Phyllosticta cruenta

Phyllosticta cruenta (Fr.) J. Kickx f. – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt rozwijający się na roślinach z rodzaju kokoryczka (Polygonatum). Powoduje u nich plamistość liści[2].

Phyllosticta cruenta
Ilustracja
Plamy z pyknidiami na liściu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Dothideomycetes

Rząd

Botryosphaeriales

Rodzina

Phyllostictaceae

Rodzaj

Phyllosticta

Gatunek

Phyllosticta cruenta

Nazwa systematyczna
Phyllosticta cruenta (Fr.) J. Kickx f.
Mém. Acad. R. Sci. Lett. Arts. Brux. 23: 22 (1849)
Kokoryczka wonna porażona przez Phyllosticta cruenta

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phyllosticta, Phyllostictaceae, Botryosphaeriales, Incertae sedis, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1823 r. Elias Fries nadając mu nazwę Sphaeria cruenta. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Jean Kickx w 1849 r.[1]

Synonimy[3]:

  • Ascospora cruenta (Fr.) Lambotte 1880
  • Depazea cruenta (Fr.) Desm. 1826
  • Macrophoma cruenta (Fr.) Ferraris 1912
  • Phyllosticta cruenta (Fr.) J. Kickx f. 1849) f. cruenta
  • Phyllosticta cruenta f. polygonati-multiforme Thüm. 1878
  • Phyllosticta cruenta (Fr.) J. Kickx f. 1849) var. cruenta
  • Phyllosticta cruenta var. longispora Dearn. 1924
  • Phyllosticta cruenta var. polygonati-multiflori Thüm. 1878
  • Phyllostictina cruenta (Fr.) Petr. & Syd. 1927
  • Sphaeria cruenta Fr. 1823
  • Sphaeropsis cruenta (Fr.) J.C. Gilman & W.A. Archer 1929

W polskim piśmiennictwie mykologicznym uważany jest za synonim Phyllosticta convallariae Pers.[4], według Index Fungorum jest odrębnym gatunkiem. Wymaga to dalszych badań, zwłaszcza sekwencjonowania genomu[5].

Morfologia edytuj

Objawy na liściach

Na liściach porażonych roślin w miejscu rozwoju grzybni powstają okrągłe lub elipsoidalne plamy o średnicy 0,5-3 cm, początkowo czerwonawo-brązowe, potem jasnobrązowe, w końcu kremowe. Otoczone są ciemniejszym obrzeżem o barwie od purpurowobrąozwej do prawie czarnej[6].

Cechy mikroskopowe

W obrębie plam na obydwu stronach liści pod naskórkiem tworzą się kuliste, rzadziej nieco spłaszczone pyknidia o średnicy 80–200, najczęściej 120–160 μm. Posiadają okrągłe, płaskie i brodawkowate ujście o średnicy 12 –30 μm. Ściany zbudowane z 1–4 częściowo grubościennych, częściowo krótkościennych komórek o rozmiarach 7–20 μm, Komórki pyknidium są od zewnątrz brązowe, wokół ujścia ciemniejsze, w kierunku wnętrza pyknidium szkliste, przezroczyste (hialinowe) i izodiametryczne. Komórki konidiogenne cylindryczne lub stożkowe, o rozmiarach 7–12 × 2–4 μm. Konidia jednokomórkowe, elipsoidalne, jajowata, cylindryczne, o podstawie ściętej, zaokrąglonej, wierzchołku zaokrąglonym, czasami nieco ząbkowatym. Mają rozmiary 12–21 × 5–10, zazwyczaj 16–19 × 8–10 μm i otoczone są cienką warstwą śluzu. Posiadają liczne gutule, a czasami w środku jedną, jasną wakuolę o długości 4–17 μm, szerokości do 3 μm u podstawy, zwężającą się ku końcowi. Strzępki rostkowe czasami z 1–4 septami. Spermogonia obserwowano tylko w czystej kulturze. Są podobne do pyknidiów. We wczesnych stadiach konidia i spermacja powstają w tych samych pyknidiach. Komórki wytwarzające spermacja są długie, zwykle o długości 6–12 μm i szerokości 1–2 μm, w dojrzałych spermogoniach wyścielają ich wnętrze regularnie. Spermacja tworzą się w trwałych łańcuchach. Mają cylindryczny kształt, dwie gutule i rozmiary 4–9 (-15) × 1–2 μm[6].

Występowanie edytuj

Monofag. Roślinami żywicielskimi Phyllosticta cruenta są: kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum), Polygonatum latifolium, kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum)[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2018-09-09] (ang.).
  2. a b Plant Parasites of Europe. [dostęp 2018-09-09].
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2018-09-09] (ang.).
  4. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4
  5. Phylloosticta – an overview on current status of species recognition. [dostęp 2019-09-25].
  6. a b Mycobank. Phyllosticta cruenta. [dostęp 2018-09-09]. (ang.).