Paulo Coelho

Paulo Coelho de Souza (wym. [ˈpawlu koˈeʎu]; ur. 24 sierpnia 1947 w Rio de Janeiro) – brazylijski pisarz i poeta.

Paulo Coelho

Paulo Coelho (2008)
Imię i nazwisko	Paulo Coelho de Souza
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1947 Rio de Janeiro
Narodowość	brazylijska
Język	portugalski
Dziedzina sztuki	proza, poezja
Ważne dzieła
Alchemik
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Jego ojciec, Pedro, był inżynierem, a matka – Ligia, zajmowała się domem. W wieku siedmiu lat Paulo rozpoczął naukę w szkole Jezuitów San Ignacio w Rio de Janeiro. Paulo nie przepadał za religijnymi tradycjami szkoły, jednak to w niej odkrył swoje prawdziwe powołanie – pisarstwo. Swoją pierwszą nagrodę literacką otrzymał w szkolnym konkursie poetyckim.

Rodzice chcieli, by syn został inżynierem, jednak Paulo nie zamierzał się temu podporządkować. Ojciec wziął buntownicze zachowanie syna za objaw choroby psychicznej i trzy razy oddał go do kliniki psychiatrycznej (1966, 1967 i 1968 roku). Jak sam twierdzi: „Czasami miłość rodziców objawia się w zły sposób. Jednak nigdy nie winiłem moich rodziców za te pobyty, bo były one spowodowane ich nadmierną troską o mnie”.

Wkrótce potem Paulo związał się z grupą teatralną i rozpoczął pracę jako dziennikarz. W tamtych czasach w Brazylii grupy teatralne były postrzegane jako źródło niemoralności. Zaniepokojeni rodzice po raz czwarty zdecydowali się umieścić syna w klinice psychiatrycznej. Po opuszczeniu szpitala Paulo był jeszcze bardziej zamknięty w swoim artystycznym świecie. Rodzice poprosili o kolejną konsultację. Lekarz powiedział, że Paulo nie cierpi na żadną chorobę psychiczną i nie powinien przebywać w szpitalu psychiatrycznym, musi się po prostu nauczyć stawiać czoła życiu.

Po tym okresie, Paulo wrócił do swoich studiów i wydawało się, że ostatecznie podąży drogą, obraną dla niego przez rodziców. Jednak niedługo potem rzucił studia i powrócił do teatru. Działo się to w latach 60. i ruch hippisowski królował na światowej scenie. Te nowe trendy pojawiły się również w Brazylii, rządzonej w tamtym czasie przez represyjny reżim wojskowy. Paulo nosił długie włosy i postawił sobie za punkt honoru, że nigdy nie będzie nosił dowodu osobistego; przez pewien czas brał narkotyki, chcąc doświadczyć życia hippisowskiego w pełni.

Mniej więcej w tym czasie, muzyk i kompozytor, Raul Seixas zaprosił Paula do napisania słów do paru jego piosenek. Ich druga płyta była ogromnym sukcesem i sprzedała się w ponad 500 000 egzemplarzy. To były pierwsze duże pieniądze dla przyszłego sławnego pisarza. Współpraca z Raulem trwała aż do 1976 roku. Coelho napisał ponad 60 piosenek i razem z Raulem Seixasem zmienił brazylijską scenę rockową.

W 1973 roku Paulo i Raul zostali członkami Stowarzyszenia Alternatywnego, organizacji, która sprzeciwiała się ideologii kapitalistycznej, broniła praw jednostki oraz uprawiała czarną magię. Po latach pisarz opisał to doświadczenie w Walkiriach (1992).

Podczas tego okresu rozpoczęli publikację „Kring-ha” – serii komicznych ulotek, nawołujących o więcej wolności. Dyktatura uznała je za wywrotowe, w związku z czym Paulo i Raul zostali osadzeni w więzieniu. Raula szybko zwolniono, jednak Paulo Coelho został zatrzymany na dłuższy okres, sądzono bowiem, iż był on mózgiem całej operacji drukowania ulotek. Dwa dni po opuszczeniu więzienia Paulo został ponownie zatrzymany i przewieziony do wojskowego ośrodka tortur, gdzie był przetrzymywany przez kilka dni. Najprawdopodobniej uniknął śmierci dlatego, iż oświadczył, że jest umysłowo chory i że przebywał już kilka razy w klinice psychiatrycznej. Ostatecznie został wypuszczony.

Te doświadczenia głęboko wpłynęły na Paula Coelho. Zdecydował on, iż ma już dość „doświadczania życia” i chce po prostu żyć normalnie. Znalazł pracę w wytwórni płytowej PolyGram, gdzie poznał swoją przyszłą żonę.

W 1977 przeprowadził się z nią do Londynu. Paulo kupił maszynę do pisania i zaczął pisać, początkowo bez sukcesów. W kolejnym roku powrócił do Brazylii, gdzie pracował w kolejnej wytwórni płytowej – CBS. Trwało to tylko trzy miesiące. Po tym czasie Paulo pozostawił pracę i żonę.

W 1979 roku spotkał swoją starą znajomą – Cristinę Oiticica, którą później poślubił i z którą jest do dzisiaj. Mieszka we Francji.

W 2014 roku nakręcono film „Paulo Coelho. Niesamowita historia” opowiadający o życiu Coelho zanim napisał swoją pierwszą książkę. Film wszedł na ekrany w Polsce w grudniu 2016 roku.

Krytyka

Styl Paula Coelho opisywany jest jako zbyt prosty i bezpośredni, zwraca się także uwagę na zapożyczenia z dzieł innych autorów – na przykład zakończenie Alchemika zostało zaczerpnięte z opowiadania Nachmana z Bracławia Skarb pod mostem.

W marcu 2022 roku pisarz stwierdził na Twitterze, że „Kryzys na Ukrainie jest wygodną wymówką dla rusofobii”. Słowa te zostały odebrane jako wyraz poparcia dla wojny na Ukrainie wywołanej przez Federację Rosyjską. W reakcji na tego tweeta, niektóre sieci zaczęły wycofywać książki Coelho z dystrybucji.

Odznaczenia i nagrody

• Nagroda Czytelniczek „Elle” (Francja, 1995)
• Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja, 1996)
• Flaiano International Award (Włochy 1996)
• Super Grinzane Cavour Book Award (Włochy 1996)
• Złota książka (Jugosławia, 1995, 1996, 1997, 1998)
• International IMPAC Literary Award (Irlandia 1997)
• Komandor Orderu Rio Branco (Brazylia, 1998)
• Crystal Award (1999)
• Złoty Medal Galicji (Hiszpania, 1999)
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja 2000)
• Kryształowe Zwierciadło (Polska 2000)
• Nagroda Bambi (Niemcy, 2001)
• Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja, 2003)

Dzieła

Rok	Tytuł portugalski	Tytuł polski
1982	Arquivos do Inferno
1986	O Manual Prático do Vampirismo
1987	O Diário de um Mago	Pielgrzym 2003
1988	O Alquimista	Alchemik, 1995
1990	Brida	Brida, 2008
1991	O Dom Supremo	Największy dar, 2009
1992	As Valkírias	Walkirie, 2010
	O Diário de um Magus
1994	Maktub
	Na margem do rio Piedra eu sentei e chorei	Na brzegu rzeki Piedry usiadłam i płakałam, 2007
1996	O Monte Cinco	Piąta góra, 1998
1997	Letras do amor de um prophet	Listy miłosne proroka
	Manual do guerreiro da luz	Podręcznik wojownika światła, 2000
1998	Veronika decide morrer	Weronika postanawia umrzeć, 2000
	Palavras essenciais
2000	O Demônio e a srta Prym	Demon i panna Prym, 2002
2001	Histórias para pais, filhos e netos
2003	Onze Minutos	Jedenaście minut
2004	O Gênio e as Rosas
	E no sétimo dia
2005	O Zahir	Zahir
	Caminhos Recolhidos
2006	Ser como o rio que flui...	Być jak płynąca rzeka
	A bruxa de Portobello	Czarownica z Portobello
2007	Vida: Citações selecionadas	Życie. Myśli zebrane
2008	O Vencedor está Só	Zwycięzca jest sam, 2009
2010	O Aleph	Alef, 2011
2012	Manuscrito Encontrado em Accra	Rękopis znaleziony w Akce
2014	Adultério	Zdrada
2016	A Espiã	Szpieg
2018	Hippie	Hipis

Linki zewnętrzne

• Oficjalna polska strona Paulo Coelho (pol.)
• Oficjalny blog Paulo Coelho (ang.)