Paweł Jasieński (zm. 1485)
Paweł Jasieński z Jasieńca herbu Poronia według Niesieckiego, herbu Gozdawa według Bonieckiego w oparciu o relacje Długosza[a] (zm. 1485) – karierę polityczną przyszły starosta rozpoczynał w 1458 roku jako dworzanin króla Kazimierza Jagiellończyka. Należał do ludzi zaufanych tegoż władcy – jako żołnierz i dyplomata. Był jedną z najwybitniejszych postaci z otoczenia króla.
 Gozdawa[1] | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Żona |
Katarzyna Oleśnicka |
| Dzieci |
Zbigniew |
Zasługi
edytuj- Odznaczył się w bitwie pod Świecinem – 17 IX 1462 r., gdzie dowodził częścią sił polskich jako rotmistrz.
- Wyróżnił się przy zdobywaniu Pucka.
- W roku 1465 dostał się pod obleganym Starogardem do niewoli krzyżackiej. Udało mu się uwolnić po kapitulacji Chojnic, w wyniku której jeńcy krzyżaccy zostali wypuszczeni.
- Latem 1471 r. towarzyszył królewiczowi Władysławowi na koronacji w Pradze.
- Jesienią tegoż samego roku jako jeden z hetmanów, wraz z Piotrem Duninem uczestniczył w nieudanej wyprawie królewicza Kazimierza na Węgry po koronę Świętego Stefana. Po wycofaniu się Kazimierza do Polski pozostał z 4 tysiącami żołnierzy w Nitrze i przez ok. roku dowodził załogą okupującą miasto[2].
- W latach 1474–1476 brał udział w walkach z Turkami i Tatarami[3].
Uzyskane honory i urzędy
edytuj- starosta chełmski 1463–1485,
- podstoli chełmski 1468,
- starosta bełski 1468–1485,
- podstoli sandomierski 1468,
- stolnik sandomierski 1471–1473,
- hetman wojsk królewskich 1471,
- marszałek nadworny 1472–1474,
- starosta grabowiecki 1473–1485,
- podskarbi koronny 1474–1479,
- kasztelan sandomierski 1479–1485,
- starosta buski 1475–1485,
- malborski 1484[4].
W latach 1473–1474 w imieniu króla Kazimierza IV Jagiellończyka prowadził rozmowy z cesarzem Fryderykiem III w sprawie sojuszu jagiellońsko-habsburskiego. W 1470 roku zakupił od króla Kazimierza Jagiellończyka połowę wsi Uchanie. W 1482 r. ufundował kościół w Uchaniach oraz zbudował tam pierwszy zamek. Starał się także o uzyskanie prawa do lokacji miasta w Uchaniach.
W roku 1484 Uchanie zostały lokowane na prawie magdeburskim przez Kazimierza Jagiellończyka[5]. Lokacja ta nie była udana.
Paweł Jasieński żonaty był z wojewodzianką sandomierską Katarzyną Oleśnicką córką Jana Głowacza Oleśnickiego. Mieli trzech synów: Zbigniewa, Pawła i Jana, którzy w chwili śmierci ojca (1485) byli nieletni. Dlatego też ustanowiono nad nimi opiekę, przy czym nie wiadomo, kto ją miał sprawować. Można się tylko domyślać, że przypadło to w udziale Oleśnickim i Magnuszewskim, gdyż to właśnie oni przejęli po nich spadek kiedy bezpotomnie zmarli. Ostatni zmarł Paweł (zm. 1505).
Uwagi
edytuj- ↑ Polski Słownik Biograficzny w tomie XI, s. 32 wskazuje datę śmierci 1485. Inną datę tj. rok 1487 (lub po nim) można odczytać w dokumentach Urzędnicy w. bełskiego, nr 309, 610, 719, 1323, 1413, 1446. Urzędnicy małopolscy, nr 764, 953. Urzędnicy centralni,nr 441, 739).Rok śmierci 1487 podaje także Słownik geograficzny Królestwa Polskiego w tomie XII str.736 z zapisem , że Paweł Jasieński pieczętował się herbem Gozdawa i tam w wykazie herbownych występuje.
Przypisy
edytuj- ↑ Agnieszka Nalewajek, Przedstawiciele szlachty mazowieckiej w składzie dworu królewskiego za panowania Jana Olbrachta (1492-1501), w: Saeculum Christianum 26/2019, t. 2, s. 74.
- ↑ Kolankowski ↓, s. 119.
- ↑ Kozar ↓.
- ↑ Sroka ↓, s. 107.
- ↑ Opracowanie Władysława Sakławskiego - Lublin 1974: Województwo lubelskie w 15 tomach "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego 1880-1904.. [w:] Tom zawiera wyciąg i przedruk haseł odnoszących się do Województwa Lubelskiego pochodzących z 15-tomowego SŁOWNIKA GEOGRAFICZNEGO KRÓLESTWA POLSKIEGO I INNYCH KRAJÓW SŁOWIAŃSKICH wydawanego w latach 1880-1904. [on-line]. Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział Lubelski ; Zakład Kartografii Instytutu Nauk o Ziemi UMCS. [dostęp 2014-03-23].
Bibliografia
edytuj- Stanisław Sroka, Dokumenty polskie z archiwów dawnego królestwa Węgier, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana" KRAKÓW 2003.
- Ludwik Kolankowski, Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne, Księgarnia Gubrynowicz i Syn, Lwów 1936.
- Maria, Marzena Kozar: STAROSTOWIE GRABOWIECCY Z RODZINY JASIEŃSKICH. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].