Penicillium citrinum

gatunek grzybów

Penicillium citrinum Thom – gatunek grzybów z rodziny Aspergillaceae[1].

Penicillium citrinum
Ilustracja
Morfologia Penicillium sp.
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

kropidlakowce

Rodzina

kropidlakowate

Rodzaj

pędzlak

Gatunek

Penicillium citrinum

Nazwa systematyczna
Penicillium citrinum Thom
Bull. U.S. Department of Agriculture, Bureau Animal Industry 118: 61 (1910)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Neotyp: MI 40225 (designated by Frisvad & Samson, Stud. Mycol. 49: 14. 2004)[1].

Synonimy:

  • Penicillium baradicum Baghd. 1968
  • Penicillium botryosum Bat. & H. Maia 1957
  • Penicillium citrinum var. pseudopaxilli A.T. Martínez & C. Ramírez 1978
  • Penicillium sartoryi Thom [as 'sartorii'] 1930
  • Penicillium steckii K.W. Zaleski, Bull. Acad. Polon. Sci. 1927[2].

Morfologia i fizjologia edytuj

Hodowla na różnych podłożach jest jedną z metod identyfikacji gatunków rodzaju Penicillium[3]. Średnica kolonii P. citrinum po 7 dniach na różnych podłożach: CYA 27–33 mm, CYA30° C 27–40 mm; CYA (37° C) 2–12 mm; MEA 18–25 mm, TAK 29–37 mm, CYAS 29–36 mm, agar kreatynowy 10–19 mm, słaby wzrost, brak lub słaba produkcja kwasu[4].

Na podłożu CYA zarodnikowanie umiarkowane z szaro-zielonymi lub niebieskawo-szarozielonymi konidiami, sporadycznie z małymi przezroczystymi lub bladożółtymi kroplami wysięku, na odwrotnej stronie podłoża kolonia brązowo-żółta z rozproszonym żółtym pigmentem. Na podłożu TAK zarodnikowanie umiarkowane do dobrego, kolor konidiów zmienny: szaro-zielony do ciemnozielonego, odwrotna strona kolonii żółta do pomarańczowo-żółtej lub silnie żółta z rozpuszczalnym pigmentem. Kolonie na podłożu MEA szarozielone z silnym niebieskim odcieniem, aksamitne, czasami z małymi bladożółtymi kroplami wysięku. Brak reakcji w teście Ehrlicha[4].

Konidiofory w świeżych izolatach wytwarzane obficie, przeważnie dwugałęziste, czasami trzygałęziste, gładkie, o szerokości 2,0–3,0 µm. Metule w pęczkach po 3–4 (–6), o rozmiarach 12–16 × 2,0–2,7 μm. Fialidy ampułkowate, o wymiarach 7,5–10 × 2,0–2,5 μm. Konidia o gładkich ścianach, kuliste do prawie kulistych, o wymiarach 2,0–2,5 × 1,8–2,5 μm[4].

Diagnostyczne znaczenie umożliwiające odróżnienie od podobnych gatunków mają: ograniczony wzrost na CYA37° C (2–12 mm), na CYA żółty na odwrocie, kuliste konidia o gładkich ścianach[4].

Występowanie i znaczenie edytuj

W Polsce P. citrinum izolowany był na ścianach budynków, na roślinnych resztkach, w glebie na włośnikach i korzeniach drzew oraz na kowalach bezskrzydłych (Pyrrhocoris apterus)[5]. Na świecie jest szeroko rozprzestrzeniony i może być jednym z najczęściej występujących eukariontów. Znajdowano go na różnego rodzaju podłożach organicznych. Wytwarza mykotoksynę o nazwie cytrynina, a także inne substancje: kwas tanzowaowy, chinolaktacynę, chinocytryninę, kwas asterowy i kompaktynę[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
  3. Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  4. a b c d e Jos A.M.P. Houbraken, Jens C. Frisvald, Robert A. Samson, Taxonomy of Penicillium citrinum and related species, [w:] Fungal Diversity, 2010, vol. 44, s. 117–133 [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
  5. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 443, ISBN 978-83-89648-75-4.