Pionosyllis
Pionosyllis – rodzaj wieloszczetów z rzędu Phyllodocida, rodziny Syllidae. Obejmuje 13 opisanych gatunków.
| Pionosyllis[1] | |||
| Malmgren, 1867 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Pionosyllis | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Pionosyllis compacta Malmgren, 1867 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Morfologia edytuj
Wieloszczety o smukłym[2], umiarkowanie długim i grubym do mocniej wydłużonego ciele[3], osiągającym od 5[4] do kilkunastu mm długości. W przekroju poprzecznym ciało jest silnie wypukłe od strony grzbietowej i wypłaszczone od strony brzusznej[3].
Prostomium zaopatrzone jest w pięć przydatków[2]. Narządami wzroku są cztery zaopatrzone w soczewki oczy, a czasem także w parę plamek ocznych[3]. Głaszczki są nie dłuższe od prostomium[2], trójkątne, zrośnięte podstawami, wyposażone w pośrodkową bruzdę grzbietową[3]. Występuje para czułków bocznych i pojedynczy, umieszczony pośrodku prostomium czułek środkowy[3][2]. Narządy nuchalne wykształcone są w postaci dwóch gęsto orzęsionych rowków umieszczonych między prostomium a perystomem[3]. Perystom zaopatrzony jest w dwie pary gładkich wąsów przyustnych (cirrusów okołogębowych)[3][2]. Czułki prostomium i wąsy przyustne są długie, nitkowate, o powierzchni gładkiej lub pomarszczonej. U większych osobników występować może para płatów perystomalnych (policzków)[3]. Mogąca się wywracać na zewnątrz gardziel (ryjek) uzbrojona jest pojedynczym zębem[3][2] umieszczonym w przedniej jej części[3] i ma gładką krawędź przednią[2]. Przedżołądek nie odbiega rozmiarami od gardzieli lub jest od niej krótszy[3][4].
Ciało pozbawione jest pozrastanych segmentów w przedniej części[3][4] oraz pasm rzęsek[3]. Parapodia są jednogałęziste, każde zaopatrzone w cirrus (wąs) grzbietowy i brzuszny[2]. Cirrusy grzbietowe są długie, nitkowate, mogą być gładkie lub pomarszczone, jednakowej długości lub naprzemiennie nieco dłuższe i nieco krótsze[3]. Nie występują przy nich brodawki (papille subcirralne)[3][4]. Cirrusy brzuszne są dobrze wyodrębnione, niezrośnięte z płatami parapodialnymi, osadzone nasadowo. Cirrusy brzuszne przednich chetigerów są nabrzmiałe i wskutek tego mniej lub bardziej kuliste, co stanowi autapomorfię rodzaju[3]. Szkielet osiowy parapodiów stanową wyprostowane, spiczasto zwieńczone i zwykle wystające z płatów parapodialnych acikule. Przed nimi leżą płaty przedszczecinkowe (prechetalne). Heterogomficzne szczecinki złożone na parapodiach mają formę falcigerów o blaszkach zwykle dwuzębnych, aczkolwiek u niektórych gatunków część szczecinek złożonych ma blaszki jednozębne. Oprócz nich na niektórych parapodiach tylnej części ciała występują grzbietowe i brzuszne szczecinki proste, najczęściej o dwuzębnych blaszkach, ale u pojedynczego gatunku stwierdzono grzbietowe szczecinki proste o formie nitkowatej z jednozębną blaszką. Na krawędziach tnących blaszek szczecinek prostych występują krótkie do umiarkowanie długich kolce[3].
Biologia i ekologia edytuj
Wieloszczety te zamieszkują morza i oceany strefy biegunowej, podbiegunowej i chłodnej. Spotykane są od strefy pływów po głębokości 3000 m p.p.m. Bytują najczęściej na podłożu mulistym, ale spotykane są także na podłożu piaszczystym, żwirowym i kamienistym, na glonach, gąbkach, koralowcach i muszlach, a nawet w komorach skrzelowych krabów[3].
Występuje u nich rozwój z epitokią w formie epigamii. Osobniki niedojrzałe (stadium atokiczne) żyją na dnie wód, wchodząc w skład zoobentosu. Przy osiąganiu dojrzałości płciowej rozwijają się pławne szczeciny grzbietowe (notochety), umożliwiające przejście w pływającą fazę pelagiczną (stadium epitokiczne)[3][5].
Taksonomia edytuj
Takson ten wprowadzony został w 1867 roku przez Andersa Johana Malmgrena jako rodzaj monotypowy. Jego gatunek typowy, Pionosyllis compacta, opisany został z okolic Spitsbergenu w tej samej publikacji[6][3][7]. W 2009 roku Guillermo San Martín, Eduardo López i María Teresa Aguado dokonali rewizji rodzaju w oparciu o metody kladystyczne[3].
Do rodzaju tego zalicza się 13 opisanych gatunków[7]:
- Pionosyllis comosa Gravier, 1906
- Pionosyllis compacta Malmgren, 1867
- Pionosyllis gigantea Moore, 1908
- Pionosyllis heterochaetosa San Martín & Hutchings, 2006
- Pionosyllis kerguelensis (McIntosh, 1885)
- Pionosyllis koolalya San Martín & Hutchings, 2006
- Pionosyllis longisetosa (Hartmann-Schröder, 1990)
- Pionosyllis magnifica Moore, 1906
- Pionosyllis malmgreni McIntosh, 1869
- Pionosyllis manca Treadwell, 1931
- Pionosyllis nidrosiensis (Bidenkap, 1907)
- Pionosyllis petalecirrus Averincev, 1982
- Pionosyllis stylifera Ehlers, 1912
Przypisy edytuj
- ↑ Pionosyllis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1977.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Guillermo San Martín, Eduardo López, María Teresa Aguado. Revision of the genus Pionosyllis (Polychaeta: Syllidae: Eusyllinae), with a cladistic analysis, and the description of five new genera and two new species. „Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom”. 89 (7), s. 1455-1498, 2009.
- ↑ a b c d Guillermo San Martín, Tim M. Worsfold. Guide and keys for the identification of Syllidae (Annelida, Phyllodocida) from the British Isles (reported and expected species). „ZooKeys”. 488, s. 1–29, 2015. DOI: 10.3897/zookeys.488.9061.
- ↑ M.T. Aguado, G. San Martín. Phylogeny of Syllidae (Polychaeta) based on morphological data. „Zoologica Scripta”. 38 (4), s. 379-402, 2009. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2008.00380.x.
- ↑ A.J. Malmgren: Annulata Polychaeta Spetsbergiæ, Grœnlandiæ, Islandiæ et Scandinaviæ. Hactenus Cognita. Helsingforslæ: Ex Officina Frenckelliana, 1867.
- ↑ a b G. Read, K. Fauchald: Pionosyllis Malmgren, 1867. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-11-12].