Piroluzytminerał z gromady tlenków. Należy do minerałów pospolitych i często spotykanych.

Piroluzyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

tlenek manganu(IV) (MnO2)

Twardość w skali Mohsa

1–2 (skupienia ziemiste)
6–7 (kryształy)

Przełam

nierówny

Łupliwość

doskonała

Układ krystalograficzny

tetragonalny

Gęstość minerału

4,5–7,91 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

srebrzystoszary do szaroczarnego

Rysa

czarna

Połysk

metaliczny do matowego

Piroluzyt w formie dendrytu

Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i liosis = rozproszenie, rozkład (oysis = myć).

Charakterystyka

edytuj

Właściwości

edytuj

Tworzy kryształy słupkowe, pręcikowe (polianit) lub igiełkowe. Występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych, piankowych (wad), nerkowych, groniastych, włóknistych. Niekiedy tworzy kolomorficzne masy. Tworzy pseudomorfozy po innych minerałach np. po kalcycie. Jest kruchy, nieprzezroczysty. Odmiany ziemiste są bardzo miękkie i tłuste w dotyku oraz brudzą ręce.

Występowanie

edytuj

Stanowi składnik utworów hydrotermalnych oraz osadowych. Wytrąca się jako osad chemiczny w bagnach, jeziorach, lagunach, i innych zbiornikach wodnych. Tworzy się także wtórnie w strefie utleniania minerałów zawierających mangan. Współwystępuje z manganitem, psylomelanem, limonitem, (goethytem i lepidokrokitem), braunitem. Główny składnik rudy manganu - braunsztynu.

Miejsca występowania:

Zastosowanie

edytuj
  • wykorzystywany bezpośrednio do produkcji suchych ogniw Leclanchégo cynkowo-grafitowych (zużycie tego minerału do tego celu w szczytowym w okresie (1976) wynosiło w skali globu pół miliona ton),
  • bardzo ważna ruda manganu (zawiera 63,19% Mn), do pozyskiwania metalicznego manganu,
  • składnik uszlachetniający stal,
  • składnik utwardzający stopy glinu i magnezu,
  • służy do otrzymywania chloru,
  • jest poszukiwany przez kolekcjonerów – najpiękniejsze kryształy przekraczające 10 cm długości pochodzą z Niemiec i USA.

Linki zewnętrzne

edytuj