Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu

Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w diecezji grodzieńskiej, w dekanacie Iwie, na Białorusi.

Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Iwie

Adres

ul. K. Marksa 51, Iwie;
231330 г.п. Іўе, вул. К. Маркса, 51

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

diecezja

grodzieńska

Dekanat

Iwie

kościół

Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu

Wezwanie

św. Piotr Apostoł, św. Paweł z Tarsu

Wspomnienie liturgiczne

29 czerwca

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Iwiu”
Ziemia53°55′57,3″N 25°46′50,9″E/53,932583 25,780806

Do parafii należą kaplice Matki Bożej Miłosierdzia w Urciszkach oraz w Galiwszczyznie.

Historia edytuj

Kościół w Iwiu powstał ok. 1495. Ufundował go marszałek wielki litewski i wojewoda trocki Piotr Janowicz Montygerdowicz pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Świątynię powierzono wówczas franciszkanom. W II połowie XVI w. kościół oddano arianom, a później kalwinom. Powrócił do katolików w 1606 (lub wcześniej) za sprawą właściciela miasteczka, wojewody witebskiego Stanisława Kiszki. Jego syn, wojewoda mścisławski Mikołaj Kiszka 10 stycznia 1633 ustanowił przy kościele fundację klasztoru bernardynów w Iwiu. Przy klasztorze funkcjonowały szpital, szkoła i duża biblioteka. Klasztor istniał do 1857.

Po zamknięciu klasztoru parafia i kościół przeszły pod zarząd duchowieństwa diecezjalnego. W XIX w. parafia posiadała filię w Dudach (obecnie osobna parafia) oraz kaplice w Jatowtowiczach i na cmentarzu (św. Barbary). W 1882 liczyła 7646 wiernych[1].

W XIX w. i w latach międzywojennych parafia leżała w archidiecezji wileńskiej, w dekanacie Wiszniew[2]. Przed II wojną światową liczyła ponad 10600 wiernych. Posiadała wówczas kaplice w Urciszkach i na cmentarzu. Od 1930 proboszczem w Iwiu i dziekanem wiszniewskim był ks. Ildefons Bobicz. Podczas II wojny światowej był represjonowany najpierw przez sowietów, później przez Niemców, którzy aresztowali go w 1942 podczas akcji zatrzymań polskiej inteligencji. Zwolniony prawdopodobnie na początku 1943 i być może więziony jeszcze w późniejszym okresie. Nie odzyskawszy po uwięzieniu zdrowia, zmarł w 1944[3].

W okresie sowieckim parafia nieprzerwanie funkcjonowała.

Przypisy edytuj

  1. Iwje, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 324.
  2. Schematyzm Archidiecezji Wileńskiej 1938. [dostęp 2022-12-25]. (pol.).
  3. Ildefons Bobicz. Martyrologium duchowieństwa — Polska. [dostęp 2022-12-25]. (pol.).

Bibliografia edytuj