Paweł Tysler
Paweł Tysler (inne formy nazwiska – Tissler, Tisler) (ur. 27 sierpnia 1897 w Bichówce, zm. 25 grudnia 1931 w Poznaniu) – pilot, chorąży Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Virtuti Militari.
| |
 chorąży pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 sierpnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 grudnia 1931 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
4 pułk |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Franciszka i Amelii z domu Mazurowska. W Pelplinie ukończył szkołę powszechną. 1 marca 1916 r. został powołany do odbycia służby wojskowej w armii niemieckiej. Początkowo służył w 4 pułku w Poznaniu, 15 czerwca 1917 r. został skierowany do Szkoły Lotniczej we Fryburgu Bryzgowijskim. Po jej ukończeniu walczył w 10 eskadrze myśliwskiej na froncie zachodnim, od 10 września 1917 r. uczył się w szkole pilotów. 6 stycznia 1919 r. został zdemobilizowany z armii niemieckiej i powrócił do Pelplina[1].
27 sierpnia 1919 r. ochotniczo zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim i otrzymał przydział do 63 pułku strzelców. Z racji swego doświadczenia lotniczego został 20 listopada 1919 r. skierowany do Szkoły Pilotów na poznańskiej Ławicy. 20 maja 1920 r. został przydzielony do 6 eskadrze wywiadowczej i w jej składzie wziął udział w walkach na froncie[2]. 5 sierpnia, w załodze z ppor. obs. Ryszardem Hesse, przeprowadził rozpoznanie na trasie Lwów – Brody – Radziwiłłów – Baszkówka – Bereżce – Młynowce – Podleśce – Krzemieniec – Wiśniowiec – Horynka – Krutniów – Podkamień – Lwów[3]. 12 sierpnia, w załodze z por. obs. Kazimierzem Kubalą, przeprowadził kolejne dalekie rozpoznanie na trasie Lwów – Toporów – Szczurowice – Redków – Beresteczko – Stojanów – Radziechów – Lwów. Na podstawie wyników tego rozpoznania dowództwo przeprowadziło kontratak dostępnymi siłami lotniczymi, który doprowadził do zatrzymania ataku nieprzyjaciela[4]. 18 sierpnia wyróżnił się podczas lotów wykonywanych w obronie Lwowa[5].
20 września 1920 r. został przeniesiony do 18 eskadry wywiadowczej w Warszawie. W październiku 1920 r. otrzymał prawo, na czas służby w Wojsku Polskim, noszenia odznaki pilota[6]. 1 czerwca 1921 r. został skierowany na kurs do Wyższej Szkoły Pilotów w Poznaniu. Ukończył go 20 sierpnia 1921 r. i powrócił do 6 eskadry wywiadowczej w Łucku. 18 września 1922 r. został przeniesiony do Wyższej Szkoły Lotniczej w Grudziądzu, następnie był instruktorem w 3 pułku lotniczym w Poznaniu[1]. W marcu 1923 r. otrzymał prawo do noszenia włoskiej odznaki pilota[7].
16-17 września 1922 r. wziął udział na samolocie Ansaldo SVA-9 w I Krajowym Locie Okrężnym zorganizowanym przez Aeroklub RP[8], podczas którego zajął 6. miejsce[9].
W kwietniu 1927 r. otrzymał przydział do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie, gdzie służył przez rok w charakterze instruktora pilotażu. W listopadzie 1928 r., w uznaniu zasług podczas wojny polsko-bolszewickie, otrzymał prawo do noszenia polowej odznaki pilota[10]. Na początku 1929 r. został przeniesiony, na jego prośbę, do 4 pułku lotniczego w Toruniu. Od połowy 1930 r. służył w Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu[9].
Zmarł 25 grudnia 1931 r. w Poznaniu, za przyczynę zgonu uznano wylew krwi do mózgu. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu garnizonowym – kwatera 5, miejsce 243[11].
Życie prywatne edytuj
9 sierpnia 1921 r. zawarł związek małżeński z Władysławą Brzuskowską, z którą miał dwóch synów, Tadeusza i Stanisława[9].
Ordery i odznaczenia edytuj
Za swą służbę otrzymał[12][9]:
- Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 209,
- Krzyż Walecznych,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Polową Odznakę Pilota nr 73,
- włoską odznakę pilota.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 204.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 156.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 169.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 172.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 104.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. i 40'1920 ↓, s. 1077.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. i 18'1923 ↓, s. 913.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 288.
- ↑ a b c d Skrzydlata Polska i 5'1973 ↓, s. 6.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. i 15'1928 ↓, s. 435.
- ↑ Cmentarze. Poznan.pl. [dostęp 2021-12-07]. (pol.).
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 246, 258.
Bibliografia edytuj
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Marian Romeyko (red.), Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933, OCLC 830230270.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
- Paweł Tissler (1897- 1931). „Skrzydlata Polska”. 5/1973, 4 lutego 1973. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Dziennik Personalny R.1, nr 40 z 20 października 1920. wbc.poznan.pl. [dostęp 2021-08-21]. (pol.).
- Dziennik Personalny R.4, nr 18 z 28 marca 1923. wbc.poznan.pl. [dostęp 2021-08-21]. (pol.).
- Dziennik Personalny R.9, nr 15 z 11 listopada 1928, s. 435. wbc.poznan.pl. [dostęp 2021-08-21]. (pol.).