Paproty
Paproty – (niem. Parpart, Kreis Schlawe/Pommern) wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie sławieńskim, w gminie Malechowo.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
151[2] |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
76-142[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZSL |
| SIMC |
0307891 |
Położenie na mapie gminy Malechowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sławieńskiego  | |
 54°17′45″N 16°34′05″E/54,295833 16,568056[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
Zarys historii edytuj
Wieś o metryce średniowiecznej, w źródłach wymieniona w 1262, 1274, 1275, 1290, 1296, 1308, 1319 i w źródłach nowożytnych. W 1271 roku książę Warcisław podarował wieś cystersom z Bukowa Morskiego. W obrębie posiadłości kościelnych pozostawała do czasów reformacji. Po 1534 roku, to jest po sekularyzacji dóbr kościelnych przejęta została przez rodzinę księżęcą a następnie pozostawała w obrębie domeny państwowej w Darłowie. W 1784 r. we wsi było 11 gospodarstw chłopskich, 3 budników, 1 wolne gospodarstwo i jedno gospodarstwo nauczyciela. Było tam wówczas 16 domów. Do XX wieku funkcjonowała jako wieś chłopska. W końcu XIX wieku na gruntach wiejskich powstały 4 niewielkie majątki. Pierwszy liczący 77,6 ha ziemi należał do Ernsta Kusserow, drugi o wielkości 55,9 ha był własnością Willi Rubowa, trzeci liczący 54,2 ha ziemi był własnością Artura Wetzela, a czwarty liczący 65 ha ziemi był w posiadaniu Erwina Wetzela. Aktualnie liczy 141 mieszkańców.
Położenie, fizjografia terenu, krajobraz edytuj
3 km na południowy wschód od Malechowa, przy szosie łączącej Malechowo z Polanowem. teren o zróżnicowanej rzeźbie – w części pierwotnego rozplanowania osady przy drodze – teren lekko pofałdowany, stopniowo skłaniający się w kierunku południowym, gdzie droga wewnętrzna rozwidla się na skraju szerokiego otwarcia na dolinę rzeki Grabowa;, druga część wsi, położona jest na południe, wzdłuż drugiej drogi, u podnóża skarpy tej doliny; otoczenie stanowią pola i łąki – w części północnej oraz lasy na skarpach doliny i podmokłe łąki od południa
Układ wsi edytuj
Wieś składa się z dwóch części:
- północnej – zwartej zabudowy wokół częściowo zabudowanego trójkątnego nawsia i zwartej obudowy układu drożnego, rozchodzącego się w różnych kierunkach
- południowej z ekstensywnie lokalizowanej zabudowy zagrodowej, jednostronnie od południa obudowującej drogę u podnóża skarpy, na skraju doliny
Zabudowa mieszkalna i gospodarcza edytuj
Zróżnicowana, o przewadze konstrukcji szachulcowej, tak w zabudowie mieszkaniowej jak i gospodarczej.
Obiekty sakralne edytuj
Krzyż przydrożny w rozwidleniu dróg, w centralnej części wsi.
Obiekty przemysłowe edytuj
Wieża transformatorowa
Zieleń komponowana, parki, cmentarze edytuj
Cmentarz nieczynny, d. ewangelicki o pow. 0,33 ha, założony w połowie XIX w. Położony w płn.-zach. części wsi, po płn. stronie drogi w kierunku Malechowa, otoczony polami uprawnymi. Teren cmentarza silnie zakrzewiony, wzdłuż wsch. granicy zachował się odcinek przerośniętego żywopłotu głogowo-grabowego. We wschodniej części cmentarza zachował się fragment pomnika poległych podczas I wojny światowej, na całym terenie fragmenty kamiennych płyt i żeliwnych krzyży.
- droga o nawierzchni asfaltowej, od strony wsch. (Żegocino) odcinki alei klonowej
- plac wiejski z grupą starych drzew (lipy, dąb) z aleją kasztanowców wzdłuż drogi w kierunku płd. ku pradolinie Grabowej.
Stan zachowania edytuj
Czytelny i dobrze zachowane rozplanowanie pierwotne miejscowości, szczególnie wartościowe, z uwagi na zróżnicowaną rzeźbie terenu, w którą w sposób naturalny wpisuje się zabudowa o wysokich walorach zabytkowych, ulega łatwo dewaloryzacji poprzez wprowadzanie współczesnej zabudowy (część południowa).
Stanowiska archeologiczne edytuj
Na obszarze miejscowości zarejestrowano 25 stanowisk archeologicznych, na których stwierdzono 37 pozostałości osadniczych z następujących okresów chronologicznych:
- Epoka kamienia - 7 śladów osadniczych, 2 ślady osadnicze
- Okres starożytny - 6 śladów osadniczych, 1 punkt osadniczy, 2 osady
- Okres średniowieczny - 13 śladów osadniczych, 2 punkty osadnicze, 1 osada
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 97034
- ↑ Statystyka ludności gminy Malechowo. malechowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-17)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 918 [zarchiwizowane 2022-10-26].
Linki zewnętrzne edytuj
- Historia miejscowości. malechowo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-09)].
- Paproty - Wioska Labiryntów i Źródeł. paproty.wioskitematyczne.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-22)].