Piastów

miasto w województwie mazowieckim

Piastówmiasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie pruszkowskim. Miasto należy do aglomeracji warszawskiej.

Piastów
miasto i gmina
Ilustracja
1. Park Niepodległości i ulica 11 Listopada, 2. Willa Millera, 3. Budynek stacji kolejowej, 4. Aleja Tysiąclecia
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

pruszkowski

Aglomeracja

warszawska

Prawa miejskie

1952

Burmistrz

Tomasz Krzysztof Jankowski

Powierzchnia

5,76 km²

Populacja (31.12.2021)
• liczba ludności
• gęstość


23 140[1]
4017 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 22

Kod pocztowy

05-820

Tablice rejestracyjne

WPR

Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego
Mapa konturowa powiatu pruszkowskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Piastów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Piastów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Piastów”
Ziemia52°11′04″N 20°50′23″E/52,184444 20,839722
TERC (TERYT)

1421011

SIMC

0921496

Urząd miejski
ul. 11 Listopada 2, 05-820 Piastów
Strona internetowa
BIP

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2021 r. miasto zamieszkiwało 23 140 mieszkańców[1].


Położenie

edytuj

Graniczy z warszawską dzielnicą Ursus, gminą Michałowice oraz miastem i gminą Ożarów Mazowiecki. Mimo swej przynależności administracyjnej jest typowym osiedlem podstołecznym, częścią aglomeracji warszawskiej (14 km do centrum Warszawy).

Piastów jest najmniejszą gminą w województwie (5,76 km²) i jednocześnie drugą najgęściej zaludnioną – 3937 os./km² (wg danych z 2019 r. po Legionowie[2]). Według danych z 2014 r.[2] Piastów zajmuje obszar 5,76 km², w tym:

  • użytki rolne: 0,71 km² (12,3%)
  • grunty zabudowane i zurbanizowane 5,05 km² (87,7%)
  • użytki leśne: 0%.

Sąsiednie gminy

edytuj

Michałowice, Ożarów Mazowiecki, Pruszków, Warszawa

Historia

edytuj
 
Pomnik ku czci żołnierzy ruchu oporu z terenu Piastowa walczących z okupantem w latach 1939 - 1945.

Historia powstania tej miejscowości zaczyna się w XVI wieku. Wówczas, na terenie dzisiejszego Piastowa istniały dwie miejscowości: Utrata i Żdżary. Dokumenty parafialne z XVI w. informują, że Żdżary były wsią duchowną należącą do parafii Żbików (obecnie część Pruszkowa). Następnie do połowy XIX wieku ziemie te należały do Wyższego Seminarium Duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1865 r. majątek został skonfiskowany przez władze zaboru rosyjskiego, za popieranie przez kościół powstania styczniowego. Następnie grunty nabyli rosyjscy ziemianie, którzy dokonali parcelacji i sprzedaży terenów. W tym samym czasie nastąpiła rozbudowa Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, co spowodowało, że na terenie Piastowa wybudowano osiedle mieszkaniowe dla kolejarzy. Pracownicy kolei mieszkali w typowych XIX-wiecznych budynkach z czerwonej cegły zwanymi potocznie „czerwoniakami”. To spowodowało, że pod koniec XIX w. powstała osada. Z początkiem XX w. zamieszkało tu wielu warszawiaków uciekających przed zgiełkiem wielkiego miasta[3].

W 1926 r. mieszkańcy przyjęli nową nazwę swojej miejscowości – Piastów; została ona wyłoniona w drodze konkursu, spośród 11 propozycji: zwycięzcą okazał się czternastoletni harcerz Zygmunt Kosewski, który został potem honorowym obywatelem miasta[4]. W 1928 r. dekretem biskupa powstała rzymskokatolicka parafia Matki Boskiej Częstochowskiej.

W 1930 r. powstała gmina Piastów[5]:

  • z części obszaru gminy Blizne – wieś Gołąbki, folwark Gołąbki, cmentarz, osadę włościańską o powierzchni 6 ha 69a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 1, osadę włościańską o powierzchni 1 ha 14a zapisaną w tabeli likwidacyjnej wsi Gołąbki pod Nr. 3, osadę Gołąbki i osadę Gołąbki A;
  • z części obszaru gminy Ożarów – kolonię Piastów, wieś Żdżary, wschodnią część wsi Bąki po osadę Bąki-Senatorskie i po kolonję Bąki A, osadę Bąki Senatorskie i kolonje Bąki A;
  • z części obszaru gminy Skorosze – kolonię Nadziein, osadę Niecki, kolonję Niecki i folwark Niecki[6].

20 października 1933 gminę podzielono na gromady (sołectwa)[7]:

    • gromada Piastów Północ – wieś Gołąbki po prawej stronie toru, osada Piastów po prawej stronie toru, wieś Żdżary i folwarki Niecki;
    • gromada Piastów Południe – wieś Gołąbki po prawej lewej toru, osada Piastów po lewej stronie toru, kolonię Niecki i osadę Niecki[8].

Na terenie Piastowa zaczęły działać ZHP, OSP, PCK, Stowarzyszenie Miłośników Piastowa i inne. W 1952 r. Piastów otrzymał prawa miejskie, mieszkało tu wówczas 10 tys. osób. Rozbudowa Zakładów Mechanicznych „Ursus” spowodowała przypływ ludności, także w obrębie Piastowa i budowę wysokich blokowisk na północy miasta. 31 grudnia 1961 r. z Piastowa wyłączono osiedle mieszkaniowe Gołąbki, włączając je do miasta Ursus w tymże powiecie i województwie[9].

Początki przemysłu chemicznego

edytuj

W 1925 r. inż. Fryderyk Muller przeniósł tu z Warszawy Zakłady Akumulatorowe systemu „Tudor”, a w 1928 r. uruchomił produkcję między innymi obudów akumulatorowych w Zakładach Kauczukowych „Piastów”. Zaraz po wojnie, w 1946 r. otwarto Zasadniczą Szkołę Zawodową, co było skutkiem dotychczasowego rozwoju branży chemicznej w Piastowie. W latach 60. XX w. powstał Zespół Szkół Chemicznych. W 1973 r. powstał Instytut Przemysłu Gumowego „Stomil”.

Demografia

edytuj

Piramida wieku mieszkańców Piastowa w 2014 roku[10].
 

Władze Piastowa

edytuj
 
Urząd miasta
  • 1979–1984 – Czesław Baran – naczelnik
  • 1984–1988 – Bogdan Tomalak – naczelnik
  • 1988–1989 – Zbigniew Strzelecki – naczelnik
  • 1989–1990 – Mieczysław Palczewski – p.o. naczelnika
  • 1990–2010 – Zdzisław Brzeziński – burmistrz
  • 2010–2014 – Marek Kubicki – burmistrz
  • 2014–2024 – Grzegorz Waldemar Szuplewski – burmistrz[12]
  • od 2024 – Tomasz Krzysztof Jankowski – burmistrz

Transport

edytuj
 
Dworzec kolejowy w Piastowie
 
Centrum Piastowa, wiadukt nad linią kolejową
Transport drogowy

Przez Piastów przebiega droga wojewódzka nr 719.

Komunikacja miejska

Połączenie z Warszawą zapewniają 3 linie autobusowe obsługiwane przez ZTM Warszawa:

Od 2011 władze miasta uruchomiły pierwszą linię miejską - wewnętrzną: P-1[16]. W 2012 roku władze Pruszkowa uruchomiły linię nr 3, łączącą Piastów z pętlą przy ul. Inżynierskiej w Pruszkowie. Spółka PKS Grodzisk Mazowiecki zapewnia również dojazd autobusami z Piastowa do Janek, czy też Ożarowa Mazowieckiego.

Transport kolejowy

Przez Piastów przebiega linia kolejowa nr 1 oraz linia kolejowa nr 447. W Piastowie zatrzymują się pociągi linii S1 obsługiwane przez SKM Warszawa, oraz pociągi Kolei Mazowieckich w kierunku Grodziska Mazowieckiego, Skierniewic, Warszawy i Otwocka.

Oświata

edytuj
Przedszkola publiczne
  • Przedszkole Miejskie nr 1[17]
  • Przedszkole Miejskie nr 2[18]
  • Przedszkole Miejskie nr 3[19]
  • Przedszkole Miejskie nr 4[20]
 
Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Adama Mickiewicza
Szkoły podstawowe
Szkoły średnie

Kultura

edytuj

W mieście znajdują się[29]:

  • Kino „Baśń”[30]
  • Miejska Biblioteka Publiczna[31]
  • Miejski Ośrodek Kultury[32]
  • Piastowski Uniwersytet Trzeciego Wieku[33]
  • Piastowskie Archiwum Miejskie[34]

W Piastowie mieści się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, w którym organizowane są imprezy sportowe jak np.: ślizgawka, "Bieg Niepodległości", "Bieg Bitwy Warszawskiej", "Bieg Mazurka Dąbrowskiego"[35].

Na terenie miasta funkcjonuje Miejski Klub Sportowy Piast Piastów, skupiający się przede wszystkim na rozgrywkach piłki nożnej mężczyzn. Najlepszym okresem dla klubu były lata 2006-2010, wówczas Piast rozgrywał swoje mecze na poziomie IV ligi. W sezonie 2019/20 Piast Piastów występuje w Lidze Okręgowej, grupa Warszawa II[36].

Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy Tie-Break Piastów – klub siatkarski; specjalizuje się w szkoleniu dzieci. Od sezonu 2018/2019 występuje także w rozgrywkach IV Ligi podlegając pod Mazowiecko-Warszawski Związek Piłki Siatkowej; drużyna awansowała do fazy play-off z trzeciego miejsca w tabeli i na takim miejscu zakończyła sezon[37]. Klub utworzony został w 2003, a jego drużyny startowały w Lidze Juniorów o mistrzostwo Mazowsza. W latach 2011–2015 klub zawiesił swoją działalność[38]. We współpracy z miastem i Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji klub zorganizował wiele turniejów siatkarskich, między innymi Mikołajkowy Turniej Piłki Siatkowej „Mikovolley Cup”[39] czy Ogólnopolski Turniej Piłki Plażowej „Piastów Beach Volley Cup”[40].

Ochrona publiczna

edytuj
 
Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Piastowie

W mieście znajduje się:

  • komisariat policji[41]
  • remiza Ochotniczej Straży Pożarnej[42]
  • przychodnia publiczna wraz z oddziałem nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej[43]

Religia

edytuj
 
Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej
Parafie rzymskokatolickie
Świadkowie Jehowy
Rodzimy Kościół Polski
  • Rodzimy Kościół Polski w Piastowie organizuje obchody świąt, zjazdy i wiece swoich członków[45].

Ludzie związani z Piastowem‎

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Piastowem‎.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5515/3/16/1/polski_rocznik_demograficzny_2022.pdf
  2. a b Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2021-01-03].
  3. Informator Piastowski.
  4. www.piastów.pl – Zygmunt Kosewski. piastow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-17)]..
  5. Dz.U. z 1929 r. nr 79, poz. 588
  6. Dz.U. z 1929 r. nr 79, poz. 588
  7. Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
  8. Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
  9. Dz.U. z 1961 r. nr 59, poz. 326.
  10. Piastów polskawliczbach.pl, na podstawie danych GUS.
  11. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-stan-w-dniu-30-06-2020,6,28.html |tytuł=Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 30.06.2020) |opublikowany=stat.gov.pl |data dostępu=2021-01-03
  12. WŁADZE MIASTA [online], Miasto Piastów, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  13. Linia numer: 716 linia strefowa [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  14. Linia numer: 717 linia strefowa [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  15. Linia numer: N85 [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  16. P1 - PIASTOWSKA LINIA WEWNĘTRZNA [online], Miasto Piastów, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  17. Przedszkole Miejskie nr 1 [online], przedszkole1-piastow.eu [dostęp 2023-01-30].
  18. Przedszkole Miejske nr 2 [online], piastow-pm2.dobrybip.pl [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  19. Przedszkole nr 3 w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  20. Przedszkole [online], www.p4.przedszkola.net.pl [dostęp 2023-01-30].
  21. Szkoła Podstawowa nr 1 w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  22. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie [online], sp2piastow.edupage.org [dostęp 2023-01-30].
  23. Szkoła Podstawowa nr 3 w Piastowie im Bohaterów Powstania Warszawskiego [online], www.sp3piastow.pl [dostęp 2023-01-30].
  24. Szkoła Podstawowa nr 4 w Piastowie im. Bohaterów spod Darnicy [online], sp4piastow.edupage.org [dostęp 2023-01-30].
  25. Szkoła Podstawowa Nr 5 w Piastowie [online], sp5piastow.edu.pl [dostęp 2023-01-30].
  26. Niepubliczna Szkoła Podstawowa AZYL w Piastowie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  27. Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. Mickiewicza [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  28. Zespół Szkół w Piastowie – im. Fridtjofa Nansena [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  29. Miasto Piastów, Kultura i sport [online], www.piastow.pl, 2015 [dostęp 2019-06-23].
  30. Kino Baśń [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  31. Miejska Biblioteka Publiczna w Piastowie [online], bibliotekapiastow.pl [dostęp 2023-01-30].
  32. Miejski Ośrodek Kultury [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  33. Piastowski Uniwersytet Trzeciego Wieku [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  34. Piastowskie Archiwum Miejskie [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  35. MOSIR Piastów [online] [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  36. MKS Piast [online], www.mkspiast.pl [dostęp 2023-01-30].
  37. Artur Szpuda, Udany debiut [online], Przegląd Regionalny, 20 marca 2019 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
  38. O NAS [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
  39. tomasz.wronski, MIKOVOLLEY CUP [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
  40. tomasz.wronski, PIASTÓW BEACH VOLLEY CUP I [online], tiebreak.piastow.pl [dostęp 2019-03-21] (pol.).
  41. Komisariat Policji w Piastowie [online], KPP w Pruszkowie [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  42. OSP Piastów [online], www.osppiastow.pl [dostęp 2023-01-30].
  43. Przychodnia ul. M. Reja 1 [online], Piastun [dostęp 2023-01-30] (pol.).
  44. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2016-10-21].
  45. Ratomir Wilkowski: Ogólnopolski Zjazd Rodzimowierczy. rkp.org.pl, 26 maja 2015. [dostęp 2015-09-30].

Linki zewnętrzne

edytuj