Pina Bausch
Philippine „Pina” Bausch (ur. 27 lipca 1940 w Solingen, zm. 30 czerwca 2009 w Wuppertalu) – niemiecka tancerka oraz choreografka tańca współczesnego o wielkim wpływie na rozwój teatru tańca jako gatunku.
Imię i nazwisko |
Philippine Bausch |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
| |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
Nagroda Goethego | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujByła dyrektorem artystycznym i choreografem Tanztheater Wuppertal Pina Bausch w Wuppertalu w Niemczech. Teatr ten ma bogaty repertuar własnych spektakli i odbywa regularne tournée po świecie.
Pina Bausch zaczęła tańczyć już jako dziecko. W 1955 r. rozpoczęła naukę w Folkwangschule w Essen pod kierunkiem najbardziej znaczącego choreografa niemieckiego Kurta Joossa, nazywanego ojcem niemieckiego tańca ekspresjonistycznego. Dzięki ukończeniu z odznaczeniem szkoły uzyskała w 1959 r. stypendium na kontynuację nauki w Juilliard School w Nowym Jorku, gdzie jej nauczycielami byli Anthony Tudor, José Limón i Paul Taylor. W Nowym Jorku występowała z Paul Sanasardo and Donya Feuer Dance Company, New American Ballet i została członkiem zespołu Metropolitan Opera Ballet Company.
W 1962 r. Bausch dołączyła do nowego zespołu Kurta Joossa, Folkwang Ballett Company, jako solistka i asystentka Joossa w wielu spektaklach, zanim stworzyła swój pierwszy taniec w 1968 r. W 1969 r. została następczynią Joossa jako dyrektor artystyczna. W 1972 r. Bausch rozpoczęła pracę jako dyrektor artystyczna ówczesnego Wuppertal Opera Ballet, nazwanego później „Tanztheater Wuppertal Pina Bausch”.
Jej przedstawienia znane są z połączenia nastroju radości i smutku. Motywem przewodnim jej spektakli są relacje między kobietą a mężczyzną, co stało się inspiracją filmu Porozmawiaj z nią w reżyserii Pedro Almodóvara. Przedstawienia składają się z krótkich etiud dialogu i akcji, często natury surrealistycznej. Ważnym elementem struktury spektaklu są powtórzenia. W dużych multimedialnych produkcjach Pina Bausch często stosowała rozbudowaną scenografię i muzykę eklektyczną. W spektaklu Masurca Fogo połowę sceny zajmuje gigantyczne kamienne wzgórze, a podkład dźwiękowy jest bardzo różnorodny – od muzyki portugalskiej po k.d. lang.
Związała się z Rolfem Borzikiem (1944–1980), scenografem holenderskiego pochodzenia, urodzonym w Poznaniu. Borzik miał znaczący wpływ na ukształtowanie stylu teatru tańca od samego początku i znacząco wspierał Pinę we wczesnych latach, zanim na krótko przed jego śmiercią teatr uzyskał międzynarodowe uznanie[1]. Następnie związała się z chilijskim poetą Ronaldem Kayem, z którym miała syna Rolfa-Salomona (ur. 1981).
W 2007 r. Pina Bausch została nagrodzona Nagrodą Kioto w dziedzinie sztuki i filozofii[2], a w 2008 otrzymała Nagrodę Goethego.
W 1983 r. zagrała dużą rolę aktorską w filmie Federico Felliniego A statek płynie (jako księżniczka). We wrześniu 2009 miała rozpocząć zdjęcia do pierwszego trójwymiarowego filmu, który przygotowywał wraz z nią znany reżyser Wim Wenders; film zatytułowany Pina został dokończony bez jej udziału.
Zmarła w wieku 69 lat, w szpitalu 5 dni po zdiagnozowaniu u niej raka.
Wybrane spektakle
edytuj- Café Müller (1978)
- Święto wiosny (1975)
- Vollmond (ang. Full moon), (2006)
- Palermo, Palermo
- Masurca Fogo
- Nelken (ang. Carnations)
- Der Fensterputzer (ang. The Window Washer)
- Kontakthof
- Viktor
- Iphigenie auf Tauris (1973)
- 1980 – a piece by Pina Bausch
- Sweet mambo (2008)
Galeria
edytujPina Bausch – Nelken, 2005.
Przypisy
edytuj- ↑ Pornography of pain: Dancer Pina Bausch’s turbulent career. independent.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-05)]., Zoë Anderson, Independent, 23 stycznia 2008.
- ↑ Pina Bausch. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-09]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Stanford Presidential Lectures in the Humanities and Arts: „Pina Bausch: Life and works”
- www.guardian.co.uk Profile – The Guardian Newspaper
- www.ballet.co.uk A reprint of a rare interview with Valerie Lawson which first appeared in the Sydney Morning Herald in July 2000. ballet.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-19)].
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000122822302, 0000000368651988
- VIAF: 79040630, 311113120
- ULAN: 500351671
- LCCN: n80001908
- GND: 118507680
- NDL: 00760275
- LIBRIS: wt7bgv7f4fs0rss
- BnF: 12007333x
- SUDOC: 028187520
- NKC: js20011212039
- BNE: XX1309001
- NTA: 072205393
- BIBSYS: 90408279
- CiNii: DA16308537
- PLWABN: 9810572175005606
- NUKAT: n2005145764
- J9U: 987007308426505171
- PTBNP: 1285318
- CANTIC: a11512003
- LNB: 000140996
- ΕΒΕ: 329768
- BLBNB: 000252697
- KRNLK: KAC199632814
- LIH: LNB:V*144496;=BO