Pieprznik szary
Pieprznik szary (Cantharellus cinereus Pers:. Fr.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowate (Hydnaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieprznik szary |
| Nazwa systematyczna | |
| Cantharellus cinereus (Pers.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 1: 320 (1821) | |
_Qu%C3%A9l_100703.jpg)
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cantharellus, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1798 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Merulius cinereus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Elias Fries w 1821 r[1].
Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 roku[3].
Morfologia edytuj
Pieprznik szary zaliczany jest do tzw. grzybów wielkoowocnikowych. Część podziemna plechy, grzybnia, jest najczęściej niewidoczna, natomiast owocniki z podstawkami wykształcającymi zarodniki wyrastają ponad warstwę mchów na dnie lasu[4]. Widać wyraźną granicę pomiędzy jasnymi listwami hymenoforu a ciemnoszarym trzonem.
Średnica 2–6 cm, lejkowaty o nieregularnie faliście wygiętym brzegu. Ciemnoszara powierzchnia, pokryta drobnymi łuseczkami lub naga[5].
Szary, w formie biało omszonych listewek podobnych do blaszek, rozwidlony i zbiegających nieraz prawie do nasady owocnika[4].
Długości 3–8 cm, średnicy od 0,5 do 1 cm, szaro-brązowy, pusty w środku. Jaśniejszy od kapelusza[4].
Szarobrązowy do czarniawego, cienki, zazwyczaj elastyczny o owocowym[5] dość mocnym (czasem niemiłym) zapachu i łagodnym smaku[4].
Kremowożółtawy[5] lub biały, zarodniki 9–10 × 5–6 µm, eliptyczne, gładkie, wewnątrz często z jedną, dużą gutulą[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Gatunek rzadki, występuje w Europie i na północy Ameryki Północnej[3].
Rośnie w lasach liściastych i iglastych, na żyznych glebach. Zwłaszcza w okolicy buczyny i dębów[5], często pośród mchów. Owocniki pojawiają się od lipca do października[3].
Znaczenie edytuj
Gatunek mikoryzowy. Grzyb jadalny[4].
Gatunki podobne edytuj
- Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides) – większy, brak listew lub listwy lekko pomarszczone, hymenium gładkie lub wzdłużnie żyłkowany[4].
- Lejkowniczek pełnotrzonowy (Pseudocraterellus undulatus) – nieregularnie kędzierzawy brzeg kapelusza i jasnoszare hymenium[4].
Pomylenie pieprznika jadalnego z którymkolwiek z innych gatunków pieprzników z punktu widzenia grzybiarzy nie ma znaczenia, gdyż wszystkie one są jadalne[4]. Pieprznika szarego od góry trudno rozpoznać. Jasnoszare listwy na spodniej stronie kapelusza ułatwiają identyfikację gatunku[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-21] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-10-01] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f g h i Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL 1985, ISBN 83-09-00714-0
- ↑ a b c d e Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa: 2006, ISBN 83-85444-65-3