Wikipedia

Parafia św. Mateusza w Gniewczynie Łańcuckiej

parafia rzymskokatolicka w archidiecezji przemyskiej

Parafia św. Mateusza w Gniewczynie Łańcuckiej – parafia rzymskokatolicka, znajdująca się w archidiecezji przemyskiej, w dekanacie Przeworsk I[1].

Parafia
św. Mateusza Apostoła
w Gniewczynie Łańcuckiej
Ilustracja
Kościół św. Mateusza w Gniewczynie Łańcuckiej
Państwo

 Polska

Siedziba

Gniewczyna Łańcucka

Adres

Gniewczyna
37-203 Gniewczyna

Data powołania

przed 1458

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

przemyska

Dekanat

Przeworsk I

Kościół parafialny

św. Mateusza

Filie

Wólka Małkowa – pw. Matki Bożej Częstochowskiej

Proboszcz

ks. prał. Krzysztof Filip

Wezwanie

św. Mateusza Apostoła

Wspomnienie liturgiczne

21 września

Położenie na mapie gminy Tryńcza
Mapa konturowa gminy Tryńcza, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Mateusza Apostoław Gniewczynie Łańcuckiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Mateusza Apostoław Gniewczynie Łańcuckiej”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Mateusza Apostoław Gniewczynie Łańcuckiej”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Mateusza Apostoław Gniewczynie Łańcuckiej”
50°06′20,63″N 22°29′42,74″E/50,105731 22,495206
Mapa parafii
Mapa parafii
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Historia edytuj

Pierwszy drewniany kościół w Gniewczynie został prawdopodobnie zbudowany po 1340 roku (wspominają o tym akta grodzkie i ziemskie). W 1580 roku Zofia ze Sprowy Odrowąż przekazała parafię w Gniewczynie bożogrobcom, którzy ją posiadali aż do 1716 roku. W 1624 roku kościół został zniszczony przez najazd Tatarów, a ks. Mateusz Wierzbicki zamordowany. Po 1625 roku zbudowano nowy kościół drewniany. W 1725 roku zbudowano kolejny drewniany kościół, który w 1754 roku został konsekrowany.

W 1774 roku sprowadzono z Rakszawy drewnianą kaplicę pw. św. Antoniego i zbudowano ją przy dworku szlacheckim w Tryńczy. Kaplica ta była wzmiankowana w Schematyzmach Diecezji Przemyskiej w latach 1878–1880, w której posługiwał ks. Alojzy Sakowicz, z diec. Wileńskiej[2], i w latach 1885–1910[3].

W 1853 roku na terenie parafii było 4678 wiernych (w tym: Gniewczyna – 1513, Głogowiec – 288, Gorzyce – 430, Jagiełła – 673, Tryńcza – 680, Ubieszyn – 476, Wólka Buchowska – 318, Wólka Małkowa – 165, Wólka Ogryzkowa – 135), a także 103 Żydów. W latach 1874–1880 parafia posiadała 3 szkoły parafialne; w latach 1881–1882 było 5 szkół parafialnych.

W latach 1882–1885 zbudowano murowany Kościół, który w 1885 roku został konsekrowany przez bpa Ignacego Łobosa[4]. W 1910 roku zbudowano obecny murowany kościół, który w 1919 roku został poświęcony, a w 1931 roku konsekrowany pw. św. Mateusza.

W 1938 roku na terenie parafii było 4470 wiernych (w tym: Gniewczyna Łańcucka – 1700, Gniewczyna Tryniecka – 580, Gorzyce część dolna – 840, Jagiełła część – 980, Wólka Małkowa – 230, Zmysłówka część – 140), oraz było 205 Unitów i 30 Żydów[5].

W 1910 roku Tryńcza, Głogowiec i Ubieszyn zostały przydzielone do nowej parafii Tryńcza, później Wólka Ogryzkowa i dolna część Gorzyc również przydzielono do parafii w Tryńczy, a ok. 1926 roku Wola Buchowska i część Jagiełły (Niechciałki) przydzielono do parafii Wólka Pełkińska.

W 1925 roku w Gorzycach, książę Andrzej Lubomirski w swojej prywatnej posiadłości utworzył kaplicę filialną[6]. W 1945 roku Gorzyce zostały przydzielone do ekspozytury pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gorzycach.

W 1983 roku w Jagiełła została przydzielona do nowej parafii Jagiełła.

21 lipca 2001 roku w Wólce Małkowej abp Józef Michalik poświęcił kościół filialny pw. Matki Bożej Częstochowskiej[7].

Na terenie parafii jest 3 289 wiernych (w tym: Gniewczyna Łańcucka – 1 998, Gniewczyna Tryniecka – 862, Wólka Małkowa – 326, Zmysłówka (część) – 129)[8].

Proboszczowie parafii:
do 1810. ks. Antoni Kilian[9].
1811. ks. Paweł Rogultz[10].
1812–1838. ks. Antoni Kilian[11].
1838–1873. ks. Feliks Dzidowski[12].
1874–1876. ks. Andrzej Dzikowski[13].
1876–1891. ks. Jan Biega[14].
1891–1892. ks. Jan Niedzielski[15].
1892–1927. ks. Józef Ciasnocha[16].
1927–1936. ks. Roman Penc[17].
1936–1949. ks. Stanisław Kułak[18].
1949–1971. ks. Władysław Rękas (administrator)[19][20][21].
1971–1973. ks. Julian Pleśniak.
1973–1996. ks. kan. Władysław Bać[22][23].
1996– nadal ks. prał. Krzysztof Filip.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
  2. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1879 (s. 138) (łac.) [dostęp 2017-07-19]
    [Cytat: In aula Trynczaensis fungitur munere domest]
  3. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioecesis Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1887 (s. 156) (łac.) [dostęp 2017-07-19]
    [Cytat: In aula Trynczaensis adest capella privata pro celebrando Sacrif. Missae adaptata]
  4. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1892 (s. 184) (łac.) [dostęp 2018-08-20]
  5. ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej Ob. Łac. 1938 (s. 109) [dostęp 2018-08-20]
  6. ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1927 (s. 100) (łac.) [dostęp 2017-07-19]
    [Cytat: In Gorzyce adest capella celebrationi adaptata]
  7. ↑ Poświęcenie świątyni w Wólce Małkowej [online], Tygodnik Katolicki „Niedziela”. Niedziela przemyska 37/2001.
  8. ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 253–254) ISSN 1429-6314
  9. ↑ Schematismus Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1810 (s. 23) (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  10. ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1811 (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  11. ↑ Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit(us) Lat(ini) Anno 1817 (s. 15) [dostęp 2017-07-18]
  12. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1839 (s. 40) (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  13. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1874 (s. 147) (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  14. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1877 (s. 134) (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  15. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1892 (s. 184) (łac.) [dostęp 2017-07-17]
  16. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1893 (s. 175) (łac.) [dostęp 2017-07-17]
  17. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Rit(us) Lat(ini) Premisliensis pro Anno Domini 1928 (s. 108) (łac.) [dostęp 2017-07-17]
  18. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1937 (s. 109) (łac.) [dostęp 2017-07-18]
  19. ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 80) [dostęp 2023-07-01]
  20. ↑ Rocznik Diecezji przemyskiej na rok 1958 (s. 92) [dostęp 2023-07-01]
  21. ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 100) [dostęp 2023-07-01]
  22. ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1979 (s. 156) [dostęp 2023-07-01]
  23. ↑ Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 307-308) [dostęp 2023-07-01]

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_św._Mateusza_w_Gniewczynie_Łańcuckiej&oldid=73514601”