Perhat Tursun

ujgurski pisarz i poeta

Perhat Tursun (ujg. ‏پەرھات تۇرسۇن;‎; ur. w styczniu 1969) – ujgurski pisarz i poeta. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ujgurskich[1][2][3], został porównany m.in. do Salmana Rushdie’go[4][5].

Perhat Tursun
‏ەرھات تۇرسۇن;‎
Data urodzenia

styczeń 1969

Zawód, zajęcie

pisarz, poeta

Urodzony w 1969 w wiosce Atuş wi Sinciangu[4]. Mieszkał w Urumczi. Uzyskał doktorat z Uniwersytetu Minzu w Chinach w 2011 r.[6] W styczniu 2018 roku zaginął; po pewnym czasie dowiedziano się, że został zatrzymany przez chińskie władze, a następnie po spędzeniu ponad roku w obozie reedukacyjnym skazany na 16 lat więzienia. Jego uwięzienie jest uważane za element prześladowania społeczności ujgurskiej w Chinach[1][3][7][8][9]. Niektórzy tłumacze Tursuna w Chinach także zostali aresztowani, przez co późniejsi są anonimowi lub mieszkają poza Chinami[2][5][10]. Konkretne powody jego aresztowania nie są znane, sugerowano, że może to być spowodowane podpisaniem przez niego petycji z prośbą do rządu chińskiego o poszanowanie języka ujgurskiego[11].

Jego książka The Art of Suicide (1999), określona jako krytyczna do islamu, wywoła falę protestów wśród muzułmańskiej ludności w Sinciangu, po których władze chińskie wydały zakaz publikowania dalszych książek Tursuna[4][12]. Kilka jego wierszy i co najmniej jedna książka doczekały się tłumaczeń na język angielski i spotkały się z pozytywnym odbiorem przez krytyków[2][5][10][12][13][14].

Książka The Backstreets: A Novel from Xinjiang, została wydana po angielsku w 2022 roku (nie miała wcześniejszego wydania po ujgursku); amerykański wydawca (Columbia University Press) i tłumacz mieszkający w USA zakładają, że Tursun i drugi tłumacz (obydwaj aresztowani lata temu) prawdopodobnie nie wiedzą, że książka ukazała się za granicą[2][5][10][12][13][14].

W chwili zniknięcia Tursun pracował nad pięcioma nieukończonymi powieściami[1].

Twórczość edytuj

  • The Art of Suicide (1999)
  • The Backstreets: A Novel from Xinjiang (2022)[10]

Przypisy edytuj

  1. a b c Darren Byler, The disappearance of Perhat Tursun, one of the Uyghur world’s greatest authors [online], The China Project, 5 lutego 2020 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  2. a b c d Perhat Tursun, The Backstreets: A Novel from Xinjiang, Columbia University Press, wrzesień 2022, ISBN 978-0-231-55477-0 [dostęp 2022-09-20].
  3. a b Fairbank Center Blog, Uyghur Poetry in Translation: Perhat Tursun’s “Elegy” [online], Fairbank Center for Chinese Studies, Harvard University, 6 września 2018 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  4. a b c Bethany Allen-Ebrahimian, Meet China’s Salman Rushdie [online], Foreign Policy [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  5. a b c d Ethnic violence, fear and alienation in Xinjiang [online], Coda Story, 7 września 2022 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  6. Xinjiang Victims Database [online], shahit.biz [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  7. Bethany Allen-Ebrahimian, The novelist now locked away in Xinjiang’s security state [online], Axios, 18 maja 2021 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  8. Emily Feng, A Uyghur seeks just a place to sleep in ‘The Backstreets’, „NPR”, 13 września 2022 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  9. Joshua L. Freeman, Uighur Poets on Repression and Exile | Joshua L. Freeman [online], The New York Review of Books [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  10. a b c d Tiffany May, A Uyghur Author and Translator Were Detained. Now, Their Novel Speaks For Them., „The New York Times”, 14 września 2022, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  11. The danger of teaching Uyghur language [online], PEN/Opp, 18 listopada 2019 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  12. a b c For the first time, a Uyghur novel is translated into English, „The Economist, ISSN 0013-0613 [dostęp 2022-09-20].
  13. a b Sam Sacks, Fiction: ‘The Backstreets’ by Perhat Tursun, „Wall Street Journal”, 16 września 2022, ISSN 0099-9660 [dostęp 2022-09-20] (ang.).
  14. a b Cindy Yu, An outcast in Xinjiang: The Backstreets, by Perhat Tursun, reviewed | The Spectator [online], www.spectator.co.uk [dostęp 2022-09-20] (ang.).