Phymatarum borneense

*Phymatarum borneense*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Aroideae
Rodzaj	Phymatarum
Gatunek	Phymatarum borneense
	Nazwa systematyczna
	Phymatarum borneense M.Hotta; Mem. Coll. Sci. Kyoto Imp. Univ., Ser. B, Biol. 32(1): 29 (1965)
Synonimy
	Phymatarum montanum M.Hotta;
	Phymatarum montanum M.Hotta;

Phymatarum borneense M.Hotta – gatunek rośliny, reofitycznego chamefitu, z monotypowego rodzaju Phymatarum z plemienia Schismatoglottideae w rodzinie obrazkowatych, endemiczny dla Borneo. Zasiedla błotniste brzegi meandrujących strumieni nizinnych oraz rzadziej nisko położone, okresowo zalewowe tereny leśne. Nazwa naukowa pochodzi od greckich słów φύματος (phymatos – wierzchołek, guzek, obrzęk) i άρον (aron → Arum)^[3]; borneense odnosi się do miejsca występowania gatunku.

Morfologia edytuj

Pokrój: Płożąca lub zwisająca roślina o wysokości do 40 cm.

Łodyga: Mięsista, z międzywęźlami, o długości do 3 cm i średnicy do 2 cm. Zwykle ukorzeniona na całej długości.

Liście: Roślina tworzy kilka liści. Ogonek krótszy lub równy długości blaszki liściowej, o długości od 5 do 27 cm, odosiowo spłaszczony, tworzący pochwę u nasady. Blaszki odwrotnie lancetowate do wąsko eliptycznych, o wymiarach 12-25×2,5-8 cm, grubo błoniaste, twarde; odosiowo błyszczące i ciemnozielone, przyosiowo jaśniejsze; wierzchołkowo spiczaste, z krótkim kończykiem. Żyłki pierwszorzędowe przyosiowo wyraźne, o purpurowym odcieniu, dalej o odcieniu blaszki. Użyłkowanie tworzy regularną siateczkę.

Kwiaty: Roślina tworzy od jednego do trzech jednopiennych kwiatostanów typu kolbiastego pseudancjum. Szypułka otoczona pochewką przypominającą języczek, w okresie kwitnienia krótsza od pochwy kwiatostanu, później wydłużona. Pochwa o długości od 6 do 9,5 cm, zwężona; w dolnej części wąsko jajowata, lekko asymetryczna, zielona do purpurowo-zielonej. Górna część kremowa do różowej, szeroko lancetowata, ostro zakończona. Kolba o długości od 5 do 7 cm. Kwiaty żeńskie położone na długości do 2,5 cm. Słupki duże, stłoczone, o średnicy do 3 mm, kuliste, mocno wgłębione. Znamię słupka osadzone, tarczowate, lekko wgłębione centralnie, brodawkowate. Kwiaty męskie położone na długości do 1,3 cm, oddzielone od żeńskich paskiem prątniczek, przylegającym do pochwy, o długości do 1 cm. Prątniczki nieregularnie zaokrąglone lub prostokątne, nieco wgłębione centralnie, brodawkowate. Pręciki długie, okrągło-prostokątne, o średnicy około 2 mm, na szczycie dzwonowato-brodawkowate. Pylniki ze smukłym, ostro skierowanym w dół wierzchołkiem przypominającym róg, o długości 0,8 mm. Wyrostek kolby wąsko stożkowaty o długości do 3,5 cm, tępy, pokryty prątniczkami.

Owoce: Zielono-białe jagody, wydłużone, odwrotnie jajowate, o długości do 6 mm i średnicy do 4 mm. Nasiona eliptyczne, o długości do 5 mm i średnicy 1,5 mm. Łupina podłużnie żeberkowana.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-20] (ang.).
↑ Umberto Quattrocchi: CRC world dictionary of plants names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. Boca Raton: CRC Press, 1999. ISBN 0-8493-2673-7.

Bibliografia edytuj

J. Bogner & A. Hay. Schismatoglottideae (Araceae) in Malesia II — Aridarum, Bucephalandra, Phymatarum and Piptospatha. „Telopea”. 9(1), s. 195-198, 2000. (ang.).
R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist and Bibliography of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. s. 1-560.

Linki zewnętrzne edytuj

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-20] (ang.).

[3] Umberto Quattrocchi: CRC world dictionary of plants names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. Boca Raton: CRC Press, 1999. ISBN 0-8493-2673-7.

[3]

[1]

[2]