Wikipedia

Park Rubina w Miasteczku Śląskim

park w Miasteczku Śląskim

Park Rubina w Miasteczku Śląskim – zabytkowy (figurujący w gminnej ewidencji zabytków[2]) park znajdujący się w Miasteczku Śląskim, założony pod koniec XIX wieku – najpewniej między 1880 a 1900 rokiem[3][1][4].

Park Rubina w Miasteczku Śląskim
Na zdjęciu widoczny jest park latem. Przez jego środek biegnie ścieżka wysypana żwirem, po której obu stronach wznoszą się niewielkie pokopalniane wzniesienia porośnięte trawą i drzewami. Zarówno trawa, jak i liście są soczyście zielone. Przy ścieżce stoi kosz na śmieci, gdzieniegdzie stoją proste, szare latarnie. W oddali, za drzewami widać plac zabaw.
Park Rubina w Miasteczku Śląskim (sierpień 2021)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Miasteczko Śląskie

Adres

ul. Rubinowa

Data założenia

między 1880 a 1900[1]

Położenie na mapie Miasteczka Śląskiego
Mapa konturowa Miasteczka Śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Rubina”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Park Rubina”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Park Rubina”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Park Rubina”
Ziemia50°29′31,4″N 18°55′38,5″E/50,492056 18,927361
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Historia parku sięga lat 80. XIX wieku, kiedy to pogórniczy teren, na którym wydobywano galman i żelaziak brunatny[5], położony na wschodnich krańcach Miasteczka Śląskiego (wówczas niem. Georgenberg), przylegający do drogi łączącej to miasto z Żyglinem (Groß Zyglin), nabył od miejscowego Żyda Siegheima zamożny lekarz Ryszard Rubin[4][3]. Według innych źródeł zakupu gruntu dokonał ojciec Ryszarda, Michael, który w 1843 podjął w Miasteczku pracę jako nauczyciel, wkrótce jednak porzucił to zajęcie i został zarządcą jednej z kopalń[6].

 
Willa Rubina obok parku

W niedługim czasie na zakupionym terenie wzniesiono niewielki, lecz okazały dworek z wieżyczką, znany współcześnie jako willa[4][1][2] lub pałacyk[3] Rubina (współcześnie mieści się w nim przedszkole). Założono także park, wykorzystując urozmaiconą rzeźbę terenu[6]. W parku wybudowano liczne elementy małej architektury, takie jak altanki, pergole, zegar słoneczny oraz fontanna, a w centralnej jego części, w jednym z dawnych wyrobisk, znajdował się staw. Całe założenie pierwotnie otoczone było wysokim murem[4][6].

W okresie międzywojennym w parku istniał również pomnik w formie głazu narzutowego, który upamiętniał zaprzysiężenie komórki Polskiej Organizacji Wojskowej. Był on miejscem spotkań powstańców śląskich z Miasteczka. Podczas II wojny światowej pomnik zaginął. Odnaleziono go w latach 80. XX wieku, a następnie przetransportowano na teren Huty Cynku Miasteczko Śląskie[4].

Na terenie parku, w pobliżu pozostałości dawnego kamieniołomu, w maju 1945 roku doszło do tragedii. W wyniku eksplozji znalezionego podczas zabawy niewybuchu śmierć poniosła czwórka dzieci, kilkanaście innych zaś zostało rannych[4].

W 2012 roku zabytkowa[2] willa Rubina została wyremontowana[7], natomiast w 2015 trwała rewitalizacja samego parku, który został ponownie oficjalnie otwarty w lipcu tego roku[8]. Współcześnie Park Rubina jest miejscem organizowania różnych wydarzeń lokalnych, takich jak Dni Miasteczka Śląskiego[9][10], Piknik św. Jerzego[11], Biesiadne Lato Dla Seniorów[12] czy Lato w Rubinie[10]. W 2023 roku na terenie parku oddano do użytku niewielką tężnię solankową[13].

Park Rubina porastają m.in. graby pospolite (Carpinus betulus L.), buki pospolite (Fagus sylvatica L.), lipy drobnolistne (Tilia cordata Mill.) oraz kasztanowce białe (Aesculus hippocastanum L.)[3].

Legenda edytuj

Żoną Ryszarda Rubina była młodsza od niego o 24 lata Klara Wetzel, której właśnie on miał rzekomo pomóc przyjść na świat. W 1908 roku urodził się ich syn, Lothar, który idąc w ślady ojca też został lekarzem. Para miała również córkę, Elżbietę, która zmarła w wieku 2 lat. Od tego momentu Klara miała popaść w depresję, zamknąć się w sobie i znienawidzić inne dzieci. W 1922 roku zmarł Ryszard, a w 1938 roku pozbawiony obywatelstwa polskiego Lothar wyjechał do Niemiec. Dodatkowo podczas II wojny światowej w willi założono przedszkole; Klara zajmowała wówczas jeden z pokoi znajdujących się na piętrze. Kobieta zmarła w 1949 roku[4][14].

Według podań miejscowej ludności po jej śmierci w oknie pałacowej wieżyczki oraz w parku pojawiała się postać białej damy, niekiedy spacerującej z psem. Nowi lokatorzy budynku słyszeć mieli w nocy odgłosy szurania, spadających naczyń, otwieranych szuflad oraz płaczu dzieci, czasami pojawiać się miały ślady stóp. Okoliczni mieszkańcy unikali po zmroku willi i parku. Zjawiska ustać miały, gdy w budynku znów zaczęło działać przedszkole[4][14].

Galeria edytuj

  •  
    Widok ogólny parku
  •  
    Fontanna na jednym z pagórków
  •  
    Scena
  •  
    Jedno z wzniesień

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Luszka i in. 2018 ↓, s. 80.
  2. ↑ a b c Gminna Ewidencja Zabytków ↓.
  3. ↑ a b c d Foks ↓.
  4. ↑ a b c d e f g h Lukosz-Kowalska 2015 ↓.
  5. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miasteczko Śląskie, 2014 ↓, s. 77.
  6. ↑ a b c Hajduk 2017 ↓.
  7. ↑ SZEN 2012 ↓.
  8. ↑ MCH 2015 ↓.
  9. ↑ Grabowska 2017 ↓.
  10. ↑ a b O nas – Wydarzenia cykliczne. [w:] Miejski Ośrodek Kultury w Miasteczku Śląskim [on-line]. mok.miasteczko-slaskie.pl. [dostęp 2021-08-24]. (pol.).
  11. ↑ esp 2021 ↓.
  12. ↑ M.K: I Biesiadne Lato Dla Seniorów. [w:] Urząd Miejski w Miasteczku Śląskim [on-line]. miasteczko-slaskie.pl, 2021-08-13. [dostęp 2021-08-24]. (pol.).
  13. ↑ esp, Można już korzystać z tężni solankowej w parku [online], gwarek.com.pl [dostęp 2023-10-11] (pol.).
  14. ↑ a b Reczkin 2016 ↓.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Park_Rubina_w_Miasteczku_Śląskim&oldid=71497592”