Parki i tereny zielone Torunia i okolicy
Parki i tereny zielone Torunia i okolicy – parki, skwery, ogrody, rezerwaty, planty i ścieżki zdrowia na terenie administracyjnym miasta.
Park Miejski, jesień 2018 rok | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie Polski | |
53°01′20″N 18°36′40″E/53,022222 18,611111 |
Charakterystyka edytuj
Toruń jest jednym z tzw. zielonych miast Polski. Prawie 30% jego powierzchni stanowią tereny zielone[1][2]. Są to:
- lasy
- zieleń urządzona, czyli:
- ogródki działkowe
Najwięcej terenów zielonych występuje w dzielnicach: Barbarka, Bielany, Bydgoskie Przedmieście, Kaszczorek, Rudak, Winnica oraz w sąsiedztwie Zespołu Staromiejskiego[3].
Statystyka edytuj
Tereny zielone według specyfiki w Toruniu (stan z 2017 roku)[4][5]:
Lasy edytuj
Charakterystyka edytuj
Toruń prawie ze wszystkich stron otoczony jest lasami. Zajmują one łącznie 2755 ha, czyli 24% powierzchni miasta. Większość z nich to lasy państwowe, którymi zarządzają nadleśnictwa: Toruń (1373 ha), Dobrzejewice (396 ha), Gniewkowo (145 ha) i Cierpiszewo (3 ha), znajdujące się w strukturze administracyjnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. Spośród całego zasobu leśnego Torunia tylko 480 ha stanowią lasy komunalne (miejskie), które mają status lasów chronionych[6], a 276 ha to lasy prywatne.
Największe obszary leśne otaczające Toruń to:
- Las Barbarka
- Las Łysomicki
- Las Papowski
- Puszcza Bydgoska
Natomiast do lasów komunalnych należy zaliczyć:
- Las Bielawski
- Lasek Bielański
- Piekarskie Góry
- Kępę Bazarową
- Czerniewice
Drzewostan edytuj
Drzewostan w toruńskich lasach to głównie sosna zwyczajna, wyjątkiem jest Kępa Bazarowa, gdzie występuje las łęgowy oraz kompleks leśny w lewobrzeżnej części miasta ciągnący się od Czerniewic poprzez poligon artyleryjski do Glinek. W przeważającej większości są to monokultury sosnowe[7].
Zieleń urządzona edytuj
tzw. pas parkowy edytuj
Najwięcej parków, bo aż sześć, zlokalizowanych jest w sąsiedztwie Zespołu Staromiejskiego, tworząc tzw. pas parkowy, który został wytyczony w okresie 20-lecia międzywojennego, a jego twórcą był ówczesny architekt miejski Ignacy Tłoczek[8].
Na tzw. pas parkowy składają się:
Zdjęcie | Nazwa | Ostatnia rewitalizacja | Źródło | Pomniki | Zabytek |
---|---|---|---|---|---|
Alpinarium | 2018 | [9] | |||
Dolina Marzeń | 2019 | [10] | |||
Park 100-lecia Powrotu Torunia do Wolnej Polski | 2016 | [11] | Pomnik Józefa Piłsudskiego | ||
Jordanki | 2019/2020 | [12] | Pomnik Jana Pawła II | ||
Park Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 | 2018 | [13] | Pomnik Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 | ||
Park Glazja | 2019/2020 | [14] | |||
Skwer im. Lucjana Broniewicza | 2008 | [15] | |||
Skwer im. Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej | 2012 | [16] |
Parki edytuj
Pozostałe parki na terenie miasta można sklasyfikować następująco:
Parki miejskie edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Dzielnica | Uwagi | Ostatnia rewitalizacja | Zabytek | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
Park Miejski | Bydgoskie Przedmieście | największy i najstarszy kompleks zieleni urządzonej w Polsce, założony w 1816 roku | od 2004 roku sukcesywnie remontowany | [17] | ||
Park Tysiąclecia | Stawki | 2019/2020 | [18] | |||
Park na Jarze | Wrzosy | 2019/2020[potrzebny przypis] | ||||
Park Na Skarpie | Na Skarpie | 2017 | [19] |
Parki dworskie edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Dzielnica | Uwagi | Ostatnia rewitalizacja | Zabytek | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
Park na Bielawach | Bielawy | pochodzi z końca XVIII wieku | [20] | |||
Park Wojewodów Pomorskich | Bydgoskie Przedmieście | pochodzi z 1914 roku | 2017 | [21] |
Parki leśne edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Dzielnica | Ostatnia rewitalizacja | Źródło |
---|---|---|---|---|
Piekarskie Góry | Bydgoskie Przedmieście | 2013 | [22] | |
Zajecze Góry tzw. Rudelka | Bielany | 2019[potrzebny przypis] |
Inne edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Dzielnica | Uwagi | Ostatnia rewitalizacja | Zabytek | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
Ogród Muzyków | Rybaki | 2018 | [23] |
Ponadto na Bydgoskim Przedmieściu istnieje Ogród Zoobotaniczny, założony w 1797 roku. Rośnie w nim 55 gatunków drzew (aż jedenaście z nich to pomniki przyrody) oraz 24 gatunki krzewów[24].
Łącznie parki i skwery zajmują ponad 9% powierzchni miasta.
Zieleń cmentarna edytuj
Na terenie Torunia znajduje się osiemnaście cmentarzy - trzy z nich to nekropole komunalne, a piętnaście należy do toruńskich parafii. Do najstarszych z nich zaliczyć należy cmentarze: św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego i NMP przy ul. Wybickiego oraz Cmentarz Garnizonowy przy ul. Grudziądzkiej, zlokalizowane w prawobrzeżnej części miasta oraz cmentarz św. św. Piotra i Pawła przy ul. Poznańskiej na lewobrzeżu[25].
Drzewostan edytuj
Wszystkie wyżej wymienione cmentarze charakteryzuje bogaty i różnorodny skład gatunkowy szaty roślinnej i liczny starodrzew. Rosną na nich głównie klony pospolite oraz rzadziej spotykane drzewa, takie jak: buk pospolity, brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy, klon jesionolistny, kasztanowiec biały, lipa drobnolistna, wiąz szypułkowy, jesion wyniosły, jesion wyniosły odm. zwisająca, topola włoska, świerk pospolity, świerk kłujący odm. srebrna, sosna pospolita, daglezja zielona, modrzew europejski i inne[26].
Zieleń przyuliczna edytuj
Na zieleń przyuliczną w Toruniu składa się głównie drzewostan towarzyszący traktom komunikacyjnym (drogi, ścieżki rowerowe, chodniki) oraz rabaty kwiatowe na placach i rondach. Na szczególną uwagę zasługują[27]:
- lipy w ciągu alei Jana Pawła II w sąsiedztwie Zespołu Staromiejskiego
- szpaler kasztanowców przy ul. św. Józefa i Balonowej na Bielanach
- drzewostan w ciągu ul. Chopina na Bydgoskim Przedmieściu
- lipy i klony w ciągu ul. Lubickiej na Jakubskiem Przedmieściu
Zieleń przyuliczna w Toruniu zalicza się do najlepiej zagodospodarowanych w Polsce[28].
Zieleń forteczna edytuj
Spośród zieleni fortecznej Torunia na szczególną uwagę zasługują: Park Tysiąclecia powstały na tzw. stoku bojowym Fortu XVII oraz Parku Glazja, który jest częścią fortu św. Jakuba[29].
Ogródki Działkowe edytuj
W skład terenów zielonych Torunia wchodzi ponad 60 ogródków działkowych. Największe z nich zlokalizowane są w dzielnicach: Rudak i Bydgoskie Przedmieście. Ogrodami zarządza Polski Związek Działkowców w Toruniu[30].
Warto dodać, że znaczącą liczbę terenów zielonych stanowią ogródki przydomowe znajdujące się na toruńskich osiedlach domków jednorodzinnych, m.in. na osiedlach: św. Józefa, św. Klemensa, Brzezina, Wrzosy, Bielawy.
Pomniki przyrody edytuj
W Toruniu znajduje się ok. 28 obiektów uznanych za pomniki przyrody, w tym 22 pojedyncze drzewa, 5 grup drzew i 1 głaz narzutowy[31].
Rezerwaty przyrody edytuj
Na terenie Torunia znajdują się trzy rezerwaty przyrody[32]:
- rezerwat leśny Las Piwnicki utworzony w 1924 roku
- rezerwat na rzece Drwęcy z 1961 roku z ginącym minogiem rzecznym, najdłuższy rezerwat ichtiologiczny w Polsce
- leśny rezerwat przyrody Kępa Bazarowa ustanowiony w 1987 roku, o powierzchni 32,4 ha. na wiślanej wyspie, naprzeciwko Zespołu Staromiejskiego
Mała architektura edytuj
Na terenach zielonych Torunia występuje wiele ciekawych przykładów tzw. małej architektury. W Parku Miejskim jest to Ławka Schillera z 1909 roku[33] i ambona z 1817 roku, w Ogrodzie Muzyków drewniany "Grzybek" pochodzący z 1843 rok[34]. Na osobną uwagę zasługują fontanny[35], z których warto wymienić:
Administracja edytuj
Leśna rolna i geodezyjna edytuj
W Toruniu siedzibę mają następujące instytucje:
- Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych – obejmuje swym zasięgiem lasy regionu kujawsko-pomorskiego i części województwa pomorskiego o powierzchni 432 658 ha na obszarze ogółem 456 717 ha[36]
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – instytucja ta wspiera rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich z regionu kujawsko-pomorskiego[37]
- Wydział produkcyjny Biura Urządzeń Lasu i Geodezji Leśnej[38]
Ochrona środowiska edytuj
W Toruniu znajdują się również instytucje związane z ochroną środowiska, są to m.in.:
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej[39] – wspiera przedsięwzięcia proekologiczne realizowane na terenie województwa
- Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
- Regionalna Agencja Poszanowania Energii i Środowiska
- Polski Klub Ekologiczny
- Miejski Ośrodek Edukacji Ekologicznej przy MPO – promuje wiedzę o środowisku
- Liga Ochrony Przyrody – zajmuje się edukacją ekologiczną
- Polskie Towarzystwo Leśne – popularyzuje wiedzy o lasach[40]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Toruń zielonym miastem | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-24] .
- ↑ Toruń – zielone miasto — Toruń 2016, www.torun2016.eu [dostęp 2016-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-05] .
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-10-23] .
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, stat.gov.pl [dostęp 2019-01-03] .
- ↑ Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Włocławek w liczbach 2018, Bydgoszcz: Urząd Statystyczny, 2018, ISSN 2080-6825 [dostęp 2019-01-03] .
- ↑ Lasy | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-23] .
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-10-23] .
- ↑ Miejskie parki i skwery | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-24] .
- ↑ Odnowione Alpinarium pełne zieleni czeka na spacerowiczów, spodkopca.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/zielona-dolina-marzen
- ↑ Toruń. Remont alejek w parku na placu Rapackiego | Nowości Dziennik Toruński, nowosci.com.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
- ↑ https://torun.pl/pl/buduja-i-urzadzaja-zielen
- ↑ Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939, www.kujawsko-pomorskie.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
- ↑ Glazja w Toruniu już oświetlona. Trwa remont parku na Waryńskiego | Nowości Dziennik Toruński, nowosci.com.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/turystyka/nie-tylko-zabytki/fontanna-cosmopolis
- ↑ Atrakcje na nowym skwerze Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej.. | Warszawa Nasze Miasto, warszawa.naszemiasto.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
- ↑ Park miejski w Toruniu, www.parki.org.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Park Tysiąclecia | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-29] .
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Nowy Park Fredry Torun - NaszeMiasto.pl, torun.naszemiasto.pl [dostęp 2017-05-30] (pol.).
- ↑ Oświetlenie i monitoring ? "Piekarskie Góry to las, nie park"- tłumaczą urzędnicy, ddtorun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Urządzamy zieleniec przy ul. Chopina | www.konsultacje.torun.pl, www.konsultacje.torun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Ogród Zoobotaniczny, www.zoo.torun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ Toruńskie cmentarze | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ JW Web Development , Cmentarze Toruń, www.torunskiecmentarze.pl [dostęp 2016-10-25] .
- ↑ [Toruń] Parki, skwery - rewitalizacje - SkyscraperCity, www.skyscrapercity.com [dostęp 2016-11-02] .
- ↑ Wysyłaj kwiaty doskonałej jakości do miejscowości Toruń - FloraQueen, www.floraqueen.pl [dostęp 2016-11-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] .
- ↑ http://stona50.byethost10.com/epoka/e11943.html?i=2
- ↑ l, Rejon Torunia - OKRĘG TORUŃSKO-WŁOCŁAWSKI, pzdtorun.pl [dostęp 2016-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-24] .
- ↑ POMNIKI PRZYRODY. torun.pl. (pol.).
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-11-20] .
- ↑ JW Web Development , Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-11-30] .
- ↑ Marek Nienartowicz , Zabytkowy grzybek po kolejnych przejściach, „nowosci.com.pl” [dostęp 2016-11-30] .
- ↑ Fontanna Cosmopolis | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-11-30] .
- ↑ Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu. torun.lasy.gov.pl. (pol.).
- ↑ Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Kujawsko – Pomorski Oddział Regionalny w Toruniu. arimr.gov.pl. (pol.).
- ↑ Wydział Produkcyjny w Toruniu. buligl.pl. (pol.).
- ↑ WFOŚiGW w Toruniu. wfosigw.torun.pl. (pol.).
- ↑ Ekointegracja: Urzędy i instytucje, www.ekointegracja.org.pl [dostęp 2016-01-10] .
Bibliografia edytuj
- Sienicka Antonina, Przewodnik dendrologiczny po Toruniu i okolicy, Łódź 1957 [1]