Wikipedia

Partia Akcji i Solidarności

mołdawska partia polityczna

Partia Akcji i Solidarności (rum. Partidul Acțiune și Solidaritate) – mołdawska partia polityczna o charakterze centroprawicowym i liberalnym, założona przez Maię Sandu w 2016 roku. Partia jest obserwatorem Europejskiej Partii Ludowej i Międzynarodowej Unii Demokratycznej.

Partia Akcji i Solidarności
Partidul Acțiune și Solidaritate
Ilustracja
Państwo

 Mołdawia

Skrót

PAS

Lider

Igor Grosu

Data założenia

15 maja 2016

Adres siedziby

Maria Cebotari 9 Kiszyniów

Ideologia polityczna

liberalizm, proeuropeizm

Liczba członków

13 000 (2020)

Członkostwo
międzynarodowe

Europejska Partia Ludowa (członek stowarzyszony)

Barwy

     Żółty      czarny

Obecni posłowie
63/101
Strona internetowa

Historia edytuj

Partia powstała w wyniku protestów w Mołdawii w latach 2015–2016 i rosnącego niezadowolenia obywateli z działań ówczesnej partii rządzącej. 23 grudnia 2015 roku Maia Sandu zamieściła w serwisie YouTube film, w którym ogłosiła zamiar utworzenia nowej partii politycznej. Podanym przez nią powodem takiego działania było utworzenie oddolnej partii, która funkcjonowałaby w oparciu o zasady demokracji wewnętrznej i byłaby finansowana z niewielkich datków. Sandu została wybrana na lidera PAS 15 maja 2016 roku, a 26 maja partia została oficjalnie zarejestrowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W momencie rejestracji partia liczyła 7500 członków[1]. W lutym 2017 roku partia złożyła wniosek o członkostwo w Europejskiej Partii Ludowej[2].

Koalicja rządowa w 2019 roku edytuj

W wyborach parlamentarnych w Mołdawii w 2019 roku partia PAS i Platforma Godność i Prawda utworzyły Blok Wyborczy Teraz, który zebrał 26,8% głosów. Po podziale sojuszu na dwie odrębne frakcje parlamentarne, PAS uzyskał 15 mandatów. 6 czerwca partia ogłosiła gotowość do utworzenia koalicyjnego rządu z prorosyjską Partią Socjalistów Republiki Mołdawii (PSRM) w celu uwolnienia instytucji państwowych, które ich zdaniem znajdowały się pod kontrolą oligarchiczną. Po utworzeniu koalicji przewodniczącą parlamentu wybrano liderkę PSRM Zinaidę Greceanîi, a utworzenie rządu powierzono Mai Sandu[3]. Z powodu znacznych różnic ideologicznych między partiami współtworzącymi koalicję, przetrwała ona jedynie pięć miesięcy, a rząd został odwołany 12 listopada po tym, jak PSRM i Demokratyczna Partia Mołdawii przegłosowały wotum nieufności[4].

Zwycięstwa w wyborach w 2020 i 2021 roku edytuj

Po odwołaniu rządu Sandu, PAS zostało partią opozycyjną. W wyborach prezydenckich w Mołdawii w 2020 roku, zwyciężyła kandydatka partii, Maia Sandu. Zgodnie z mołdawskim prawem prezydent nie może być członkiem partii politycznej, co skutkowało rezygnacją Sandu z funkcji przewodniczącej i członka partii, do następnego kongresu partii funkcję prezesa PAS pełnił tymczasowo pierwszy wiceprezes Igor Grosu[5].

W lipcu 2021 roku Partia Akcji i Solidarności wygrała wybory parlamentarne i zdobyła 63 miejsca w 101-osobowym Parlamencie[1]. 6 sierpnia tego samego roku Parlament udzielił wotum zaufania nowo utworzonemu rządowi Natalii Gavrilițy[6]. W lutym 2023 roku jej następcą na stanowisku premiera został inny członek PAS, Dorin Recean[7].

Postulaty programowe edytuj

Partia Akcji i Solidarności jest partią centroprawicową, łączącą liberalizm i socjalliberalizm z liberalizmem gospodarczym[8][9].

Polityka gospodarcza edytuj

Zgodnie ze swoim programem, PAS popiera ideę gospodarki opartej na własności prywatnej i opowiada się za znacznym ograniczeniem biurokracji na wszystkich etapach działalności. W kampanii prezydenckiej w 2020 roku kandydatka partii Maia Sandu zaproponowała podniesienie emerytury minimalnej do 2000 lei[10].

Polityka zagraniczna edytuj

Partia wspiera integrację Mołdawii z Unią Europejską, partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi oraz utrzymanie niekonfrontacyjnych stosunków z Rosją[11][12]. Partia popiera wzmocnienie relacji Mołdawii z Rumunią, ale jest przeciwna zjednoczeniu obu państw.

Przewodniczący Partii Akcji i Solidarności edytuj

Portret Imię i nazwisko od do
1.   Maia Sandu 15 maja 2016 10 grudnia 2020
2. Igor Grosu 10 grudnia 2020
(do 15 maja 2022 p.o.)		 nadal

Poparcie w wyborach edytuj

Wybory parlamentarne edytuj

Wybory Parlament Republiki Mołdawii Rząd
Głosy Mandaty
Liczba % +/− Liczba +/−
2019 380 181 26,84 (3.) –
15/101
 – Koalicja rządowa
Opozycja
2021 774 754 52,80 (1.)   25,96
63/101
   48 Rząd większościowy

Wybory prezydenckie edytuj

Wybory Kandydat I tura II tura Uwagi
Głosów % Głosów %
2016 Maia Sandu 549 152 38,71 (2.) 766 593 47,89 (2.) Przegrana z Igorem Dodonem
2020 Maia Sandu 487 635 36,16 (1.) 943 006 57,72 (1.) Wygrana z Igorem Dodonem

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Arcadie Răileanu, A avut loc congresul de constituire a Partidului Acţiune şi Solidaritate [online], news.gov.md, 26 maja 2016 [dostęp 2021-10-23] (ang.).
  2. ↑ Olaf Wientzek, The European People’s Party and the East: Party Cooperation in Ukraine, Moldova and Georgia, Nomos Verlag, 26 listopada 2019, ISBN 978-3-7489-0401-4 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
  3. ↑ Vitalie Călugăreanu, Distopie politică la Chișinău. PAS acceptă colaborarea cu PSRM [online], dw.com, 6 czerwca 2019 [dostęp 2021-09-24] (rum.).
  4. ↑ Moldovan parliament approves Ion Chicu as new prime minister [online], reuters.com, 14 listopada 2019 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
  5. ↑ Maia Sandu leaves PAS [online], ipn.md, 10 grudnia 2020 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
  6. ↑ Mołdawski parlament zatwierdził skład nowego rządu premier Natalii Gavrility [online], forsal.pl, 6 sierpnia 2021 [dostęp 2021-10-23] (pol.).
  7. ↑ Stephen McGrath, Cristian Jardan, Moldova: New pro-Western government sworn in, faces ‘crises’ [online], apnews.com, 16 lutego 2023 [dostęp 2023-03-25] (ang.).
  8. ↑ Moldova's pro-Russian president concedes race to pro-European challenger Sandu [online], france24.com, 16 listopada 2020 [dostęp 2021-10-23] (ang.).
  9. ↑ Statute of the political party „Party of Action and Solidarity” [online], unpaspentru.md, 15 maja 2016 [dostęp 2021-10-23] (ang.).
  10. ↑ Kamil Całus, Proeuropejski rząd w Mołdawii [online], osw.waw.pl, 6 sierpnia 2021 [dostęp 2021-10-23] (pol.).
  11. ↑ Moldova election: Pro-EU candidate Maia Sandu wins presidency [online], bbc.com, 16 listopada 2020 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
  12. ↑ Matei Rosca, Pro-EU Sandu becomes Moldova’s president [online], politico.eu, 16 listopada 2020 [dostęp 2021-09-24] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Partia_Akcji_i_Solidarności&oldid=71947434”