Marcelo Zammenhoff

(Przekierowano z Piotr Wygachiewicz)

Marcelo Zammenhoff, właśc. Piotr Wygachiewicz, również Marcelo[1][2] (ur. 1970 w Łodzi[3]) – polski artysta, twórca sztuki wideo, fotografii oraz elektro-instalacji, performer, muzyk eksperymentalny i animator kultury[3]. Działacz na rzecz zwiększania dostępności pracowni twórczych, zwłaszcza dla młodych artystów[3].

Marcelo Zammenhoff
Prawdziwe imię i nazwisko

Piotr Wygachiewicz

Data i miejsce urodzenia

1970
Łódź

Zawód

performer,
fotografik

Lata aktywności

od 1992

Życiorys edytuj

Artysta amator, nie skończył żadnej szkoły artystycznej. Dorastał w Ciechocinku. W 1992 założył Teatr Elektryczny[4], a w 1996 – grupę filmową Plazma TV, oraz galerię Xylolit w Łodzi (w latach 1995–1996). Wygachiewicz jest również autorem awangardowych programów: „Telewizji Atlantydy” (TVP2, 1993–1994), Festiwalu Myśli Cyfrowej Cyfroteka (1995, 1999)[5].

Na początku lat 90. XX wieku, w Łodzi, był prekursorem muzyki z gatunku postindustrialnego live-electronic. W ramach tego gatunku powołał do życia grupy performersko-muzyczne[6][7]:

  • F.P.Z (działającej w latach 1987–1989)
  • Morris Generativ (działającej w latach 1989–1993)
  • Protoplazma (działającej w latach 1993–2003)
  • E-1 (ok. 1996, projekt solowy)
  • Mikrowafle (od 2003)
  • Throbbing Wafle (od 2009).

Wygachiewicz jest autorem terminów takich, jak psycho-trance czy Prokadencja (w tym również współzałożyciel Ośrodka Działań Twórczych Forum Fabricum – 1998–2005, siedziby Prokadencji). Stworzył elektro-instalacje, wykorzystujące światło jarzeniowe i świecące diody i dał w okolicach 1990 roku kilkanaście performance’ów w kraju i za granicą. Jest autorem drukowanej w odcinkach (w miesięczniku Kartki), niedokończonej powieści futurystycznej Ziemia – Moskwa. W 2009 otrzymał główną nagrodę za film Wielki powrót Antosia, w konkursie kanału Kino Polska na remake pierwszego polskiego filmu fabularnego Antoś po raz pierwszy w Warszawie z 1908[8].

Działalność artystyczna edytuj

  • 1987: 3 koncerty-performance grupy Fioletowe Płyny Zdrowotne, 'Remont' i 'Stodoła', Warszawa
  • 1992: 'AVE', Arnhem, Holandia
  • 1993: Muzeum Artystów, Łódź
  • 1993: Meine Wohnung, festiwal 'Obskurei', Düsseldorf, Niemcy
  • 1994: 'Moda Media', Teatr Jaracza, Łódź
  • 1995: 'Moda Media', Teatr Jaracza, Łódź
  • 1996: wystawa autorska (malarstwo, grafika, obiekty), galeria Xylolit, Łódź
  • 1996: Wir besseren die Situation, akcja, Berlin, Niemcy
  • 1997: Sonax-3, lunapark, Łódź
  • 2004: koncert poetycki (Mikrowafle + aktorzy), 'Brunonalia', synagoga, Klimontów
  • 2005: Wolność na sprzedaż, Pl.Wolności, Łódź
  • 2007: Gryzol, projekt uliczny MySpace, Łódź
  • 2008: koncert Mikrowafli na otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa
  • 2009: Throbbing Wafle: Birth, 'Audio Art', Teatr Muzyczny, Gdynia
  • 2010: Światła Leningradu, galeria C.K. Rondo, Łódź
  • 2010: Dane z czarnych skrzynek, podwórko klubu Jazzga, Łódź
  • 2011: Throbbing Wafle: Death, Galeria Manhattan, Łódź
  • 2012: Mit i melancholia, Muzeum Współczesne, Wrocław
  • 2012: Między ludyzmem a absurdem, Galeria Manhattan, Łódź

Filmografia edytuj

  • 1989: Anomalia (8 mm) – video-art
  • 1999: Orędzie na rok 1999 (VHS) – video-art
  • 2003: Porwanie Fafika I
  • 2003: Porwanie Fafika II
  • 2003: Dwie wieże – eksperyment przestrzenny – video-art
  • 2004: Porwanie Fafika III – dramat kryminalny
  • 2005: Misja Kiki – lalkowy (główna nagroda Heyah)
  • 2006: Problem pana Leona – dokument (II nagroda festiwalu w Krotoszynie)
  • 2008: Huragan w Łodzi – paradokument
  • 2009: Wielki powrót Antosia (nagroda główna stacji Kino Polska)
  • 2011: Ukraiński Nawigator – video-art (premiera: Muzeum Współczesne, Wrocław)

Odznaczenia edytuj

  • Medal 600-lecia Łodzi (2023)[9].

Kontrowersje edytuj

24 kwietnia 2023 rozpoczął się proces sądowy przeciwko artyście – sprawa dotyczy ekspozycji zorganizowanej przez Marcelo Zamenhoffa podczas 20. edycji Fotofestiwalu w czerwcu 2021[10]. Wystawa „Archiwum regresywne” składała się w części z prac z cyklu „Wagina polska”. Ta część przeznaczona była tylko dla osób pełnoletnich i składała się z fotografii kobiecych narządów płciowych w zestawieniu z symbolami religijnymi i narodowymi, m.in. z wizerunkami Lecha Kaczyńskiego, Bronisława Komorowskiego, Jana Pawła II, Matki Boskiej, różańca oraz flagi Polski[10][11]. Prokuratura, powiadomiona przez Agnieszkę Wojciechowską van Heukelom, zarzuciła artyście obrazę uczuć religijnych i publiczne znieważanie symboli narodowych[10]. Zdaniem autora, cykl „Wagina polska” jest „ironiczną i satyryczną krytyką polskich wad i przywar”[10]. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (współorganizator Fotofestiwalu) w wydanym oświadczeniu podało, że nie było informowane przez organizatorów o planowanej wystawie Marcelo Zamenhoffa, ani o jej treści i nie finansowało także tej części festiwalu[11]. We wrześniu 2023 sąd podjął decyzję o warunkowym umorzeniu postępowania (na okres 2 lat) i zasądził symboliczne zadośćuczynienie (w kwocie tysiąca złotych) oraz przeprosiny dla jednej osoby[12].

Przypisy edytuj

  1. Marcelo Zammenhoff. artmuseum.pl. [dostęp 2023-09-15].
  2. Piotr Wygachiewicz w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-05-01]
  3. a b c Filmoteka: Marcelo Zammenhoff. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (artmuseum.pl). [dostęp 2023-05-01].
  4. Teatr Elektryczny: 'Córka nasza - brylant w sercu' [online], zasoby.msl.org.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
  5. Marcelo Zammenhoff [online], Konteksty [dostęp 2024-02-23] (pol.).
  6. Marcelo Zammenhoff [online], Konteksty [dostęp 2024-02-23] (ang.).
  7. ZŁUDNOŚĆ NOWOCZESNOŚCI [online], Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [dostęp 2024-02-23] (pol.).
  8. Magdalena Komborska, Marcelo Zammenhoff [online], www.artysci-lodzkie.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
  9. Pierwsze medale z okazji 600-lecia Łodzi rozdane! – Muzeum Miasta Łodzi [online], muzeum-lodz.pl [dostęp 2023-06-25].
  10. a b c d Wiesław Pierzchała: Kontrowersyjna wystawa z wizerunkami Jana Pawła II i Matki Boskiej na tle waginy. Proces autora zaczął się w sądzie w Łodzi. Co mu grozi?. [w:] dzienniklodzki.pl [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 24 kwietnia 2023. [dostęp 2023-05-01].
  11. a b Katarzyna Matczak: Marcelo Zamenhoff stanął przed sądem. Grożą mu 2 lata pozbawienia wolności . [w:] lodz.tvp.pl [on-line]. Telewizja Polska SA, 2023-04-24. [dostęp 2023-05-01].
  12. Michał Solarz: Zakończył się proces Marcelo Zamenhoffa. Telewizja Polska SA, 2023-09-14. [dostęp 2024-03-02].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj