Pięciornik skalny

Pięciornik skalny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	Drymocallis
Gatunek	pięciornik skalny
	Nazwa systematyczna
	Drymocallis rupestris (L.) Soják; Čas. Nár. Muz. Praze, Rada Přír. 154:118. 1989
Synonimy
	Argentina rupestris (L.) Lam.; Drymocallis jailae (Juz.) Soj k; Fragaria rupestris (L.) Crantz; Potentilla banatica (Th.Wolf) J v.; Potentilla benaczkiy Lehm.; Potentilla beniczkyi Friv.; Potentilla foliosa Sommier & Levier ex R.Keller; Potentilla jailae Juz.; Potentilla macrocalyx A.Huet; Potentilla rubens Moench; Potentilla rupestris L.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pięciornik skalny (Drymocallis rupestris (L.) Soják)^[4]^[3] – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych, przeniesiony w końcu XX wieku wraz z sekcją sect. Rupestres z rodzaju pięciornik Potentilla do rodzaju Drymocallis. Występuje w dużej części Europy (bez jej północnych, wschodnich i południowych krańców), w Maroku i regionie Kaukazu^[5]. W Polsce jest rzadki i występuje tylko w środkowej części kraju^[6] – brak go na wybrzeżu, w górach i w pasie wyżyn (z wyjątkiem pojedynczych stanowisk na Wyżynie Lubelskiej i w Górach Świętokrzyskich^[7].

Morfologia

Pokrój

Kwiat

Łodyga: Owłosiona, czerwono nabiegła, w górnej części widlasto rozgałęziona i gruczołowata, do 50 cm wysokości.
Liście: Liście dolne 5-9-listkowe, liście górne - 3-listkowe. Listki jajowate, nierówne, podwójnie karbowane^[8].
Kwiaty: Białe, 5-płatkowe.
Owoc: Nagi, gładki.

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie w suchych lasach sosnowych, na zboczach i w zaroślach. Kwitnie w maju i czerwcu.

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[9] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię EN (zagrożony)^[10]. Objęta ścisłą ochroną.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ ^a ^b Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ ^a ^b Drymocallis rupestris (L.) Soj k. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-16].
↑ Drymocallis rupestris (L.) Soják, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-20] .
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 433, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).

[kadereit-3] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[tpl-4] Drymocallis rupestris (L.) Soj k. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-07-16].

[powo-5] Drymocallis rupestris (L.) Soják, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-09-20] .

[6] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[7] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 433, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[8] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[9] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[10] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[4]

[3]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[8]

[9]

[10]