Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Wsi Wielkiej
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Wsi Wielkiej – jedna z 9 parafii leżących w granicach dekanatu złotnickiego w archidiecezji gnieźnieńskiej. Erygowana w 1925 r.
 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Bydgoska 12, |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. Michał Stolarski |
| Wspomnienie liturgiczne |
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny |
Położenie na mapie gminy Nowa Wieś Wielka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |
 52°58′10″N 18°05′30″E/52,969444 18,091667
| |
Historia edytuj
W latach 1867–1868 miejscowa gmina ewangelicka wybudowała w Nowej Wsi Wielkiej zbór ewangelicki w stylu neogotyckim. Na południowy wschód od kościoła wzniesiono tzw. pastorówkę. Ewangelicy stanowili wówczas przytłaczającą większość mieszkańców tego rejonu[1]. W 1897 r. świątynię wyposażono w funkcjonujące do dziś organy.
Po włączeniu wsi do odrodzonej Rzeczypospolitej w 1920 r. zmieniły się stosunki ludnościowe i społeczne. Coraz większy wpływ w społeczności zyskiwali Polacy wyznania katolickiego. W związku z tym pojawiła się potrzeba powołania nowej parafii rzymskokatolickiej, co miało też znaczenie dla odwrócenia skutków germanizacji okolicznych terenów. 3 lipca 1925 r. arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański, prymas Polski kardynał Edmund Dalbor wydał dekret erygujący parafię pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Nowej Wsi Wielkiej, podówczas w dekanacie inowrocławskim, na obszarze wydzielonym i parafii Lisewo Kościelne i Pęchowo (obecnie dekanat złotnicki). Do nowej parafii należały z parafii Lisewskiej: Kaliska i Tarkowo Dolne, natomiast z parafii pęchowskiej: Nowa Wieś Wielka, Nowa Wioska, Dąbrowa Wielka, Dąbrowa Mała, obszar dworski i nadleśnictwo Leszyce i Dębinka, Leszyce-wieś, Dobromierz, Prądocin, Januszkowo Kujawskie i Dziemionna. Dekret wszedł w życie z dniem 1 sierpnia 1925 r[1].
Duże zasługi dla powołania parafii położył ówczesny proboszcz parafii lisewskiej ks. Maksymilian Arndt, który został pierwszym proboszczem w Nowej Wsi Wielkiej. Pierwszym zadaniem nowo erygowanej parafii było wybudowanie kaplicy i plebanii oraz założenie cmentarza. Pod budowę kaplicy zakupiono plac oraz starą kuźnię. Od 1 września 1929 r. proboszczem parafii został ks. Józef Janiszewski, który zorganizował życie religijne oraz wyposażył wybudowaną wcześniej kaplicę. W ołtarzu głównym umieszczono obraz Niepokalanej autorstwa artysty malarza Styki[1].
3 lutego 1930 r. do parafii przyłączono wieś Łażyn z parafii Brzoza-Przyłęki[1]. 1 sierpnia 1933 r. proboszczem parafii został ks. Leon Zagórski, który podjął starania w celu budowy kościoła według projektu arch. Stefana Cybichowskiego. Plany przekreślił wybuch II wojny światowej. Hitlerowcy skonfiskowali materiały budowlane, a kaplicę zamienili na dom partii nazistowskiej. Ks. Zagórskiego wywieziono do obozu koncentracyjnego Dachau, gdzie zmarł. Na cmentarzu parafialnym w miejscu, w którym miał stanąć w przyszłości kościół parafialny dokonywano egzekucji na Polakach[1].
W marcu 1945 r. parafię objął ks. Jan Jarocki. Opuszczony zbór ewangelicki został przekazany dla potrzeb parafii katolickiej i 25 marca 1945 r. poświęcony. 1 lutego 1949 r. parafię nawiedził prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński. 22 marca 1949 roku odbył się pogrzeb ekshumowanych zwłok ofiar hitleryzmu. W tym samym roku w złoconej ramie umieszczono w ołtarzu głównym obraz Maryi Niepokalanej autorstwa artysty malarza Olewińskiego z Bydgoszczy. Od 15 grudnia 1956 r. proboszczem został ks. Alfred Olkiewicz[1].
W 1967 r. nastąpił podział parafii w wyniku utworzenia samodzielnego ośrodka duszpasterskiego w Dąbrowie Wielkiej. Od 1978 r. funkcję proboszcza parafii w Dąbrowie Wielkiej połączono z funkcją proboszcza z Nowej Wsi Wielkiej[1].
W latach 1991–2005 odbywał się w parafii corocznie Festiwal Piosenki Religijnej „Serce Dzieciom”, którego celem było niesienie pomocy dzieciom potrzebującym. Z tej okazji goszczono wiele znanych zespołów muzycznych i piosenkarzy, m.in.: Gang Marcela, Stare Dobre Małżeństwo, Trebunie Tutki, Żuki, Eleni, Piotra Szczepanika, Halinę Frąckowiak, Jarosława Webera[1].
Od 1995 r., gdy kościół parafialny wpisano do rejestru zabytków, trwała renowacji świątyni. 29 kwietnia 2006 r. przy kościele posadzono „dąb Jana Pawła II”[1].
Proboszczowie edytuj
Lista proboszczów w parafii[1]:
- ks. Maksymilian Arndt (1925–1929)
- ks. Józef Janiszewski (1929–1933)
- ks. Leon Zagórski (1933–1939) – zamordowany przez Niemców w obozie koncentracyjnym w Dachau[1].
- ks. Jan Jarocki (1945–1956)
- ks. Alfred Olkiewicz (1956–1993)
- ks. Michał Stolarski
Dokumenty edytuj
Księgi metrykalne:
- ochrzczonych od 1945 r.
- małżeństw od 1945 r.
- zmarłych od 1945 r.