Phillipsyt
Phillipsyt (Filipsyt) – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Należy do grupy minerałów pospolitych, szeroko rozpowszechnionych.
Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego mineraloga W. Phillipsa. Minerał znany od 1825 r. – phillipsyt-K; (phillipsyt-Na od 1998 r.; phillipsyt-Ca od 1998 r.)
Właściwości edytuj
- Wzór chemiczny: KCa[Al3Si5O16] x 6 H2O – uwodniony glinokrzemian potasu i wapnia
- Układ krystalograficzny: jednoskośny
- Twardość: 4,45 w skali Mohsa
- Gęstość: 2,19-2,20 g/cm3
- Rysa: biała
- Barwa: bezbarwny, biały, szary, żółtawy, czerwonawy
- Przełam: nierówny, muszlowy
- Połysk: szklisty
- Łupliwość: wyraźna, dwukierunkowa
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, słupkowym igiełkowym. Bardzo rzadko tworzy pojedyncze kryształy, niemal zawsze występują zbliźniaczenia – naśladujące symetrię rombową, tetragonalną lub regularną (przyjmuje postacie pseudorombowe, pseudoregularne, czasami skomplikowane – krzyżowe). Kryształy najczęściej narosłe występują też w formie szczotek krystalicznych. Występuje w skupieniach ziarnistych, kulistych, groniastych, sferolitycznych, kulistych, promienistych, włóknistych. Tworzy roztwór stały (kryształy mieszane) z harmotomem. Jest kruchy i przezroczysty. Współwystępuje z chabazytem, harmotomem, natrolitem, analcymem.
Występowanie edytuj
W pustkach, po pęcherzach gazowych, w skałach bazaltowych; w jeziorach słonych i osadach głębokomorskich – tworzy konkrecje na dnie O. Spokojnego.
Miejsca występowania: Niemcy, Czechy, Irlandia, Islandia, Włochy, USA – Hawaje, Kalifornia.
W Polsce – stwierdzono jego występowanie na Dolnym Śląsku.
Zastosowanie edytuj
- ma znaczenie naukowe
- interesuje kolekcjonerów
Bibliografia edytuj
- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005
- O. Medenbach, C. Sussieck – Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” 1996 r.
- R. Hochleitner – Minerały i kryształy – „Muza S.A.” 1994 r.
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma – Press” 2003 r.