Paweł Bylczyński
Paweł Bylczyński herbu Dęboróg ps. Dęboróg (ur. 23 września 1909 we Lwowie, zm. 9 lutego 1993 w Gdyni) – polski ekonomista, żołnierz SZP, ZWZ, AK, powstaniec warszawski.
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1947 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
Morska Grupa Operacyjna |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
urzędnik państwowy |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Jako dziesięcioletni chłopak brał udział (wraz z matką Magdaleną Bylczyńską) w obronie Lwowa. Został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa. W roku 1923 wyjechał do Bydgoszczy, a następnie w roku 1928 do Nowogródka, gdzie w roku 1929 ukończył Gimnazjum im. Adama Mickiewicza, w którym jego ojciec Jakub Bylczyński był profesorem. W latach 1929-1934 studiował ekonomię na Wydziale Prawa i Ekonomii Uniwersytetu Poznańskiego pod kierunkiem prof. Edwarda Taylora. W czasie studiów mieszkał razem z Konradem Pałubickim, przyjacielem jego matki. Po studiach był zatrudniony w Mirkowskiej Fabryce Papieru w Warszawie, gdzie krewny jego żony, Jan Kocięcki, był dyrektorem handlowym. W latach 30. był także członkiem Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
W październiku 1939 wstąpił (pod pseudonimem „Dęboróg”) – w Warszawie – do SZP gen. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza i został oddelegowany do Wilna. Następnie (do czerwca 1941) w wileńskim ZWZ (Samodzielny Okręg ZWZ Wilno). Od czerwca/lipca 1941 w warszawskiej AK. Brał udział w przygotowaniach do powstania. W powstaniu warszawskim był oddelegowany do aprowizacji i zabezpieczenia szpitali. Po upadku powstania znalazł się w Dulagu 121 w Pruszkowie.
Biuro Odbudowy Portów edytuj
W roku 1945 kpt. inż. Władysław Szedrowicz (przedwojenny lwowski inżynier, Sybirak, który powrócił do Polski z Armią Berlinga) włączył go do nowo sformowanej Morskiej Grupy Operacyjnej[1], która zabezpieczała (z ramienia Ministerstwa Przemysłu przy wojewodzie gdańskim) poniemieckie mienie w Gdańsku przed grabieżą i dewastacją przez Armię Czerwoną. Następnie w Biurze Odbudowy Portów (BOP), którego dyrekcję objął również Szedrowicz. BOP zajmował się oceną strat w przemyśle gdańskim i organizacją i odbudową portów morskich. Podlegało Ministerstwu Żeglugi i Handlu Zagranicznego. Bylczyński współodpowiedzialny był m.in. za prace nad przygotowaniem planów odbudowy zniszczeń wojennych na Wybrzeżu[2]. BOP ściśle współpracował i był finansowany przez Delegaturę Rządu ds. Wybrzeża w Gdańsku ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego, który odznaczył w tym czasie Bylczyńskiego dwukrotnie Srebrnym Krzyżem Zasługi (w r. 1946)[3]. Po ustąpieniu Kwiatkowskiego i likwidacji (w roku 1948) Delegatury pracował Bylczyński w Urządzie Morskim z siedzibą w Gdańsku, a następnie – od 1963 roku w Rzemieślniczym Domu Towarowym (RDT) w Gdyni, Centralnym Związku Rzemiosła i do emerytury w dyrekcji Ogólnopolskiego Zrzeszenia Prywatnych Wytwórców.
Członek ZBOWiD i Stronnictwa Demokratycznego w Gdyni i Gdańsku.
W roku 1983 otrzymał awans na podporucznika Armii Krajowej[4].
Zmarł w roku 1993. Jest pochowany na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 20-9-7)[5].
Życie prywatne edytuj
Syn Jakuba Bylczyńskiego i Magdaleny Bylczyńskiej, brat warszawskiego aktora – Janusza Bylczyńskiego. Był w związku z Janiną Kupidurską (1936-1943), Danutą Lipińską (1944-1960), Gertrudą Fojud (1960-1993). Z pierwszą żoną miał jedną córkę – Jolantę, muzyka, wykładowcę w Instytucie Muzyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Odznaczenia edytuj
- Srebrny Krzyż Zasługi – (1946)
- Medal Wojska – 4 krotnie (1948)
- Krzyż Armii Krajowej (1985)
- Krzyż Obrony Lwowa (1920)
Przypisy edytuj
- ↑ Wspomnienia Michała Sikory na blogu: http://gdyniawktorejzyje.blogspot.com/2012/03/gdynia-w-pierwszych-powojennych-latach.html
- ↑ Por.: hasło w Gedanopedii: https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=MORSKA_GRUPA_OPERACYJNA
- ↑ Życiorys P. Bylczyńskiego w teczce osobowej ZBOWiD w: Archiwum ŚZŻAK w Gdańsku
- ↑ Kserokopie dokumentów P. Bylczyńskiego w: Archiwum ŚZŻAK w Gdańsku
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Cmentarze Komunalne w Gdyni
Bibliografia edytuj
- A. Schroeder, Orlęta (z walk lwowskich), Lwów 1930.
- Halina Szwarc, Wspomnienia z pracy w wywiadzie antyhitlerowskim ZWZ-AK, Warszawa 1999.
- Daniel Bargiełowski, Po trzykroć pierwszy. Michał Tokarzewski-Karaszewicz. Generał broni, teozof, wolnomularz, kapłan Kościoła liberalnokatolickiego. Tom 1. Warszawa 2000. ISBN 83-87893-76-5, Tom 2. Warszawa 2001. ISBN 83-88794-76-0, Tom 3. Warszawa 2002. ISBN 83-7399-007-0
- Longin Tomaszewski; Kronika wileńska 1939-1941. Wydawnictwo Pomost. Warszawa 1990.