Wikipedia

Perła (komedia)

sztuka teatralna Marka Camolettiego

Perła (obecnie wystawiana w Polsce jako Pomoc domowa, tytuł oryginalny La Bonne Anna[1]) – sztuka teatralna autorstwa Marca Camolettiego, debiut dramatopisarski tego autora. Światowa prapremiera sztuki miała miejsce w 1958 roku[2] w Paryżu.

Perła / Pomoc domowa
La Bonne Anna
Ilustracja
Inscenizacja w Teatrze Powszechnym w Łodzi (2016). Na scenie (od lewej): Arkadiusz Wójcik, Karolina Krawczyńska, Artur Zawadzki
Autor

Marc Camoletti

Typ utworu

farsa

Wydanie oryginalne
Język

francuski

Data wydania

1958

W Polsce po raz pierwszy została wystawiona 4 grudnia 1971 w Teatrze Powszechnym w Łodzi jako Perła[1]. 16 stycznia 2016 na tej samej scenie miała miejsce prapremiera nowego polskiego tłumaczenia, które zmieniło tytuł sztuki na Pomoc domową[3]. W 1982 została zekranizowana w postaci filmu telewizyjnego dla stacji France 2[4].

Fabuła

edytuj

Sztuka jest farsą, rozgrywającą się na przestrzeni od wieczora jednego dnia do poranka następnego w mieszkaniu pewnego małżeństwa z klasy średniej, zatrudniającego rezolutną gosposię. Oboje małżonkowie, znudzeni nieco swoim związkiem, mają romanse. Każde z nich chce spędzić najbliższą noc ze swoim kochankiem/kochanką we własnym mieszkaniu. Obojgu wydaje się, że męża/żony nie będzie wtedy w domu. Ostatecznie jednak obie pary znajdują się w rodzinnej siedzibie w tym samym czasie, zaś lojalna pomoc domowa stara się nie dopuścić do tego, aby wzajemne zdrady jej pracodawców wyszły na jaw.

Polskie tłumaczenia i tytuły

edytuj

Autorami pierwszego polskiego przekładu sztuki byli Włodzimierz Dzięciołowski i Henryk Rostworowski. Nadali oni tekstowi polski tytuł Perła, zaś bohaterowie nosili imiona Bernard (pan domu), Klaudia (pani domu), Andzia (gosposia), Robert (kochanek Klaudii) i Katarzyna (kochanka Bernarda)[5]. Z przekładu tego korzystały wszystkie polskie inscenizacje realizowane w latach 1971-1998.

Po osiemnastoletniej przerwie sztuka powróciła na polskie sceny w 2016 w nowym przekładzie Bartosza Wierzbięty, zamówionym przez Teatr Powszechny w Łodzi[6]. W tej adaptacji sztuka otrzymała tytuł Pomoc domowa, gosposia została nazwana Nadią i, zgodnie z sytuacją panującą współcześnie w wielu polskich domach, wyraźnie zasugerowano jej wschodnie pochodzenie. Zmieniono również imiona pozostałych bohaterów. W nowej wersji są nimi Norbert (pan domu), Olga (pani domu), Marek (kochanek Olgi) i Maja (kochanka Norberta)[7].

W wersji Wierzbięty sztuka bywa wystawiana i promowana jako sequel Boeing, Boeing tego samego autora, choć w rzeczywistości to Perła jest tekstem chronologicznie starszym. Aby podkreślić związek obu dzieł, w tym tłumaczeniu wspólne jest imię głównej bohaterki (Nadia)[6]. Dodatkowo w wersji wystawionej we Wrocławiu w 2016 przeniesiono również postaci Joli (w miejsce Olgi) oraz Maxa (w miejsce Norberta)[8].

Wybrane polskie inscenizacje

edytuj
rok teatr reżyseria obsada
Andzia / Nadia Bernard / Norbert / Max Klaudia / Olga / Jola Robert / Marek Katarzyna / Maja
1971[9] Teatr Powszechny w Łodzi Zbigniew Czeski Jadwiga Andrzejewska Ryszard Sobolewski Halina Pawłowicz Zbigniew Niewczas Barbara Połomska
1972[10] Teatr Syrena w Warszawie Czesław Szpakowicz Irena Kwiatkowska / Jolanta Skowrońska Kazimierz Brusikiewicz / Zdzisław Słowiński Lidia Korsakówna Kazimierz Meres Halina Kazimierowska
1972[11] Teatr Polski w Szczecinie Alina Obidniak Urszula Nowacka Zbigniew Witkowski Marta Szczepaniak Jerzy Korsztyn Barbara Mikołajczyk
1973[12] Teatr im. Mickiewicza w Częstochowie Andrzej Uramowicz Stanisława Gall Wiesław Ochmański Elżbieta Pasierbówna Adam Raczkowski Zofia Słaboszówna
1976[13] Teatr im. Jaracza w Olsztynie Danuta Jagła Wanda Bajerówna Wojciech Kostecki Danuta Markiewicz Wacław Z. Jankowski / Wiesław Krupa Teresa Czarnecka-Kostecka
2016[6] Teatr Powszechny w Łodzi Jakub Przebindowski Arkadiusz Wójcik Artur Zawadzki Marta Jarczewska Jakub Firewicz / Filip Jacak Karolina Krawczyńska
2016[14] Teatr Bagatela w Krakowie Paweł Pitera Małgorzata Piskorz / Anna Rokita Marek Kałużyński / Michał Kościuk Karolina Chapko / Kamila Klimczak Maurycy Popiel / Kosma Szyman Kamila Pieńkos / Kaja Walden
2016[8] Wrocławski Teatr Komedia Wojciech Dąbrowski Dorota Wierzbicka-Matarrelli Wojciech Dąbrowski Katarzyna Skoniecka Kornel Sadowski / Jakub Giel Ilona Lewandowska
2017[15] Och-Teatr w Warszawie Krystyna Janda Krystyna Janda Krzysztof Dracz Katarzyna Gniewkowska Mirosław Kropielnicki Małgorzata Kocik / Barbara Wypych

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Perła – wszystkie realizacje – e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  2. ↑ Pomoc domowa (La bonne Anna) – Teatr Mały Tychy, „Teatr Mały Tychy” [dostęp 2018-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-25] (pol.).
  3. ↑ Łódź. Premiera "Pomocy domowej" w Powszechnym [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  4. ↑ La bonne Anna w bazie IMDb (ang.)
  5. ↑ Perła – streszczenie, e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  6. ↑ a b c Pomoc domowa, Teatr Powszechny w Łodzi [online], powszechny.pl [dostęp 2018-07-25].
  7. ↑ Pomoc domowa (Teatr Bagatela w Krakowie), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  8. ↑ a b Wrocławski Teatr Komedia :: Pomoc domowa [online], teatrkomedia.com [dostęp 2018-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-11] (pol.).
  9. ↑ Perła (Teatr Powszechny w Łodzi), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  10. ↑ Perła (Teatr Syrena), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  11. ↑ Perła (Teatr Polski w Szczecinie), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  12. ↑ Perła (Teatr im. Mickiewicza w Częstochowie), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  13. ↑ Perła (Teatr im. Jaracza w Olsztynie), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  14. ↑ Pomoc domowa (Teatr Bagatela), e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 2018-07-25].
  15. ↑ Och-Teatr, POMOC DOMOWA [online], Och-Teatr [dostęp 2018-07-25] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Perła_(komedia)&oldid=74598503”