Pastillocenicus

wymarły rodzaj chrząszczy

Pastillocenicus – wymarły rodzaj chrząszczy z rodziny Cybocephalidae. Obejmuje trzy opisane gatunki. Wszystkie żyły w dolnym eocenie na terenach współczesnej Francji.

Pastillocenicus
Kirejtshuk et Nel, 2008
Okres istnienia: eocen
56/33.9
56/33.9
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

czarnuchy

Rodzina

Cybocephalidae

Podrodzina

Cybocephalinae

Rodzaj

Pastillocenicus

Typ nomenklatoryczny

Pastillocenicus grandiclavis Kirejtshuk et Nel, 2008

Taksonomia edytuj

Rodzaj i wszystkie jego gatunki opisali po raz pierwszy Aleksandr Kirejczuk i André Nel w 2008 roku na łamach Annales de la Société Entomologique de France. Opisu dokonano na podstawie inkluzji okazów w bursztynie z Oise, odnalezionym we francuskiej gminie Le Quesnoy. Inkluzje zdeponowane zostały w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu z wyjątkiem jednego z paratypów P. longifrons, który zdeponowano w Instytucie Zoologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu. Skamieniałości datowane są na wczesny eocen[1].

Nazwa rodzajowa to połączenie nazwy rodzajowej Pastillodes z często stosowanym w przypadku eoceńskich inkluzji sufiksem cenicus[1].

Do rodzaju tego należą trzy opisane gatunki[1]:

  • Pastillocenicus grandiclavis Kirejtshuk et Nel, 2008gatunek typowy
  • Pastillocenicus longifrons Kirejtshuk et Nel, 2008
  • Pastillocenicus polyaki Kirejtshuk et Nel, 2008

Morfologia edytuj

Chrząszcze te miały owalne, silnie wypukłe grzbietowo i lekko wypukłe brzusznie ciało o długości od 0,7 do 1 mm, szerokości od 0,4 do 0,7 mm i wysokości od 0,3 do 0,4 mm. Ubarwienie ich było kasztanowe do czarniawego z czułkami i odnóżami brązowymi lub ciemnobrązowymi. Oskórek był delikatnie punktowany. Wierzch ciała porastało bardzo delikatne, a spód delikatne i gęste owłosienie. Głowa była prawie trójkątna w zarysie, miała bardzo krótkie i szerokie czoło, odsłoniętą i jednopłatową wargę górną, dwuzębne i odsłonięte wierzchołki żuwaczek, dość szeroki i krótki ostatni człon głaszczków wargowych oraz prawie walcowaty lub nieco ku szczytowi zwężony ostatni człon głaszczków szczękowych. Oczy złożone były stosunkowo duże i zachodziły na spód głowy. Bródka miała kształt poprzeczny i niemal prostokątny. Jedenastoczłonowe czułki wyróżniała na tle podrodziny bardzo mocno wydłużona buławka, obejmująca prawie cztery człony. Duże, półkoliste w zarysie przedplecze było równomiernie wypukłe, najszersze u podstawy i o wykrojonym przednim brzegu. Niemal trójkątna tarczka osiągała dość duże wymiary. Pokrywy były trochę krótsze niż ich wspólna szerokość i miały łukowate boki. Bardzo krótkie przedpiersie wypuszczało wąski wyrostek międzybiodrowy. Rozstaw panewek kolejnych par bioder zwiększał się ku tyłowi. Śródpiersie (mezowentryt) było wykrojone. Zapiersie (metawentryt) było krótkie jak na przedstawiciela rodziny. Nie występowały linie submetakoksalne. Odnóża przedniej pary wyróżniały się na tle rodziny silnie rozszerzonymi krawędziami wewnętrznymi goleni. Szeregi grubych i dość długich szczecin rozmieszczone były wzdłuż tylnych krawędzi: przedostatniego widocznego sternitu odwłoka (wentrytu), hypopygidium i pygidium[1].

Paleoekologia edytuj

Owady te zasiedlały lasy Basenu Paryskiego. Żywica, w której zostały zatopione, wytworzona została przez drzewa okrytonasienne z rodziny brezylkowatych. Choć w lasach tych dominował Aulacoxylon sparnacense, to badanie mikroskopowe wskazuje jako źródło żywicy drzewa z rodzaju Daniellia, zaś molekularna analiza chemiczna – przedstawicieli rodzaju Hymenaea. W skład bogatej fauny tych lasów wchodziły prakopytne, nieparzystokopytne, niewielkie naczelne z rodzaju Teilhardina oraz ponad 300 opisanych dotąd gatunków stawonogów[2]. Z tej samej lokalizacji co Pastillocenicus pochodzą skamieniałości m.in. pająków z rodzajów: Cenotextricella[3], Quamtana i Selenops[4], ważek z grupy Eurypalpida[5], pluskwiaków z rodzajów: Clodionus[6], Eopiesma[7], Isaraselis[6], Lukotekia[6], Mnaomaia[8], Oisedicus[6], Ordralfabetix[9] i Stalisyne[8], wciornastków z rodzaju Uzelothrips[10], psotników z rodzajów Amphientomum, Archipsocus, Embidopsocus, Eoempheria, Eolachesilla, Eomanicapsocus, Eoprotroctopsocus, Eorhyopsocus, Psyllipsocus, Tapinella, Thylacella[11], termitów z rodzajów Electrotermes i Mastotermes[12], modliszek z rodzin Chaeteessidae i Mantoididae[13], skorków z rodzaju Chelisoficula[14], prostoskrzydłych z rodzaju Guntheridactylus[15], straszyków z rodzaju Gallophasma[16], chrząszczy z rodzajów: Bertinotus[17], Boleopsis[18], Colotes[1], Corticaria[17], Cupes[19], Cyphon[1], Eopeplus[17], Micromalthus[19], Nephus[20], Oisegenius[1], Oisenodes[21], Palaeoestes[17], Palaeotanaos[22] Rhyzobius[20], Scirtes[18], Smicrips[1], wielkoskrzydłych z rodzaju Eosialis[23], sieciarek z rodzajów: Coniopteryx, Oisea, Paleosisyra i Parasemidalis[24][25], błonkówek z rodzajów: Eopison[26], Paleoscleroderma[27], Pison[26], Platythyrea[28], Pristocera[27] oraz muchówek z rodzajów: Ablabesmyia[29], Brundiniella[29], Chaetocladius[29], Chasmatonotoides[29], Coelotanypus[29], Corynoneura[29], Electroxylomyia[30], Endochironomus[29], Eoatrichops[31], Lappodiamesa[29], Lestremia[30], Microphorites[32], Megacentron[29], Microtendipes[29], Monodiamesa[29], Neurolyga[30], Nilotanypus[29], Pagastia[29], Paratendipes[29], Palaeognoriste[33], Plecia[34], Ploegia[29], Proacoenonia[30], Procladius[29], Prolipiniella[29], Pseudochasmatonotus[29], Rheosmittia[29], Spinorthocladius[29] i Tokunagaia[29].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h A.G. Kirejtshuk, A. Nel. New beetles of the suborder Polyphaga from the lowermost Eocene French amber (Insecta: Coleoptera). „Annales de la Société Entomologique de France”. 44, s. 419-442, 2008. 
  2. Adam Stroiński, Jacek Szwedo. Abraracourcix curvivenatus n. gen. n. sp. from the Lowermost Eocene Oise amber (Hemiptera: Fulgoromorpha: Ricaniidae). „Annales de la Société Entomologique de France”. 47 (3-4), s. 480-486, 2011. 
  3. D. Penney, M. Dierick, V. Cnudde, B. Masschaele, J. Vlassenbroeck, L. Van Hoorebeke, P. Jacobs.. First fossil Micropholcommatidae (Araneae), imaged in Eocene Paris amber using X-ray computed tomography. „Zootaxa”. 1623, s. 47-53, 2007. 
  4. D. Penney. The oldest fossil pholcid and selenopid spiders (Araneae) in lowermost Eocene amber from the Paris basin, France. „The Journal of Arachnology”. 34, s. 592-598, 2007. 
  5. G. Fleck, A. Nel, G. De Plöeg, G. Masselot. A fossil dragonfly from the Paris Basin amber of France (Lowermost Eocene) (Insecta, Odonata, Anisoptera). „Acta Geologica Hispanica”. 35 (1-2), s. 131-134, 2000. 
  6. a b c d J. Drohojowska, J. Szwedo. The first Aleyrodidae from the lowermost Eocene Oise amber (Hemiptera: Sternorrhyncha). „Zootaxa”. 3636, s. 319-347, 2013.. 
  7. A. Nel, A. Waller, G. De Ploeg. The oldest fossil piesmatid bug in the Lowermost Eocene amber of the Paris Basin (Heteroptera: Lygaeoidea: Piesmatidae). „Geologica Acta”. 2 (1), s. 45-50, 2004. 
  8. a b J. Szwedo, T. Bourgoin, F. Lefebvre. New Mnemosynini taxa (Hemiptera, Fulgoromorpha: Cixiidae) from the Palaeogene of France with notes on their early association with host plants. „Zootaxa”. 1122, s. 25-45, 2006. 
  9. J. Szwedo. Ordralfabetix sirophatanis gen. et sp. n. - the first Lophopidae from the lowermost Eocene Oise amber, Paris Basin, France (Hemiptera: Fulgoromorpha). „Zootaxa”. 2822, s. 52-60, 2011. 
  10. Patricia Nel, Alexander R. Schmidt, Claus Bässler, André Nel. Fossil thrips of the family Uzelothripidae suggest 53 million years of morphological and ecological stability. „Acta Palaeontologica Polonica”. 58 (3), 2012. DOI: 10.4202/app.2011.0016. 
  11. A. Nel, J. Prokop, G. De Ploeg, J. Millet.. New Psocoptera (Insecta) from the lowermost Eocene Amber of Oise, France. „Journal of Systematic Palaeontology”. 3 (4), s. 371-39, 2005. 
  12. A. Nel, E. Bourguet. Termite of the early Eocene amber of France (Isoptera: Mastotermitidae, Kalotermitidae). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Monatshefte”. 2006, s. 101-115, 2006. 
  13. T. Schubnel, A. Nel.. New Paleogene mantises from the Oise amber and their evolutionary importance. „Acta Palaeontologica Polonica”. 64, s. 779-786, 2019. 
  14. A. Nel, A. Waller, V. Albouy, J.-J. Menier, G. De Plöeg. New fossil earwigs from the lowermost Eocene amber of Paris basin (France) (Insecta, Dermaptera, family incertae sedis). „Geodiversitas”. 25 (1), s. 119-129, 2003. 
  15. D. Azar, A. Nel. First Tridactylidae from the Eocene French amber (Insecta: Orthoptera). „Alavesia”. 2, s. 169-175, 2008. 
  16. A. Nel, E. Delfosse, T. Robillard, J. F. Petrulevicius. An early winged crown group stick insect from the Early Eocene amber of France (Insecta, Phasmatodea). „Systematic Entomology”. 35, s. 340-346, 2010. 
  17. a b c d A.G. Kirejtshuk, A. Nel.. New genera and species of Cucujiformia (Coleoptera, Polyphaga) from lowermost Eocene French amber. „Denisia”. 26, s. 103-118, 2009. 
  18. a b A.G. Kirejtshuk, A. Nel.. Current knowledge of Coleoptera (Insecta) from the lowermost Eocene Oise amber. „Insect Systematics & Evolution”. 44, s. 175-201, 2013. 
  19. a b A.G. Kirejtshuk, A. Nel, F. Collomb. New Archostemata (Insecta: Coleoptera) from the French Paleocene and Early Eocene, with a note on the composition of the suborder. „Annales de la Société Entomologique de France”. 46 (1-2), s. 216-227, 2010. 
  20. a b A.G. Kirejtshuk, A. Nel. The oldest representatives of the family Coccinellidae (Coleoptera: Polyphaga) from the lowermost Eocene Oise amber (France). „Zoosystematica Rossica”. 21, s. 131-144, 2012. 
  21. A.G. Kirejtshuk, J. Háva, A. Nel. New genus and species of subfamily Trinodinae (Coleoptera, Polyphaga, Dermestidae) from Lowermost Eocene French amber. „Zoosystematica Rossica”. 19 (1), s. 54-69, 2010. 
  22. A.G. Kirejtshuk, A.A. Legalov, A. Nel. A new genus of the subfamily Apioninae (Coleoptera: Brentidae) from the Lower Eocene Oise amber. „Paleontological Journal”. 49, s. 1436-1441, 2015. 
  23. A. Nel, J. Menier, G. De Ploeg, G. Hodebert, L. Danvin. Eosialis, a new alderfly genus in French Lowermost Eocene amber (Insecta, Megaloptera, Sialidae). „Geobios”. 35, s. 313-319, 2002. 
  24. A. Nel, V. Perrichot, D. Azar, D. Néraudeau. New Rhachiberothidae (Insecta: Neuroptera) in Early Cretaceous and Early Eocene ambers from France and Lebanon. „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”. 235, s. 51-85, 2005. 
  25. G. Sziráki, C. Gröhn. Presence of two extant genera of dusty lacewings (Neuroptera: Coniopterygidae) in Baltic amber, with remarks on some earlier described fossil taxa. „Folia Historico-Naturalia Musei Matraensis”. 39, s. 63-71, 2015. 
  26. a b A. Nel. Oldest representatives of the Sphecidae: Trypoxylini in the early Eocene French amber (Insecta: Hymenoptera). „Comptes Rendus Palevol”. 4, s. 17-24, 2005. 
  27. a b E. Falières, A. Nel. The first sclerodermine and pristocerine flat wasps in Lowermost Eocene amber of France (Hymenoptera: Bethylidae). „Comptes Rendus Palevol”. 18, s. 509-515, 2019. 
  28. C. Aria, V. Perrichot, A. Nel.. Fossil Ponerinae (Hymenoptera: Formicidae) in Early Eocene amber of France. „Zootaxa”. 2870, s. 53-62, 2011. 
  29. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u G. Doitteau, A. Nel. Chironomid midges from early Eocene amber of France (Diptera: Chironomidae). „Zootaxa”. 1404, s. 1-66, 2007. 
  30. a b c d A. Nel, J. Prokop.. New fossil gall midges from the earliest Eocene French amber (Insecta, Diptera, Cecidomyiidae). „Geodiversitas”. 28 (1), s. 37-54, 2006. 
  31. J. Myskowiak, A. Nel. A new genus and species of ibis fly in the Lowermost Eocene amber of Oise (France) (Diptera: Athericidae). „Zootaxa”. 3869, s. 372-382, 2014. 
  32. S. Bramuzzo, A. Nel. Youngest representative of the extinct genus Microphorites in the Eocene amber of France (Diptera: Dolichopodidae: Microphorinae). „Zootaxa”. 4231, s. 590-594, 2017. 
  33. V.A. Blagoderov, H. Hippa, A. Nel.. Parisognoriste, a new genus of Lygistorrhinidae (Diptera: Sciaroidea) from the Oise amber with redescription of Palaeognoriste Meunier. „ZooKeys”. 50, s. 79-90, 2010. 
  34. J. Gee, A. Nel, J. Menier, G. De Ploëg. A new lovebug fly (Insecta, Diptera) from the lowermost Eocene amber of the Paris Basin. „Geodiversitas”. 23 (3), 341-348. OCLC 2001.