Piastów
Piastów – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim. Miasto należy do aglomeracji warszawskiej.
miasto i gmina | |||||
1. Park Niepodległości i ulica 11 Listopada, 2. Willa Millera, 3. Budynek stacji kolejowej, 4. Aleja Tysiąclecia | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Aglomeracja | |||||
Prawa miejskie |
1952 | ||||
Burmistrz |
Tomasz Krzysztof Jankowski | ||||
Powierzchnia |
5,76 km² | ||||
Populacja (31.12.2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
+48 22 | ||||
Kod pocztowy |
05-820 | ||||
Tablice rejestracyjne |
WPR | ||||
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||
52°11′04″N 20°50′23″E/52,184444 20,839722 | |||||
TERC (TERYT) |
1421011 | ||||
SIMC |
0921496 | ||||
Urząd miejski ul. 11 Listopada 2, 05-820 Piastów
| |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2021 r. miasto zamieszkiwało 23 140 mieszkańców[1].
Położenie
edytujGraniczy z warszawską dzielnicą Ursus, gminą Michałowice oraz miastem i gminą Ożarów Mazowiecki. Mimo swej przynależności administracyjnej jest typowym osiedlem podstołecznym, częścią aglomeracji warszawskiej (14 km do centrum Warszawy).
Piastów jest najmniejszą gminą w województwie (5,76 km²) i jednocześnie drugą najgęściej zaludnioną – 3937 os./km² (wg danych z 2019 r. po Legionowie[2]). Według danych z 2014 r.[2] Piastów zajmuje obszar 5,76 km², w tym:
- użytki rolne: 0,71 km² (12,3%)
- grunty zabudowane i zurbanizowane 5,05 km² (87,7%)
- użytki leśne: 0%.
Sąsiednie gminy
edytujHistoria
edytujHistoria powstania tej miejscowości zaczyna się w XVI wieku. Wówczas, na terenie dzisiejszego Piastowa istniały dwie miejscowości: Utrata i Żdżary. Dokumenty parafialne z XVI w. informują, że Żdżary były wsią duchowną należącą do parafii Żbików (obecnie część Pruszkowa). Następnie do połowy XIX wieku ziemie te należały do Wyższego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1865 r. majątek został skonfiskowany przez władze zaboru rosyjskiego, za popieranie przez kościół powstania styczniowego. Następnie grunty nabyli rosyjscy ziemianie, którzy dokonali parcelacji i sprzedaży terenów. W tym samym czasie nastąpiła rozbudowa Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, co spowodowało, że na terenie Piastowa wybudowano osiedle mieszkaniowe dla kolejarzy. Pracownicy kolei mieszkali w typowych XIX-wiecznych budynkach z czerwonej cegły zwanymi potocznie „czerwoniakami”. To spowodowało, że pod koniec XIX w. powstała osada. Z początkiem XX w. zamieszkało tu wielu warszawiaków uciekających przed zgiełkiem wielkiego miasta[3].
W 1926 r. mieszkańcy przyjęli nową nazwę swojej miejscowości – Piastów; została ona wyłoniona w drodze konkursu, spośród 11 propozycji: zwycięzcą okazał się czternastoletni harcerz Zygmunt Kosewski, który został potem honorowym obywatelem miasta[4]. W 1928 r. dekretem biskupa powstała rzymskokatolicka parafia Matki Boskiej Częstochowskiej.
W 1930 r. powstała gmina Piastów[5]:
- z części obszaru gminy Blizne – wieś Gołąbki, folwark Gołąbki, cmentarz, osadę włościańską o powierzchni 6 ha 69a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 1, osadę włościańską o powierzchni 1 ha 14a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 3, osadę Gołąbki i osadę Gołąbki A;
- z części obszaru gminy Ożarów – kolonię Piastów, wieś Żdżary, wschodnią część wsi Bąki po osadę Bąki-Senatorskie i po kolonję Bąki A, osadę Bąki Senatorskie i kolonje Bąki A;
- z części obszaru gminy Skorosze – kolonię Nadziein, osadę Niecki, kolonję Niecki i folwark Niecki[6].
20 października 1933 gminę podzielono na gromady (sołectwa)[7]:
- gromada Piastów Północ – wieś Gołąbki po prawej stronie toru, osada Piastów po prawej stronie toru, wieś Żdżary i folwarki Niecki;
- gromada Piastów Południe – wieś Gołąbki po prawej lewej toru, osada Piastów po lewej stronie toru, kolonię Niecki i osadę Niecki[8].
Na terenie Piastowa zaczęły działać ZHP, OSP, PCK, Stowarzyszenie Miłośników Piastowa i inne. W 1952 r. Piastów otrzymał prawa miejskie, mieszkało tu wówczas 10 tys. osób. Rozbudowa Zakładów Mechanicznych „Ursus” spowodowała przypływ ludności, także w obrębie Piastowa i budowę wysokich blokowisk na północy miasta. 31 grudnia 1961 r. z Piastowa wyłączono osiedle mieszkaniowe Gołąbki, włączając je do miasta Ursus w tymże powiecie i województwie[9].
Początki przemysłu chemicznego
edytujW 1925 r. inż. Fryderyk Muller przeniósł tu z Warszawy Zakłady Akumulatorowe systemu „Tudor”, a w 1928 r. uruchomił produkcję między innymi obudów akumulatorowych w Zakładach Kauczukowych „Piastów”. Zaraz po wojnie, w 1946 r. otwarto Zasadniczą Szkołę Zawodową, co było skutkiem dotychczasowego rozwoju branży chemicznej w Piastowie. W latach 60. XX w. powstał Zespół Szkół Chemicznych. W 1973 r. powstał Instytut Przemysłu Gumowego „Stomil”.
Demografia
edytujPiramida wieku mieszkańców Piastowa w 2014 roku[10].
|
Rozwój demograficzny Piastowa na przestrzeni ostatnich 60 lat |
Władze Piastowa
edytuj- 1979–1984 – Czesław Baran – naczelnik
- 1984–1988 – Bogdan Tomalak – naczelnik
- 1988–1989 – Zbigniew Strzelecki – naczelnik
- 1989–1990 – Mieczysław Palczewski – p.o. naczelnika
- 1990–2010 – Zdzisław Brzeziński – burmistrz
- 2010–2014 – Marek Kubicki – burmistrz
- 2014–2024 – Grzegorz Waldemar Szuplewski – burmistrz[12]
- od 2024 – Tomasz Krzysztof Jankowski – burmistrz
Transport
edytuj- Transport drogowy
Przez Piastów przebiega droga wojewódzka nr 719.
- Komunikacja miejska
Połączenie z Warszawą zapewniają 3 linie autobusowe obsługiwane przez ZTM Warszawa:
- 716: z pętli przy ul. Ogińskiego do Cmentarza Wolskiego w Warszawie[13]
- 717: z pętli przy ul. Ogińskiego do Dworca Warszawa Zachodnia[14]
- N85: od Dworca Centralnego w Warszawie do pętli na Osiedlu Staszica w Pruszkowie[15]
Od 2011 władze miasta uruchomiły pierwszą linię miejską - wewnętrzną: P-1[16]. W 2012 roku władze Pruszkowa uruchomiły linię nr 3, łączącą Piastów z pętlą przy ul. Inżynierskiej w Pruszkowie. Spółka PKS Grodzisk Mazowiecki zapewnia również dojazd autobusami z Piastowa do Janek, czy też Ożarowa Mazowieckiego.
- Transport kolejowy
Przez Piastów przebiega linia kolejowa nr 1 oraz linia kolejowa nr 447. W Piastowie zatrzymują się pociągi linii S1 obsługiwane przez SKM Warszawa, oraz pociągi Kolei Mazowieckich w kierunku Grodziska Mazowieckiego, Skierniewic, Warszawy i Otwocka.
Oświata
edytuj- Przedszkola publiczne
- Przedszkole Miejskie nr 1[17]
- Przedszkole Miejskie nr 2[18]
- Przedszkole Miejskie nr 3[19]
- Przedszkole Miejskie nr 4[20]
- Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stanisława Staszica[21]
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie[22]
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Bohaterów Powstania Warszawskiego[23]
- Szkoła Podstawowa nr 4 im. Bohaterów spod Darnicy[24]
- Szkoła Podstawowa nr 5 im. Zbigniewa Gęsickiego „Juno”[25]
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 85[26]
- Szkoły średnie
- Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza[27]
- Zespół Szkół im. Fridtjofa Nansena[28]
Kultura
edytujW mieście znajdują się[29]:
Sport
edytujW Piastowie mieści się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, w którym organizowane są imprezy sportowe jak np.: ślizgawka, "Bieg Niepodległości", "Bieg Bitwy Warszawskiej", "Bieg Mazurka Dąbrowskiego"[35].
Na terenie miasta funkcjonuje Miejski Klub Sportowy Piast Piastów, skupiający się przede wszystkim na rozgrywkach piłki nożnej mężczyzn. Najlepszym okresem dla klubu były lata 2006-2010, wówczas Piast rozgrywał swoje mecze na poziomie IV ligi. W sezonie 2019/20 Piast Piastów występuje w Lidze Okręgowej, grupa Warszawa II[36].
Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Tie-Break Piastów – klub siatkarski; specjalizuje się w szkoleniu dzieci. Od sezonu 2018/2019 występuje także w rozgrywkach IV Ligi podlegając pod Mazowiecko-Warszawski Związek Piłki Siatkowej; drużyna awansowała do fazy play-off z trzeciego miejsca w tabeli i na takim miejscu zakończyła sezon[37]. Klub utworzony został w 2003, a jego drużyny startowały w Lidze Juniorów o mistrzostwo Mazowsza. W latach 2011–2015 klub zawiesił swoją działalność[38]. We współpracy z miastem i Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji klub zorganizował wiele turniejów siatkarskich, między innymi Mikołajkowy Turniej Piłki Siatkowej „Mikovolley Cup”[39] czy Ogólnopolski Turniej Piłki Plażowej „Piastów Beach Volley Cup”[40].
Ochrona publiczna
edytujW mieście znajduje się:
Religia
edytuj- zbór Piastów[44]
- Rodzimy Kościół Polski w Piastowie organizuje obchody świąt, zjazdy i wiece swoich członków[45].
Ludzie związani z Piastowem
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5515/3/16/1/polski_rocznik_demograficzny_2022.pdf
- ↑ a b Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2021-01-03].
- ↑ Informator Piastowski.
- ↑ www.piastów.pl – Zygmunt Kosewski. piastow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)]..
- ↑ Dz.U. z 1929 r. nr 79, poz. 588
- ↑ Dz.U. z 1929 r. nr 79, poz. 588
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 59, poz. 326.
- ↑ Piastów polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.
- ↑ https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-30-06-2020,6,28.html |tytuł=Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 30.06.2020) |opublikowany=stat.gov.pl |data dostępu=2021-01-03
- ↑ WŁADZE MIASTA [online], Miasto Piastów, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Linia numer: 716 linia strefowa [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Linia numer: 717 linia strefowa [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Linia numer: N85 [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ P1 - PIASTOWSKA LINIA WEWNĘTRZNA [online], Miasto Piastów, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Przedszkole Miejskie nr 1 [online], przedszkole1-piastow.eu [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Przedszkole Miejske nr 2 [online], piastow-pm2.dobrybip.pl [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Przedszkole nr 3 w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Przedszkole [online], www.p4.przedszkola.net.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 1 w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie [online], sp2piastow.edupage.org [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 3 w Piastowie im Bohaterów Powstania Warszawskiego [online], www.sp3piastow.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 4 w Piastowie im. Bohaterów spod Darnicy [online], sp4piastow.edupage.org [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Szkoła Podstawowa Nr 5 w Piastowie [online], sp5piastow.edu.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Niepubliczna Szkoła Podstawowa AZYL w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. Mickiewicza [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Zespół Szkół w Piastowie – im. Fridtjofa Nansena [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Miasto Piastów , Kultura i sport [online], www.piastow.pl, 2015 [dostęp 2019-06-23] .
- ↑ Kino Baśń [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Miejska Biblioteka Publiczna w Piastowie [online], bibliotekapiastow.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Miejski Ośrodek Kultury [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Piastowski Uniwersytet Trzeciego Wieku [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Piastowskie Archiwum Miejskie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ MOSIR Piastów [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ MKS Piast [online], www.mkspiast.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Artur Szpuda , Udany debiut [online], Przegląd Regionalny, 20 marca 2019 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
- ↑ O NAS [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
- ↑ tomasz.wronski, MIKOVOLLEY CUP [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
- ↑ tomasz.wronski, PIASTÓW BEACH VOLLEY CUP I [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
- ↑ Komisariat Policji w Piastowie [online], KPP w Pruszkowie [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ OSP Piastów [online], www.osppiastow.pl [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ Przychodnia ul. M. Reja 1 [online], Piastun [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2016-10-21] .
- ↑ Ratomir Wilkowski: Ogólnopolski Zjazd Rodzimowierczy. rkp.org.pl, 26 maja 2015. [dostęp 2015-09-30].
Linki zewnętrzne
edytuj- Żdżary (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 751 .
- Osadnictwo średniowieczne na terenie Piastowa
- Kronika miasta Piastowa