibliotheca Bodmeriana[44] | 2015 |
Szwecja (6)Edytuj
Archiwum Astrid Lindgren[276] | 2005 | ||
Kolekcja Emanuela Swedenborga[277] | 2005 | ||
Archiwum Ingmara Bergmana[278] | 2007 | ||
Archiwum rodziny Alfreda Nobla[279] | 2007 | ||
Archiwum Komisji Planowania Miasta Sztokholmu[280] | 2011 | ||
Srebrna Biblia[281] | 2011 |
Tadżykistan (1)Edytuj
Rękopisy XIV-wiecznej literatury tadżyko-perskiej: Kullijat Obejda Zakaniego i Gazeli Hafeza[282] | 2003 |
Tajlandia (4)Edytuj
Kamienna inskrypcja króla Ram Chamhaeng z XIII wieku, jeden z najstarszych zabytków pisma tajskiego[283] | 2003 | ||
Dokumenty archiwalne transformacji Syjamu przez króla Chulalongkorna (1868–1910)[284] | 2009 | ||
Archiwa epigraficzne Wat Pho[285] | 2011 | ||
Księga sprawozdzań z posiedzeń Rady Towarzystwa Syjamu[286] | 2013 |
Tanzania (2)Edytuj
Niemieckie dokumenty kolonialne[287] | Archiwum Narodowe, Dar es Salaam | 1997 | |
Kolekcja arabskich książek i rękopisów[288] | Narodowe Archiwum Zanzibaru | 2003 |
Timor Wschodni (1)Edytuj
Kolekcja materiałów audiowizualnych dokumentujących narodziny narodu Timoru Wschodniego[289] | 2013 |
Trynidad i Tobago (6)Edytuj
Kolekcja Dereka Walcotta[290] | Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine | 1997 | |
Kolekcja premiera Erica Williamsa[291] | Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine | 1999 | |
Kolekcja C.L.R. Jamesa[292] | 2005 | ||
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis oraz Wielką Brytanią | 2009 | ||
Kolekcja Constantine’a[293] | 2011 | ||
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[99] – wpis wraz z Fidżi, Gujaną i Surinamem | 2011 |
Tunezja (2)Edytuj
Dokumentacja kaperstwa i stosunków międzynarodowych Regencji Tunisu w XVIII-XIX wieku[294] | 2011 | ||
Dokumentacja zniesienia niewolnictwa w Tunezji z lat 1841–1846[295] | 2017 |
Turcja (5)Edytuj
Tabliczki gliniane Hetytów z Boğazköy[296] | Muzeum Archeologiczne, Stambuł i Muzeum Cywilizacji Anatolijskich, Ankara | 2001 | |
Dzieła naukowe arabskich uczonych z Obserwatorium Kandilli i Instytutu Badań nad Trzęsieniami Ziemi[297] | Uniwersytet Boğaziçi, Obserwatorium Kandilli i Instytut Badań nad Trzęsieniami Ziemi, Stambuł | 2001 | |
Dzieła Ibn Siny czyli Awicenny[298] | Biblioteka Rękopisów Süleymaniye, Stambuł | 2003 | |
Księga podróży Evliya Çelebiego[299] | Biblioteka Muzeum Pałacu Topkapı, Biblioteka Rękopisów Süleymaniye, Stambuł | 2003 | |
Archiwum kupca asyryjskiego ze wzgórza Kültepe[44] | 2015 |
Ukraina (3)Edytuj
Kolekcja żydowskiej muzyki ludowej z lat 1912–1947[300] | 2005 | ||
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[52] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Polską i Rosją | 2009 | ||
Akt Unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Łotwą i Polską[53] | 2017 |
Urugwaj (2)Edytuj
Kolekcja nagrań argentyńskiego śpiewaka Carlosa Gardela z kolekcji Horacio Loriente, 1913–1935[301] | 2003 | ||
Ikonograficzna i kartograficzna dokumentacja wojny paragwajskiej – wpis wraz z Brazylią[44] | 2015 |
Uzbekistan (3)Edytuj
Rękopis Koranu Muszaf Usmana[302] | Rada Muzułmanów Uzbekistanu, Taszkent | 1997 | |
Kolekcja rękopisów z Azji Środkowej Instytutu Studiów Orientalnych im. Al-Biruniego[303] | Akademia Nauk, Taszkent | 1997 | |
Archiwa kancelarii chanatu Chiwy[304] | 2017 |
Vanuatu (1)Edytuj
Kolekcja szkiców Arthura Bernarda Deacona (1903–1927) z podróży do archipelagu Nowych Hebrydów[305] – wpis wraz z Wielką Brytanią | 2013 |
Wenezuela (3)Edytuj
Pisma Simóna Bolívara[306] | Archiwum Narodowe, Caracas | 1997 | |
Kolekcja XIX-wiecznej fotografii z Ameryki Łacińskiej[307] | Archiwum Narodowe, Caracas | 1997 | |
Colombeia: archiwum Francisco de Mirandy[308] | 2007 |
Węgry (7)Edytuj
Patent na radioskop Kálmána Tihanyiego z 1926[309] | Archiwum Narodowe Węgier, Budapeszt | 2001 | |
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Austrią, Francją, Niemcami, Belgią i Wlochami | 2005 | ||
Tabula Hungariae – mapa królestwa Węgier sprzed 1528[75] – wpis wraz z Chorwacją | 2007 | ||
Archiwum Csomy Biblioteki Węgierskiej Akademii Nauk[310] | 2009 | ||
János Bolyai Appendix, scientiam spatii absolute veram exhibens[311] | 2009 | ||
Zbiór materiałów na temat odkrycia przyczyn zgonów wśród matek z powodu gorączki połogowej przez Ignaza Semmelweisa, który położył podwaliny pod nową gałąź medycyny – antyseptykę[312] | 2013 | ||
Trzy dokumenty związane z dwoma najważniejszymi wynikami prac Loránda Eötvösa[44] | 2015 |
Wielka Brytania (15)Edytuj
Film The Battle of the Somme z 1916, dokumentujący przebieg bitwy nad Sommą[313] | 2005 | ||
Apel de Gaulle’a z 18 czerwca 1940 nadany do Francuzów przez radio z Londynu[106] – wpis wraz z Francją | 2005 | ||
Mapa z Hereford[314] | 2007 | ||
Magna Charta Libertatum[315] | 2009 | ||
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[39] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago | 2009 | ||
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[43] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Saint Lucia i Stanami Zjednoczonymi | 2011 | ||
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[10] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem i Stanami Zjednoczonymi | 2011 | ||
Historyczne nagrania etnograficzne (1898–1951)[316] | British Library | 2011 | |
Kolekcja szkiców Arthura Bernarda Deacona (1903–1927) z podróży do archipelagu Nowych Hebrydów[305] – wpis wraz z Vanuatu | 2013 | ||
Kolekcja rękopisów eposu Szoty Rustaweliego Rycerz w tygrysiej skórze[115] – wpis wraz z Gruzją | 2013 | ||
Świadectwa przy wnioskach o członkostwo do stowarzyszenia inżynierów budownictwa Institution of Civil Engineers[317] – wpis wraz z Gruzją | 2013 | ||
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Mjanmą i Niemcami[44] | Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii | 2015 | |
Rękopis pamiętników Douglasa Haiga z okresu I wojny światowej[44] | 2015 | ||
Zapiski Winstona Churchilla[44] | 2015 | ||
Afrykańska pieśń z Barbadosu – wpis wraz z Barbadosem[45] | 2017 |
Wietnam (3)Edytuj
Drewniane tablice dynastii Nguyễn[318] | 2009 | ||
Kamienne stele z zapisem wyników egzaminów urzędniczych z okresu dynastii Lê i dynastii Mạc (1442–1779)[319] | Świątynia Literatury, Hanoi | 2011 | |
Cesarskie Archiwa dynastii Nguyễn (1802–1945)[320] | Archiwum Narodowe | 2017 |
Włochy (7)Edytuj
Biblioteka manuskryptów Biblioteca Malatestiana[321] | 2005 | ||
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[32] – wpis wraz z Austrią, Francją, Niemcami, Belgią i Węgrami | 2005 | ||
Historyczne archiwa diecezjalne w Lukce[322] | 2011 | ||
Kroniki filmowe i fotografie Istituto Nazionale L.U.C.E.[323] | 2013 | ||
Zbiór almanachów lunarnych Barbanera[44] | 2015 | ||
Ewangelie z Rossano[44] | 2015 | ||
Dokumenty Antônio Carlosa Gomesa – wpis wraz z Brazylią[61] | 2017 |
Zimbabwe (1)Edytuj
Wykaz spraw sądowych medium Nehandy Nyakasikany i Kaguviego z kwietnia 1897 roku[44] | 2015 |
OrganizacjeEdytuj
Międzynarodowa Agencja ds. Jeńców Wojennych (1)Edytuj
Archiwum z lat 1914–1923[324] | 2007 |
Międzynarodowa Służba Poszukiwań (1)Edytuj
Archiwum Międzynarodowej Służby Poszukiwań[324] | 2013 |
Organizacja Narodów Zjednoczonych (1)Edytuj
Archiwum Ligi Narodów z lat 1919–1946[324] | 2009 |
Agenda Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (1)Edytuj
Archiwum fotograficzne i filmowe dokumentujące losy uchodźców palestyńskich[324] | 2009 |
Stowarzyszanie ds. Zbiorów Nagrań Dźwiękowych (1)Edytuj
Pierwsze nagrania głosu ludzkiego: fonoautogramy Édouarda-Léona Scotta de Martinville’a[324] | 2015 |
InneEdytuj
Afryka (1)Edytuj
Kolekcja prac Christophera Okigbo[324] | Fundacja Christophera Okigbo, Bruksela | 2007 |
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ UNESCO: International Advisory Committee recommends 78 new nominations on the UNESCO Memory of the World International Register. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ Polski Komitet ds. UNESCO: Pamięć Świata. [dostęp 2013-11-17]. (pol.).
- ↑ UNESCO: UNESCO/Jikji Memory of the World Prize. [dostęp 2013-11-17]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Previous laureats of the UNESCO/Jikji Memory of the World Prize. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ UNESCO: UNESCO / Jikji Memory of the World Prize 2020 awarded to the Tuol Sleng Genocide Museum (Cambodia). 2020-09-04. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Al – Mustamlah Min Kitab Al – Takmila. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Codex Purpureus Beratinus. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Arquivos dos Dembos / Ndembu Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: First Catechism Written in Papiamentu Language. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h UNESCO Memory of the World: Dutch West India Company (Westindische Compagnie) Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Earliest Islamic (Kufic) inscription. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Documentary heritage of the Viceroyalty of the Río de la Plata. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Human Rights Documentary Heritage 1976–1983 – Archives for Truth, Justice and Memory in the struggle against State Terrorism. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Mashtots Matenadaran ancient manuscripts collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of note manuscripts and film music of Composer Aram Khachaturian. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Endeavour Journal of James Cook. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Mabo Case Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ Marcin Pietrzyk: Pierwszy w historii kina film pełnometrażowy na liście UNESCO. filmweb.pl, 2007-06-21. [dostęp 2013-11-17]. (pol.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Story of the Kelly Gang (1906). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Convict Records of Australia. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Manifesto of the Queensland Labour Party to the people of Queensland (dated 9 September 1892). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Vienna Dioscurides. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Final document of the Congress of Vienna. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Historical Collections (1899–1950) of the Vienna Phonogrammarchiv. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Papyrus Erzherzog Rainer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO: Memory of the World: The treasures that record our history from 1700 BC to the present day. HarperCollins UK, 2012. ISBN 978-0-00-750753-5. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Austria – Papyrus Erzherzog Rainer, Austrian National Library, Vienna. [w:] MEMORY OF THE WORLD REGISTER – NOMINATION FORM [on-line]. s. 1. [dostęp 2013-11-17]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Vienna City Library Schubert Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Atlas Blaeu-Van der Hem of the Austrian National Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Brahms Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Gothic Architectural Drawings. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO Memory of the World: The Bibliotheca Corviniana Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Tabula Peutingeriana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Mainz Psalter at the Austrian National Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Arnold Schönberg Estate. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: The “Golden Bull” – All seven originals and the “King Wenceslaus’ luxury manuscript copy” of the Österreichische Nationalbibliothek. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Medieval manuscripts on medicine and pharmacy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Farquharson’s Journal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of the British Caribbean 1817-1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Documentary Heritage of Enslaved Peoples of the Caribbean. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nita Barrow Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Federal Archives Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO Memory of the World: Silver Men: West Indian Labourers at the Panama Canal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az UNESCO: New inscriptions on the International Memory of the World Register (2014–2015). [dostęp 2015-10-11]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO: An African Song or Chant from Barbados. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Business Archives of the Officina Plantiniana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives Insolvente Boedelskamer Antwerpen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Archives of the University of Leuven (1425–1797): University Heritage of Global Significance. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Universal Bibliographic Repertory. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Colonial Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of Bermuda 1821–1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e UNESCO Memory of the World: Radzwills’ Archives and Niasvizh (Nieśwież) Library Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e UNESCO: The Act of the Union of Lublin document. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ a b c d UNESCO Memory of the World: American Colonial Music: a sample of its documentary richness. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Documentary Fonds of Royal Audiencia Court of La Plata (RALP). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Documentary Collection “Life and Works of Ernesto Che Guevara: from the originals manuscripts of its adolescence and youth to the campaign Diary in Bolivia”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Emperor's collection: foreign and Brazilian photography in the XIX century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Network of information and counter information on the military regime in Brazil (1964–1985). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Documents regarding the Emperor D. Pedro II's journeys in Brazil and abroad. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Architectural Archive of Oscar Niemeyer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO: Antonio Carlos Gomes. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Enina Apostolos, Old Bulgarian Cyrillic manuscript (fragment) of the 11th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Human Rights Archive of Chile. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Jesuits of America. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collections of printed Chilean popular poetry: Lira popular. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Traditional Music Sound Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Records of the Qing's Grand Secretariat – 'Infiltration of Western Culture in China'. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ancient Naxi Dongba Literature Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Golden Lists of the Qing Dynasty Imperial Examination. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Qing Dynasty Yangshi Lei Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ben Cao Gang Mu《本草纲目》 Compendium of Materia Medica). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Huang Di Nei Jing 《黄帝内经》 (Yellow Emperor’s Inner Canon). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Official Records of Tibet from the Yuan Dynasty China, 1304–1367. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Qiaopi and Yinxin Correspondence and Remittance Documents from Overseas Chinese. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Tabula Hungariae. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c UNESCO Memory of the World: Archive Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of medieval manuscripts of the Czech Reformation. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Russian, Ukrainian and Belorussian émigré periodicals 1918–1945. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of 526 prints of university theses from 1637-1754. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Libri Prohibiti: Collection of periodicals of Czech and Slovak Samizdat in the years 1948–1989. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ Archives of Leoš Janáček. UNESCO, 2017. [dostęp 2018-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-03)]. (ang.).
- ↑ a b Camocio Maps. UNESCO, 2017. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives of the Danish overseas trading companies. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Linné Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Manuscripts and correspondence of Hans Christian Andersen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Søren Kierkegaard Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sound Toll Registers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: El Primer Nueva Coronica y Buen Gobierno. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Arnamagnæan Manuscript Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: MS. GKS 4 2°, vol. I-III, Biblia Latina. Commonly called “the Hamburg Bible”, or “the Bible of Bertoldus”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Book for the Baptism of Slaves (1636–1670). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Documentary Heritage on the Resistance and Struggle for Human Rights in the Dominican Republic, 1930–1961. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Memory of the Suez Canal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Deeds of Sultans and Princes. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Persian Illustrated and Illuminated Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The National Library of Egypt's Collection of Mamluk Qur'an Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c UNESCO Memory of the World: The Baltic Way – Human Chain Linking Three States in Their Drive for Freedom. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Treasures from National Archives and Library Organizations. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d UNESCO Memory of the World: Records of the Indian Indentured Labourers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Philippine Paleographs (Hanunoo, Buid, Tagbanua and Pala’wan). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Radio Broadcast of the Philippine People Power Revolution. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: José Maceda Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Presidential Papers of Manuel L. Quezon. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The A.E. Nordenskiöld Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Original Declaration of the Rights of Man and of the Citizen (1789 1791). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: The Appeal of 18 June 1940. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Lumière Films. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Introduction of the decimal metric system, 1790–1837. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Bayeux Tapestry. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Library of the Cistercian Abbey of Clairvaux at the time of Pierre de Virey (1472). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Beatus Rhenanus Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Châtelet de Paris banner register from the reign of Francis I (National Archives, Y9). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Archives of Père Castor. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: “Description of Georgian Kingdom” and the Geographical Atlas of Vakhushti Bagrationi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Manuscript Collection of Shota Rustaveli's Poem „Knight in the Panther's Skin”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Treaty of Tordesillas. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Santa Fe Capitulations. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Decreta of León of 1188 – The oldest documentary manifestation of the European parliamentary system. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Materials Related to the Keicho-era Mission to Europe Japan and Spain. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Llibre del Sindicat Remença (1448). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ The Codex Calixtinus of Santiago de Compostela Cathedral and other medieval copies of the Liber Sancti Jacobi: The Iberian origins of the Jacobian tradition in Europe. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
- ↑ The General Archive of Simancas. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
- ↑ Archives of Santiago Ramon Y Cajal and the Spanish Neurohistological School. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Library Ets Haim – Livraria Montezinos. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Archives of the Dutch East India Company. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Diaries of Anne Frank. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: La Galigo. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Desmet Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Babad Diponegoro or Autobiographical Chronicle of Prince Diponegoro (1785–1855). A Javanese nobleman, Indonesian national hero and pan-Islamist. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Manifest der Kommunistischen Partei, draft manuscript page and Das Kapital. Erster Band, Karl Marx's personal annotated copy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Aletta H. Jacobs Papers. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The I.A.S. Tamil Medical Manuscript Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Archives of the Dutch East India Company. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Saiva Manuscript in Pondicherry. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Rigveda. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: laghukālacakratantrarājatikā (Vimalaprabhā). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Tarikh-E-Khandan-E-Timuriyah. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Shāntinātha Charitra. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nāgarakrĕtāgama or Description of the Country (1365 AD). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Deed For Endowment: Rab’ I-Rashidi (Rab I-Rashidi Endowment) 13th Century manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: “Bayasanghori Shâhnâmeh” (Prince Bayasanghor’s Book of the Kings). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Administrative Documents of Astan-e Quds Razavi in the Safavid Era. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Nezami’s Panj Ganj. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Al-Tafhim li Awa'il Sana'at al-Tanjim. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Dhakhīra-yi Khārazmshāhī. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: A Collection of selected maps of Iran in the Qajar Era (1193–1344 Lunar Calendar / 1779–1926 Gregorian Calendar). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Book of Kells. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: 1703 Census of Iceland. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Pages of Testimony Collection, Yad Vashem Jerusalem, 1954–2004. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Rothschild Miscellany. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sakubei Yamamoto Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Midokanpakuki: the original handwritten diary of Fujiwara no Michinaga. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Tuol Sleng Genocide Museum Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Quebec Seminary Collection, 1623–1800 (17th-19th centuries). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Neighbours, animated, directed and produced by Norman McLaren in 1952. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Discovery of Insulin and its Worldwide Impact. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of the manuscripts of Khoja Ahmed Yasawi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Audiovisual documents of the International antinuclear movement “Nevada-Semipalatinsk”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Aral Sea Archival Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Negros y Esclavos Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Hunminjeongum Manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Annals of the Choson Dynasty. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Seungjeongwon Ilgi, the Diaries of the Royal Secretariat. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Baegun hwasang chorok buljo jikji simche yojeol (vol.II), the second volume of „Anthology of Great Buddhist Priests' Zen Teachings”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Uigwe: The Royal Protocols of the Joseon Dynasty. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Printing woodblocks of the Tripitaka Koreana and miscellaneous Buddhist scriptures. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Donguibogam: Principles and Practice of Eastern Medicine. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Human Rights Documentary Heritage 1980 Archives for the May 18th Democratic Uprising against Military Regime, in Gwangju, Republic of Korea. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ilseongnok: Records of Daily Reflections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nanjung Ilgi: War Diary of Admiral Yi Sun-sin. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives of Saemaul Undong (New Community Movement). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Abolition of the Army in Costa Rica. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: “José Martí Pérez” Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Original Negative of the Noticiero ICAIC Lationamericano. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Commemorative stela of Nahr el-Kalb, Mount Lebanon. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Phoenician Alphabet. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Family of Man. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Dainu Skapis – Cabinet of Folksongs. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Royal Archives (1824–1897). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Correspondence of the late Sultan of Kedah (1882-1943). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Hikayat Hang Tuah. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sejarah Melayu (The Malay Annals). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Batu Bersurat Terengganu (Inscribed Stone of Terengganu). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Kitab al-ibar, wa diwan al-mobtadae wa al-khabar. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Records of the French Occupation of Mauritius. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Mexican Codices. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Codices from the Oaxaca Valley. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Codex Techaloyan de Cuajimalpaz. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Los olvidados. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Biblioteca Palafoxiana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Colección de Lenguas Indigenas. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of the Center of Documentation and Investigation of the Ashkenazi Community in Mexico (16th to 20th Century). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sixteenth to eighteenth century pictographs from the “Maps, drawings and illustrations” of the National Archives of Mexico. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Old fonds of the historical archive at Colegio de Vizcaínas: women’s education and support in the history of the world. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Maha Lawkamarazein or Kuthodaw Inscription Shrines. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Mongolian Tanjur. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Lu.“Altan Tobchi”: Golden History written in 1651. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Kanjur written with 9 precious stones. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Letter Journals of Hendrik Witbooi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Niśvāsattatvasaṃhitā Manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Susrutamhita (Sahottartantra) manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Early cylinder recordings of the world's musical traditions (1893–1952) in the Berlin Phonogramm-Archiv. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ludwig van Beethoven: Symphony no 9, d minor, op. 125. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The literary estate of Goethe in the Goethe and Schiller Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: 42-line Gutenberg Bible, printed on vellum, and its contemporary documentary background. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Metropolis – Sicherungsstück Nr. 1: Negative of the restored and reconstructed version 2001. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Illuminated manuscripts from the Ottonian period produced in the monastery of Reichenau (Lake Constance). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Kinder- und Hausmärchen (Children’s and Household Tales). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Letters from and to Gottfried Wilhelm Leibniz within the collection of manuscript papers of Gottfried Wilhelm Leibniz. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Song of the Nibelungs, a heroic poem from mediaeval Europe. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Patent DRP 37435 “Vehicle with gas engine operation” submitted by Carl Benz, 1886. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Construction and Fall of the Berlin Wall and the Two-Plus-Four-Treaty of 1990. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Lorsch Pharmacopoeia (The Bamberg State Library, Msc.Med.1). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nebra Sky Disc. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: National Literacy Crusade. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Henrik Ibsen: A Doll's House. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Leprosy Archives of Bergen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Roald Amundsen's South Pole Expedition (1910–1912). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Thor Heyerdahl Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sophus Tromholt Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Treaty of Waitangi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The 1893 Women’s Suffrage Petition. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Jinnah Papers (Quaid-I-Azam). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives of Terror. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Peruvian and South American First Editions (1584-1619). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Travelling Registry of the Conquistadors or “Becerro Book”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nicolaus Copernicus' masterpiece „De revolutionibus libri sex”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Warsaw Ghetto Archives (Emanuel Ringelblum Archives). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Masterpieces of Fryderyk Chopin. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Confederation of Warsaw of 28th of January 1573: Religious tolerance guaranteed. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Twenty-One Demands, Gdañsk, August 1980. The birth of the SOLIDARITY trades union – a massive social movement. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c UNESCO Memory of the World: Codex Suprasliensis – Mineia četia, Mart (The Supraśl Codex – Menology, March). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: National Education Commission Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives of the Literary Institute in Paris (1946-2000) (Association Institut Littéraire 'Kultura'). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archive of Warsaw Reconstruction Office. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ Archiwum Biura Odbudowy Stolicy na liście „Pamięć Świata” UNESCO. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 09-06-2011. [dostęp 2011-07-05]. (pol.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collections of the 19th century of the Polish Historical and Literary Society / Polish Library in Paris / Adam Mickiewicz Museum. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b Kolejne polskie obiekty na Światowej Liście Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 26-06-2013. [dostęp 2013-11-14]. (pol.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Peace treaties (ahdnames) concluded from the mid-15th century to late-18th century between the Kingdom (or Republic) of Poland and the Ottoman Empire. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ Documents of Polish radio intelligence from the period of the Battle of Warsaw in 1920, unesco.org [dostęp 2018-11-11] (ang.).
- ↑ a b Nowe wpisy na Międzynarodową Listę Pamięci Świata, mfa.gov.pl [dostęp 2018-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-11] (pol.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Bleek Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Criminal Court Case No. 253/1963 (State Versus N Mandela and Others). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Liberation Struggle Living Archive Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archives of the CODESA (Convention For A Democratic South Africa) 1991–1992 and Archives of the Multi-Party Negotiating Process 1993. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Letter from Pêro Vaz de Caminha. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Corpo Cronológico (Collection of Manuscripts on the Portuguese Discoveries). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: First flight across the South Atlantic Ocean in 1922. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Journal of the first voyage of Vasco da Gama to India, 1497-1499. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archangel Gospel of 1092. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Khitrovo Gospel. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Slavonic publications in Cyrillic script of the 15th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Newspaper collections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Maps of the Russian Empire and its collection of the 18th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Russian posters of the end of the 19th and early 20th centuries. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Historical Collections (1889-1955) of St. Petersburg Phonogram Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Tolstoy’s Personal Library and Manuscripts, Photo and Film Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ostromir Gospel (1056–1057). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Laurentian Chronicle 1377. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Album of Indian and Persian Miniatures from the 16th through the 18th Century and Specimens of Persian Calligraphy. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of the British Caribbean 1817–1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Sir William Arthur Lewis Papers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Fonds of the „Afrique occidentale française” (AOF). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Nikola Tesla's Archive. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Miroslav Gospel – Manuscript from 1180. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Illuminated Codices from the Library of the Bratislava Chapter House. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Basagic Collection of Islamic Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Mining maps and plans of the Main Chamber – Count Office in Banská Štiavnica. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Wizard of Oz (Victor Fleming 1939), produced by Metro-Goldwyn-Mayer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: John Marshall Ju/’hoan Bushman Film and Video Collection, 1950-2000. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Landsat Program records: Multispectral Scanner (MSS) sensors. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Permanent Collection of the Eleanor Roosevelt Papers Project. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Jean-Jacques Rousseau, Geneva and Neuchâtel Collections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Montreux Jazz Festival: Claude Nob's Legacy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Astrid Lindgren Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Emanuel Swedenborg Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Ingmar Bergman Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Alfred Nobel Family Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Stockholm City Planning Committee Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Codex Argenteus – the ‘Silver Bible’. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The manuscript of Ubayd Zakoni's Kulliyat and Hafez Sherozi's Gazalliyt (XIV century). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The King Ram Khamhaeng Inscription. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Archival Documents of King Chulalongkorn's Transformation of Siam (1868–1910). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Epigraphic Archives of Wat Pho. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: „The Minute Books of the Council of the Siam Society”, 100 years of recording international cooperation in research and the dissemination of knowledge in the arts and sciences. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: German Records of the National Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Arabic Manuscripts and Books. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: On the Birth of a Nation: Turning points. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Derek Walcott Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Eric Williams Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The C.L.R. James Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Constantine Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Privateering and the international relations of the Regency of Tunis in the 18th and 19th centuries. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Abolition of Slavery in Tunisia 1841–1846. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Hittite cuneiform tablets from Bogazköy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The works of Ibn Sina in the Süleymaniye Manuscript Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Evliya Çelebi's „Book of Travels” in the Topkapi Palace Museum Library and the Süleymaniye Manuscript Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Jewish Musical Folklore (1912-1947). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Original records of Carlos Gardel – Horacio Loriente Collection (1913–1935). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Holy Koran Mushaf of Othman. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Collection of the Al-Biruni Institute of Oriental Studies. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Archives of the Chancellery of Khiva Khans. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
- ↑ a b UNESCO Memory of the World: Arthur Bernard Deacon (1903-27) collection MS 90-98. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: General Archive of the Nation – Writings of The Liberator Simón Bolívar. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Collection of Latin American photographs of the 19th Century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Colombeia: Generalissimo Francisco de Miranda’s Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Kalman Tihanyi’s 1926 Patent Application „Radioskop”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Csoma Archive of the Library of the Hungarian Academy of Sciences. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: János Bolyai: Appendix, scientiam spatii absolute veram exhibens. Maros-Vásárhelyini, 1832. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Semmelweis' discovery. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Battle of the Somme. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Hereford Mappa Mundi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Magna Carta, issued in 1215. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Historic Ethnographic Recordings (1898–1951) at the British Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Membership Application Certificates (Candidates Circulars). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Woodblocks of Nguyen Dynast. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Stone Stele Records of Royal Examinations of the Le and Mac Dynasties (1442–1779). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Imperial Archives of Nguyen Dynasty (1802–1945). [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: The Malatesta Novello Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Lucca's Historical Diocesan Archives (ASDLU): Early Middle Ages. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO Memory of the World: Newsreels and photographs of Istituto Nazionale L.U.C.E.. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f UNESCO: Registered Heritage Access by organization of the documentary heritage inscribed to the Memory of the World Register.. [dostęp 2015-10-12]. (ang.).