Paparazzo

Paparazzo (l.mn. paparazzi) – popularna nazwa fotoreporterów działających zwykle na własną rękę specjalizujących się w wykonywaniu zdjęć znanych osób.

Paparazzo korzystający ze sprzętu w barwach ochronnych

Anonimowy paparazzo przy pracy

W kontekście, w jakim zwykle stosują ten termin znane publicznie osoby, jest to określenie negatywne, odnoszące się do tych dziennikarzy, którzy bez pozwolenia wkraczają w prywatność i starają się wykonywać zdjęcia w sytuacjach niezręcznych dla fotografowanych. Redakcje czasopism natomiast używają tego pojęcia w odniesieniu do wszystkich fotografów – wolnych strzelców, specjalizujących się w wykonywaniu zdjęć sławnych osób, również wtedy, gdy wykonują oni zdjęcia w sytuacjach oficjalnych.

Ulubione motywy paparazzich to pocałunki i chwile intymności, pobyty na plaży, zakupy, zabawy z dziećmi, ale także dokumentacja kłótni rodzinnych, przemocy, nagości, śmierci i cierpienia zwłaszcza z udziałem znanych sportowców, artystów, polityków, czy innych osób budzących zainteresowanie publiczności. Odbiorcami tego typu zdjęć są przede wszystkim tabloidy oraz plotkarskie serwisy internetowe.

Etymologia

Słowo paparazzo wywodzi się z filmu Federico Felliniego z 1960 roku Słodkie życie, w którym jedną z postaci jest natarczywy fotograf o imieniu Paparazzo (gra go Walter Santesso).

Techniki

Podstawową techniką paparazzich jest wykonywanie zdjęć z ukrycia lub przez zaskoczenie. Paparazzi wiele czasu spędzają w korytarzach hotelowych, przed bramami domów gwiazd, przy wejściach do znanych lokali rozrywkowych itp. – wszędzie tam, gdzie można liczyć na „złapanie” znanej twarzy w niecodziennej sytuacji.

Czasami paparazzi używają technik operacyjnych podobnych do tych, z których korzystają służby specjalne. Np.: stosują specjalne aparaty fotograficzne z teleobiektywami i filtrami polaryzacyjnymi do wykonywania zdjęć na duże odległości przez szyby, zdobywają informacje poprzez korumpowanie osób obsługujących sławne osoby, a nawet posługują się podsłuchem, prowokacją i zminiaturyzowanymi aparatami szpiegowskimi, które umożliwiają wykonywanie zdjęć z ukrycia.

Znani paparazzi

Za prekursora zawodu paparazzi uznaje się Amerykanina Mathew B. Brady’ego, który przedstawił w 1861 roku amerykańską wojnę secesyjną z całym jej okrucieństwem. Wiele lat później Erich Salomon małą kamerą Leica zrewolucjonizował dziennikarstwo fotograficzne. Znajdował polityków śpiących w salach konferencyjnych i gwiazdy lat trzydziestych ubiegłego wieku w niedwuznacznych sytuacjach.

Współcześnie, w Stanach Zjednoczonych do najbardziej znanych paparazzich należą:

• Frank Griffin – szef największej w Los Angeles agencji paparazzi „Bauer & Griffin”
• Mel Bouzad – Anglik, który dostał 120 tys. USD za zdjęcie Jennifer Lopez i Bena Afflecka zaraz po rozwiązaniu ich zaręczyn; wiadomość dostarczyła mu przekupiona fryzjerka aktorki.
• Hans Paul

W Polsce znani są m.in. następujący paparazzi:

• Piotr Grzybowski – m.in. autor zdjęć opalającej się topless Edyty Górniak, za publikację których wytoczyła ona proces gazecie Fakt

• Piotr Gocał – autor wielu zdjęć polskich gwiazd i polityków min. Katarzyny Skrzyneckiej, Justyny Steczkowskiej, Dariusza Michalczewskiego, Donalda Tuska

Ograniczenia prawne

Grupa paparazzich oczekujących na gwiazdy za barierkami

Ze względu na wzrastającą liczbę paparazzich, konflikty jakie ten zawód generuje i rozwój techniki fotografowania wprowadzono w kilku krajach świata regulacje ograniczające ich pracę. Powstanie tych regulacji jest często wiązane z oskarżeniami paparazzich o spowodowanie śmierci Diany, księżnej Walii (Lady Diana) i Dodiego Al-Fayeda w 1997 r., kiedy to uciekali oni przed paparazzimi nocą 30/31 sierpnia w wynajętym Mercedesie i przez nadmierną prędkość samochód rozbił się w tunelu Alma w Paryżu, zabijając troje z czworga pasażerów (kierowca Henri Paul, księżna Diana i Dodi; czwarty pasażer, ochroniarz przeżył wypadek).

W Wielkiej Brytanii w 1997 r. wprowadzono Protection from Harassment Act 1997, który utworzył instytucję o nazwie Press Complaints Commission, która ma prawo wprowadzania zakazu publikowania zdjęć określonych fotografów i nakładania kar pieniężnych na czasopisma, które je drukują.

W 1999 r. stan Kalifornia, na wniosek gubernatora Arnolda Schwarzeneggera przyjął specjalne prawo przeciw paparazzim, które zostało wzmocnione sankcjami karnymi w 2005 r.

W Europie kontynentalnej w kilku krajach istnieją przepisy w prawie prasowym zabraniające wykonywania fotografii osób publicznych bez ich zgody, w sytuacjach nie związanych z ich pracą lub wykonywaną funkcją.

Poważny wpływ na prawodawstwo w Europie miała wygrana sprawa wytoczona rządowi Niemiec przez Karolinę Grimaldi, księżniczką Monako przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, który przyznał tej ostatniej prawo do prywatności w sytuacjach nie związanych z wykonywanymi przez nią funkcjami reprezentacyjnymi, uzasadniając, że ochrona prywatności jest jednym z podstawowych praw człowieka.