Parafia św. Kazimierza w Stołpcach

Parafia św. Kazimierza w Stołpcachrzymskokatolicka parafia znajdująca się w archidiecezji mińsko-mohylewskiej, w dekanacie stołpeckim, na Białorusi.

Parafia św. Kazimierza w Stołpcach
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Stołpce

Adres

ul. Lenina 72,
222660 Stołpce
вул. Ленінская, 72, 222660 г. Стоўбцы

Data powołania

1624

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

mińsko-mohylewska

Dekanat

stołpecki

kościół

Kazimierza w Stołpcach

Wezwanie

św. Kazimierz Jagiellończyk

Wspomnienie liturgiczne

4 marca

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Kazimierza w Stołpcach”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Kazimierza w Stołpcach”
Ziemia53°29′09,5″N 26°44′45,8″E/53,485972 26,746056

Historia edytuj

 
Nieistniejący dominikański kościół św. Kazimierza

Pierwszy, drewniany kościół katolicki w Stołpcach fundacji nawróconych z kalwinizmu Zofii i Aleksandra Słuszków powstał w 1623. Rok później erygowano przy nim parafię. W 1640 ci sami fundatorzy wznieśli kościół murowany oraz klasztor dominikanów. W latach 1643–1644 tutejszym przeorem był o. Fabian Maliszowski OP, po śmierci otaczany oficjalnie niezatwierdzonym kultem.

W wyniku represji po powstaniu listopadowym w 1833 władze carskie skasowały klasztor dominikanów. Od tego roku świątynia służyła jako kościół parafialny w dekanacie nadniemeńskim. W 1868 w wyniku represji po powstaniu styczniowym kościół został odebrany katolikom i przekazany Cerkwi prawosławnej[1][2]. Brak źródeł, kiedy parafia została przywrócona.

W 1925 4 pozostałe przy Polsce parafie dekanatu stołpeckiego diecezji mińskiej weszły w skład nowo powstałej diecezji pińskiej, do której parafia należała w okresie międzywojennym[3][4][5].

Ostatni przedwojenny proboszcz stołpecki, będąc kapelanem KOP-u, musiał uciekać przed Sowietami. Przy parafii został wikary ks. Adolf Śliwiński. W czasie wojny parafia włączyła się w działalność konspiracyjną Polskiego Państwa Podziemnego.

Około 28 czerwca 1942 r. Niemcy aresztowali proboszcza parafii ks. Kazimierza Dąbrowskiego, ks. Antoniego Leusza, który posługiwał w parafii oraz proboszcza parafii w Świerżeniu ks. Wacława Nejmaka. Przetrzymywani byli w więzieniu w Stołpcach. Stamtąd wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Kołdyczewie i zagazowano w przekształconym w komorę gazową samochodzie, w uroczysku Lachówka, wraz z co najmniej 4 innymi kapłanami (razem zamordowano wówczas ok. 44 osób, głównie przedstawicieli polskiej lokalnej inteligencji)[6][7][8].

Po II wojnie światowej miasto znalazło się w granicach ZSRR. Kościół został przez komunistów zamknięty niedługo po zdobyciu miasta i zniszczony w latach 60.[9]

Parafia odrodziła się po upadku komunizmu. W 1996 zbudowano nowy kościół.

Przypisy edytuj

  1. Stołpce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 365.
  2. polesie.org
  3. Pracownia Badań nad Historią i Kulturą Przestrzeni Totalitarna i Posttotalitarnej Piński Przegląd Diecezjalny. [dostęp 2017-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-15)].
  4. Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
  5. Siedziby Urzędów Parafialnych RP w 1932
  6. KAZIMIERZ DĄBROWSKI — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2023-02-02].
  7. ANTONI LEUSZ — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2023-02-01].
  8. WACŁAW NEJMAK — MARTYROLOGIUM [online], www.swzygmunt.knc.pl [dostęp 2023-02-02].
  9. uwm.edu.pl

Bibliografia edytuj