Panphagiarodzaj wczesnego dinozaura z grupy zauropodomorfów. Żył w późnym triasie na terenie dzisiejszej Ameryki Południowej. Jego szczątki odnaleziono w karnickich warstwach formacji Ischigualasto w północno-zachodniej Argentynie, w osadach liczących około 228,3 mln lat. Został opisany w 2009 roku przez Ricarda Martíneza i Oscara Alcobera w oparciu o fragment czaszki, kręgi, kości obręczy kończyn górnych i dolnych oraz zęby z kości zębowej (PVSJ 874). Zgodność rozmiarów różnych kości oraz brak dwóch takich samych kości wskazują na fakt, iż pochodzą one od jednego osobnika. Martínez i Alcober wskazują na podobieństwo w rozmiarach szkieletu i proporcjach między Panphagia i eoraptorem, stwierdzają jednak, iż Panphagia była nieco większa, bardziej wydłużona i miała stosunkowo krótsze kończyny przednie. Osobnik, którego kości odkryto mierzył około 130 cm długości[1].

Panphagia
Okres istnienia: 228,3 mln lat temu
228.3/228.3
228.3/228.3
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Rodzina

Guaibasauridae

Rodzaj

Panphagia
Martínez & Alcober, 2009

Gatunki
  • P. protos Martínez & Alcober, 2009
Kości czaszki Panphagia protos (PVSJ 874)

Według analiz filogenetycznych przeprowadzonych przez Martíneza i Alcobera Panphagia protos to najbardziej bazalny ze wszystkich znanych zauropodomorfów[1]. Późniejsze analizy wykonane przez Ezcurrę nie wsparły jednak takiej hipotezy, zasugerowały natomiast, że Panphagia należy do kladu Guaibasauridae, będącego jedną z najstarszych linii ewolucyjnych zauropodomorfów[2]. Na podstawie obecności skamieniałości Panphagia w dolnokarnickich osadach, Martínez i Alcober sugerują, że zauropodomorfy wyewoluowały w środkowym, a nie dopiero w późnym triasie[1].

Nazwa Panphagia pochodzi od greckich słów pan („wszystko”) oraz phagein („jeść”), ze względu na przypuszczalną wszystkożerność dinozaura, będącą prawdopodobnie stadium przejściowym pomiędzy drapieżnictwem a roślinożernością. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, protos, oznaczająca „pierwszy”, odnosi się do faktu, iż jest to najstarszy i zarazem najbardziej bazalny (według Martíneza i Alcobera) znany zauropodomorf[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d R.N. Martínez, O.A. Alcober. A basal sauropodomorph (Dinosauria: Saurischia) from the Ischigualasto Formation (Triassic, Carnian) and the early evolution of Sauropodomorpha. „PLoS ONE”. 4(2): e4397, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0004397. (ang.). 
  2. Martín D. Ezcurra. A new early dinosaur (Saurischia: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of Argentina: a reassessment of dinosaur origin and phylogeny. „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (3), s. 371–425, 2010. DOI: 10.1080/14772019.2010.484650. (ang.).