Piotr Szafraniec (zm. 1437)
Piotr (2) Szafraniec z Pieskowej Skały i Łuczyc herbu Starykoń (zm. w 1437 roku), określany też jako Piotr Szafraniec Starszy lub Piotr Szafraniec Senior.
 Starykoń | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data śmierci |
22 lutego 1437 |
| Ojciec |
Piotr (1) Szafraniec z Łuczyc (zm.1398) |
| Matka |
Katarzyna (zm.1388) |
| Żona |
1) NN (zm.1410); 2) Róża (zm.1433) |
| Dzieci | |
Życiorys edytuj
Syn Piotra (1) Szafrańca z Łuczyc i Pieskowej Skały (zm.1398), podstolego krakowskiego[1][2]. Brat biskupa włocławskiego Jana Szafrańca, Stanisława z Młodziejowic i Tomasza z Łuczyc. Miał syna Piotra (3) Szafrańca i córki Katarzynę, Elżbietę i Katarzynę[3][1].
Podstoli krakowski od 1398 do 1406 roku[2]. W 1401 roku był sygnatariuszem unii wileńsko-radomskiej[4]. W latach 1404-1405 otrzymał od Jagiełły jako starosta w zarząd Podole[2]. Od 1406 do 1430 roku podkomorzy krakowski (nadworny)[2]. Był starostą łęczyckim (1406-1418), chęcińskim (1410, 1418-1421), sieradzkim (1418-1437) i krakowskim (1431-1432)[2]. W 1410 roku odznaczył się w bitwie pod Grunwaldem, w której wystawił własną chorągiew (nr 35)[potrzebny przypis]. Dowodził w zwycięskiej bitwie pod Tucholą 5 listopada r.1410 [potrzebny przypis]. Podpisał pokój toruński 1411 roku[5]. Był sygnatariuszem aktu unii horodelskiej 1413 roku[6]. Był sygnatariuszem pokoju mełneńskiego 1422 roku[7]. Był obecny przy wystawieniu przez Władysława II Jagiełłę przywileju jedlneńskiego w 1430 roku[8]. Od 1428 roku do śmierci w 1433 roku brata Jana Szafrańca, pełniącego funkcję kanclerza, wraz z nim dominował na scenie politycznej jako jeden z przywódców stronnictwa dworskiego wspierającego Władysława Jagiełłę. W latach 1431-1433 wojewoda sandomierski[2]. Od 1433 roku wojewoda krakowski. 31 grudnia 1435 roku podpisał akt pokoju w Brześciu Kujawskim[9].
Dążył do zawarcia unii z Czechami i pogłębienia związków z Litwą. Sprzyjał husytom. Popierał prawo do tronu synów Władysława Jagiełły[10].
Po ojcu właściciel zamku w Pieskowej Skale. Protektor Akademii Krakowskiej, której podarował dom wykupiony od w 1434 roku od Żyda Izaaka[potrzebny przypis]. Pochowany został w kaplicy pod wieżą srebrnych dzwonów w katedrze na Wawelu[potrzebny przypis].
Przypisy edytuj
- ↑ a b https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/922/1/Sperka_Szafrancowie_Koniecpolscy_Kozieglowscy.pdf
- ↑ a b c d e f Jerzy Sperka. Szafrańcowie, Koniecpolscy, Koziegłowscy, Chrząstowscy. Nieznane koligacje i ich wpływ na funkcjonowanie sceny politycznej w okresie panowania Władysława Jagiełły. „Średniowiecze Polskie i Powszechne”. 1, 1999, s. 136.
- ↑ Marek J. Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasza rodzina, wyd. 3, Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Kraków 2008, ISBN 83-918058-5-9.
- ↑ Codex Diplomaticus Poloniae, t. I, Warszawa 1847, s. 272.
- ↑ Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 2 : 1382-1445. Kraków, 1891, s. 42.
- ↑ Statuta, Prawa Y Constitucie Koronne Łacinskie Y Polskie z Statutow Łaskiego Y Herborta Y Z Constituciy Koronnych Zebrane. Kraków, 1600, s. 749.
- ↑ Maciej Dogiel, Codex Diplomaticus Regni Poloniae Et Magni Ducatus Litvaniae : In Quo Pacta, Foedera, Tractatus Pacis, Mutuae Amicitiae, Subsidiorum, Induciarum, Commerciorum Nec Non Conventiones [...] Aliaque Omnis Generis Publico Nomine Actorum, Et Gestorum Monumenta. T. 4, In Quo Totius Prussiae Res Continentur, Wilno 1764, s. 114.
- ↑ Franciszek Piekosiński, Wiece, sejmiki, sejmy i przywileje ziemskie w Polsce wieków średnich, Kraków 1900, s. 43.
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae / wydał Maciej Dodgiel. T. 4. Wilno, 1764, s. 133.
- ↑ Szfraniec Piotr (w:) Encyklopedia Onet WIEM. [dostęp 2009-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-11)].
Bibliografia edytuj
- Jerzy Sperka: Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z pradziejów awansu i kariery w późnośredniowiecznej Polsce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001.