Plater (herb szlachecki)

POL CoA Plater I.png

Plater – herb szlachecki.

Opis herbuEdytuj

 
odmiana hrabiowska I
 
odmiana hrabiowska II
 
odmiana hrabiowska III
 
Herb Plater-Zyberk

Przedstawia trzy pasy srebrne w polu czerwonym, na nich położony skos srebrny. W klejnocie trzy strusie pióra, srebrne między czerwonym i błękitnym.

Odmiany herbu:

  • Plater II – w tarczy czerwonej, dwa pasy srebrne, na nich prawo skośny srebrny. Klejnot niewiadomy, odmiana z pieczęci z 1533.
  • Plater hrabia I – w polu złotym trzy pasy czarne, na nich prawo skośny pas czerwony. Nad tarczą korona hrabiowska, nad nią hełm z koroną szlachecką, w klejnocie dwa skrzydła złote z trzema pasami czarnymi, przecięte pasami czerwonymi, lewo skośnym na skrzydle prawym, prawo skośnym na lewym. Odmiana przysługująca gałęzi Platerów, z której Konstanty Ludwik, starosta inflancki i Kazimierz Konstanty, podkanclerzy litewski, otrzymali w 1758 i 1772 tytuł hrabiowski Rosji.
  • Plater hrabia II – w tarczy czerwonej trzy srebrne pasy, na nich pas błękitny prawo skośny. Nad tarczą korona hrabiowska, powyżej hełm ukoronowany z trzema strusimi piórami, srebrnym, między czerwonym i błękitnym. Odmiana według herbarza J. Siebmachera, przysługująca gałęzi która rzekomo otrzymała tytuł hrabiowski w Królestwie Galicji w 1774[1]
  • Plater hrabia III – w tarczy złotej trzy czerwone pasy, na nich pas czarny prawo skośny. Nad tarczą korona hrabiowska, i hełm ukoronowany koroną szlachecką, w klejnocie skrzydła złote z trzema czerwonymi pasami na każdym, przekreślone czarnym skosem prawym na lewym skrzydle, i symetrycznie na drugim. Labry podbite złotem czarne z lewej czerwone z prawej strony. Tarczę podtrzymują z dwóch stron dwaj zbrojni rycerze. Pod tarczą dewiza: „Melior Mors Macula”[2].
  • Plater-Zyberk – w tarczy złotej ze złotą bordiurą trzy czarne pasy, na nich pas czerwony, prawo skośny, w tarczy sercowej czarnej, ze złotą bordiurą, koło złote o sześciu szprychach. Nad tarczą korona hrabiowska, nad nią hełm ukoronowany, klejnot jak w odmianie Plater hrabia I. Labry czarne podbite złotem. Odmiana przysługująca gałęzi Platerów z której Michał, ożeniony z Izabellą Syberżanką, córką wojewody inflanckiego Jana Tadeusza Syberga, ostatnią z rodu, otrzymał w 1803 pozwolenie od cara Aleksandra I na dołączenie nazwiska Syberg (Zyberk) do swego i udostojnienie herbu herbem żony w tarczy sercowej.

HerbowniEdytuj

Plater, Broël-Plater, Plater-Zyberk

Ciekawe postacie historyczne roduEdytuj

CiekawostkiEdytuj

  • Podobno założycielem rodu był Herebold de Bröel zwany Plater, żyjący około 1160 roku w Unna w Hrabstwie Mark/Westfalii. Jego wnuk Jan rycerz Albrechta de Buxhoff, biskupa inflanckiego, otrzymał w nagrodę za dzielność lenno w Inflantach. Taki podobno był powód przesiedlenia się Platerów do Inflant i późniejszego spolszczenia rodu.
  • Według niektórych źródeł[3] Platerowie pochodzą od westfalskiej rodziny von der Broel, której jeden członek w XIV, ożeniwszy się z ostatnią z rodu Platerów, przyjął podwójne nazwisko. Gałąź wygasłego w swej ojczyźnie w XVII w. rodu osiedliła się w XIV w. w Kurlandii, skąd rozprzestrzeniła się w Inflantach, na Żmudzi i Litwie. Pierwszym wzmiankowanym z tej gałęzi był w 1306, Albert, komtur wendeński.
  • Inne źródła podają, że założycielem rodziny był występujący w Westfalii w 1210 roku Humpertus von dem Broele gennant Plater.
  • Platerowie szczycili się w rodzinie senatorami: Janem Andrzejem – wojewodą inflanckim w 1696, Fabianem – wojewodą inflanckim w 1705, Janem Ludwikiem – kasztelanem inflanckim w 1735, Ferdynandem Wilhelmem – marszałkiem litewskim 1739, Konstanty Ludwikiem – kasztelanem połockim 1754, wojewodą mścisławskim, i kasztelanem trockim, Kazimierzem Konstantym – kasztelanem trockim 1790 i podkanclerzym litewskim, oraz Ludwikiem kasztelanem Królestwa Polskiego 1829–1831.
  • Godfrey Livo Miller zu Aichholz wziął ślub 30 października 1964 z Marią Antoniną Plater-Zyberk z Broelu hrabianką Plater (Mają), z tego związku urodził się w 1965 syn Aleksander Oskar, córka Maria Helena – 1968 i syn Joseph – 1970.
  • Z rodziny Platerów wywodzi się polityk Róża Thun, której matka to Maria Woźniakowska z domu Plater-Zyberk.
  • W okresie międzywojennym Platerowie zainteresowali się filmem i fotografią, m. in. Ludwik Plater-Zyberk i Ireneusz Plater-Zyberk byli reżyserami i producentami filmowymi, natomiast Stefan Plater-Zyberk był cenionym fotografem i prowadził agencję fotograficzną Foto-Plat. Współcześnie Ludwik Plater-Zyberk jest reżyserem i producentem filmowym, natomiast Małgorzata Plater-Zyberk jako kustosz Muzeum Narodowego w Warszawie zajmuje się historią polskiej fotografii, m. in. w 2006 r. wydała monografię "Jan Bułhak. Fotografik".
  • Elizabeth Plater-Zyberk, ur. 1950 w USA, zalicza się do najwybitniejszych amerykańskich urbanistów. Wraz z mężem Andresem Duany są czołowymi przedstawicielami New Urbanism i New Classical architecture, kierunków łączących nowoczesność z historyzmem. Zaprojektowali miasto Seaside na Florydzie.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Według Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich, wydawca herbarza Siebmachera zaznacza, że nie ma śladów w archiwach o nadaniu tego tytułu.
  2. ↑ Odmiana opisana w Księdze herbowej rodów polskich jako prawdopodobnie fantazyjna, występująca w herbarzu Wilczyńskiego i Malinowskiego wydanym w Paryżu.
  3. ↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich, Warszawa 1897.

Linki zewnętrzneEdytuj

BibliografiaEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plater_(herb_szlachecki)&oldid=56603500”