Papieska Akademia Nauk

Papieska Akademia Nauk (łac. Pontificia Academia Scientiarum), watykańskie towarzystwo naukowe, do którego należą powoływani przez papieży wybitni przedstawiciele nauk matematycznych i przyrodniczych z różnych państw[1].

Wejście do Papieskiej Akademii Nauk.

Historia edytuj

Podobnie jak włoska Narodowa Akademia Rysiów, wywodzi swą tradycję z założonej w 1603 r. przez księcia Federico Cesi Akademii Rysiów (Accademia dei Lincei), do której należał m.in. Galileusz. Upadłe po śmierci fundatora stowarzyszenie naukowców reaktywował w 1847 r. papież Pius IX pod nazwą Pontificia accademia dei Nuovi Lincei. W 1936 r. papież Pius XI dokonał reorganizacji akademii i zmienił jej nazwę na Papieska Akademia Nauk (w związku z powstaniem po zjednoczeniu Włoch akademii narodowej mającej w nazwie również odwołanie do rysiów)[2][1].

Siedziba edytuj

Siedziba Akademii znajduje się w Casina Pio IV, letniej rezydencji papieża Piusa IV, która została zbudowana w 1561 roku. Z inicjatywy papieża Piusa XI obiekt został rozbudowany[2].

Organizacja instytucji edytuj

Akademia jest zarządzana przez Prezydenta. Jest on wybierany przez papieża spośród akademików, na odnawialną czteroletnią kadencję. Przewodniczącego wspomaga Rada Akademii i Kanclerz. Skład Rady:

  • ustępujący prezydent na okres czterech lat;
  • były prezydent mianowany dożywotnio przez papieża Emerytowanym Prezydentem;
  • siedmiu radnych (od 1995 roku, decyzją Jana Pawła II) nominowanych przez papieża, na okres czterech lat, z możliwością ponownego mianowania.

Rada zbiera się co najmniej dwa razy w roku. Obecnym prezydentem jest od 2017 roku prof. Joachim von Braun[2].

Obecni członkowie edytuj

Zreformowana Akademia ma 80 członków (od 1986 roku decyzją Jana Pawła II), którzy mają wybitne osiągnięcia w swoich dziedzinach naukowych. Kandydaci na członków są wybierani przez akademików, papież nominuje ich na całe życie[1]. Ponadto, sprawujący urzędy: dyrektor Obserwatorium Watykańskiego, dyrektor Laboratorium Astrofizycznego Obserwatorium Watykańskiego, prefekt Biblioteki Watykańskiej, prefekt Tajnych Archiwów Watykanu, są mianowani «Akademikami pro tempore»(na czas pełnienia funkcji). Papież może także mianować honorowych członków Akademii[2]. Wśród członków Akademii są m.in. nobliści.

Nobliści[2] edytuj

W dziedzinie fizyki edytuj

W dziedzinie chemii edytuj

W dziedzinie fizjologii lub medycyny edytuj

W dziedzinie ekonomii edytuj

Inni m.in.[2] edytuj

Polacy[2] edytuj

Obecnie członkiem Akademii jest Michał Heller – filozof, fizyk teoretyczny (relatywista-kosmolog), laureat Nagrody Templetona Zmarli członkowie:

Działalność edytuj

Członkowie Akademii biorą udział w spotkaniach i sesjach z udziałem papieża , na których są omawiane m.in. zagadnienia z zakresu filozofii nauki oraz stosunku nauki do religii i moralności[1]. Akademia nie prowadzi badań naukowych. Jest organem opiniodawczym papieża w sprawach nauki[3]. Prace naukowe, które powstają w wyniku sesji są publikowane przez Akademię. Akademia współpracuje z innymi akademiami i instytucjami badań naukowych. Jest członkiem Międzynarodowej Rady Związków Naukowych (ICSU)[2].

Nagroda Akademii edytuj

  • Medal Piusa XI – przyznawany co dwa lata młodemu naukowcowi w wieku poniżej 45 lat za wybitne osiągnięcia[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Papieska Akademia Nauk, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-02-26].
  2. a b c d e f g h i Pontificia Accademia delle Scienze. [dostęp 2022-02-26].
  3. Watykan. Nauka, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-02-26].

Linki zewnętrzne edytuj