Piechota morska – rodzaj piechoty wyszkolonej i wyposażonej specjalnie do walk w rejonach przybrzeżnych. Dawniej: oddziały rozmieszczane na okrętach, przeznaczone do walki w trakcie abordażu.

Żołnierze amerykańskiej piechoty morskiej (USMC)
Royal Marines w trakcie desantu z okrętu typu LCU
Starcie amerykańskiej i brytyjskiej piechoty morskiej w trakcie abordażu (1814)

Charakterystyka edytuj

Do zakresu działań piechoty morskiej zalicza się operacje desantowe, szturmy na umocnione pozycje na wybrzeżu (na plażach, w portach itp.), oraz działania rajdowe połączone ze zorganizowanym wycofaniem. Jednostki tego typu w odróżnieniu od zwykłej piechoty podporządkowane są z reguły marynarce wojennej, a nie wojskom lądowym. W niektórych państwach (np. w USAUnited States Marine Corps) występują jako osobny rodzaj sił zbrojnych.

W Polsce edytuj

Za początek istnienia jednostek polskiej piechoty morskiej, należy uznać oddział abordażowy, który pod dowództwem kapitana Jana Storcha brał udział w Bitwie pod Oliwą w 1627 roku. To właśnie piechota morska dowodzona przez kapitana Storcha zdobyła okręt flagowy szwedzkiej flotylli - galeon Tigern, czyli Tygrys (1624). Najprawdopodobniej to również kapitan Jan Storch uśmiercił głównodowodzącego szwedzką flotyllą admirała Nilsa Göranssona Stiernskölda[1].

W Ludowym Wojsku Polskim pierwszą jednostkę tego typu utworzono w 1951 r. Był to 3 Batalion Piechoty Morskiej, stacjonujący w Dziwnowie, rozwinięty następnie jako 3 Pułk Piechoty Morskiej. Podlegał on początkowo Marynarce Wojennej (dowódcy Flotylli Środków Desantowych w Świnoujściu), po czym został podporządkowany Wojskom Lądowym stając się jednym z komponentów powstałej w 1963 r. 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej[2] (Niebieskie Berety). Według Adama Kalickiego jednostki dywizji częściowo utraciły charakter piechoty morskiej, będąc jedynie piechotą zmotoryzowaną zdolną do korzystania z transportu morskiego[3]. Inaczej rzecz ujmuje Edward Wejner[4] - jeden z dowódców polskich Niebieskich Beretów podkreślając że ćwiczenia desantowań na plaże, tworzyły z jednostki rodzaj „morskich komandosów”. Dywizję tę rozformowano w 1989 r. i odtąd Polska nie posiada jednostek tego typu. Obecnie tradycje dywizji kultywuje 7 Brygada Obrony Wybrzeża, w której jedynie na małą skalę prowadzone są działania z transportem morskim.

Przypisy edytuj

  1. Epitafium zapomnianego kapitana - bohatera bitwy pod Oliwą [online], plus.dziennikbaltycki.pl, 6 maja 2017 [dostęp 2023-11-28] (pol.).
  2. Oficjalna (jawna) nazwa - 7 Dywizja Obrony Wybrzeża
  3. Adam Kalicki: Desant na huśtawce w: Raport-wto 08/2007
  4. Edward Wejner: Wojsko i politycy bez retuszu

Bibliografia edytuj

  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • Edward Wejner: Wojsko i politycy bez retuszu. Toruń: Adam Marszałek, 2006. ISBN 978-83-7441-420-3.