Penitencjaria Apostolska

Penitencjaria Apostolska, zwana także potocznie Trybunałem Pokuty – najwyższy sąd kościelny Kościoła rzymskokatolickiego rozpatrujący sprawy sumienia.

Zdjęcie budynku Penitencjarii Apostolskiej - palazzo Riario o Cancelleri

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki o kardynale penitencjarzu pochodzą z czasów papieża Benedykta II, który w imieniu papieża rozgrzeszał z poważniejszych przewinień wiernych kierowanych do Rzymu przez swoje diecezje lub przybywających z własnej inicjatywy. Z 1256 roku pochodzi pierwsza wzmianka o penitencjarii. Papież Benedykt XII w konstytucji In argo dominico z 8 kwietnia 1338 r. określił strukturę i kompetencję tej instytucji. Pierwszą poważną reformę penitencjaria przeszła w XVI wieku. Papież Pius V wprowadził wówczas wymóg, że penitencjariusz większy miał być kardynałem prezbiterem posiadającym odpowiednią wiedzę teologiczną i prawniczą. W okresie rewolucji rola penitencjarii wzrosła, a jej wpływy ukrócił dopiero papież Pius X w związku z reformą Kurii Rzymskiej w 1908. Konstytucja apostolska Que divinitus Nobis papieża Pius XI z dnia 25 marca 1935 roku otwiera obecny charakter dykasterii, gdyż większość jej regulacji powielono w konstytucji Regimini Ecclesiae Universae papieża Pawła VI.

Kompetencje i organizacja edytuj

W jej kompetencji leżą wszystkie kwestie, które dotyczą zakresu wewnętrznego oraz związane z odpustami. Udziela on rozgrzeszeń, dyspens oraz innych łask zastrzeżonych Stolicy Apostolskiej, oraz rozstrzyga sprawy związane ze sprawowaniem sakramentu pokuty. Na czele dykasterii stoi penitencjariusz większy, obecnie kardynał Mauro Piacenza. Jego zastępcą jest regent (Regens) Penitencjarii Apostolskiej. Jest nim obecnie prał. Krzysztof Nykiel.

Lista penitencjariuszy większych edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. W 1378 przeszedł do obediencji awiniońskiej Antypapieża Klemensa VII, gdzie zachował swój urząd do śmierci w 1383. Jego następcami w obediencji awiniońskiej byli Pierre Amiel de Sarcenas (1383-89) i Pierre Girard (1394-1408)
  2. a b W obediencji pizańskiej penitencjariusze wywodzący się z obydwu obediencji (Caetani z rzymskiej i Girard z awiniońskiej) zajmowali ten urząd wspólnie, dzieląc między siebie obowiązki (Kubelbeck, p. 16).
  3. Liczni autorzy (m.in. Gaetano Moroni) podają, że w tych latach kard. Pietro Aldobrandini był penitencjariuszem większym. W rzeczywistości jednak nigdy nie pełnił tej funkcji, a przypisanie mu jej oparte jest na nadinterpretacji źródeł, zob. Claudio Annibaldi, Il mecenate 'politico': ancora sul patronato musicale del Cardinale Pietro Aldobrandini, "Studi musicali", XVII/1, 1988, s. 150-151 przyp. 189.

Bibliografia edytuj

  • William J. Kubelbeck, The Sacred Penitentiaria and Its Relations to Faculties of Ordinaries and Priests, 2004
  • S. Miranda Apostolic Penitentiary
  • ks. E. Szafranowski, Kuria Rzymska, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1981