Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto

słownik esperancki

Pełny Ilustrowany Słownik Esperanto (esperanto: Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto) jest największym jednojęzycznym referencyjnym słownikiem języka esperanto, Jego wydawcą jest Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT), które opublikowało także wcześniejszy słownik Plena Vortaro de Esperanto (PV) z 1930 roku, będący podstawą PIV. Pierwsza wersja PIV ukazała się w 1970 r., następnie w 1987 r. pojawił się dodatek, a dwie zaktualizowane wersje w 2002[1] oraz 2005. W 2010 roku rozpoczęły się prace nad internetową wersją słownika, która jest dostępna od 4 kwietnia 2012 roku.

Pełny Ilustrowany Słownik Esperanto
Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto
ilustracja
Tematyka

słownictwo

Typ utworu

słownik referencyjny

Data powstania

1970

Wydanie oryginalne
Język

esperanto

Wydawca

SAT

poprzednia
PV
następna
wersja internetowa
Wydanie PIV z 2002 roku

Pełny Ilustrowany Słownik Esperanto PIV wydanie z 1970 roku edytuj

 
Gaston Waringhien stojący za stosem rękopisów PIV

Poprzednikiem PIV był Plena Esperanto Vortaro (PV 1930/1934), opracowany przez Émile Grosjean-Maupin (redaktor naczelny) oraz jego ucznia Gastona Waringhiena, PIV została stworzona i opublikowana po raz pierwszy w 1970 roku. Później wydano dwa niezmienione przedruki.

Opis edytuj

PIV 1970 według własnego opisu ma 15 200 słów kluczowych i 39 400 jednostek leksykalnych. Z tego powodu był to wszechstronny słownik definicyjny esperanto, nawet jeśli w międzyczasie słownictwo pozostawało licznościowo w tyle za słownikami z esperanto na język narodowy (na przykład esperanto-niemiecki słownik autorstwa Ericha-Dietera Krause z 1999 r., który zawiera ok. 80 000 jednostek słownikowych).

„Ukryte rdzenie” w PIV edytuj

Idealnie PIV powinien wymieniać każdy rdzeń używany jako osobne słowo główne (tytuł artykułu słownika). Jednak nie zawsze tak jest. Istnieje kilka (nielicznych) korzeni używanych w definicjach niektórych artykułów słownikowych, ale same nie są zdefiniowane. Nazywa się je zwykle „ukrytymi rdzeniami”, ponieważ niełatwo je znaleźć w porządku alfabetycznym. Na przykład, jest wpis „basbal-o = baseball”, lecz brak jest definicji baseballu. Na przykład wyraz „filopody” jest użyty w definicji „branchiopodoj”, ale brakuje go jako niezależnego artykułu słownikowego. „Ukryte rdzenie” można znaleźć w glosariuszu „Nepiva Vortoj” (pl. niesłownikowe słowa) autorstwa André Cherpilloda (1. wyd. 1988).

Współtwórcy słownika edytuj

Waringhienowi udało się zgromadzić zespół złożony z 59 doświadczonych współpracowników, esperanckich leksykografów, w tym wielu członków Akademii Esperanto. Niemal wszyscy z nich już przed pojawieniem się PIV w 1970 r. opracowywali słowniki przedmiotowe albo słowniki ogólne, lub udzielali się w dyskusjach glosariuszowych w latach 50. lub 60. XX wieku. PIV stał się dobrze przygotowanym dziełem, w którym zebrano dużą część dotychczasowej leksykografii esperanckiej. Zasób słów PIV stał się podstawą kilku słowników z Esperanto na języki narodowe, które tłumaczą jego hasła, mniej lub bardziej wiernie naśladując zakres słownictwa z wzorcowego wydania PIV.

Według Libera Folio[2] ostatnie wydanie tradycyjnie drukowane ukazało się w 50-lecie PIV (w roku 2020). Kolejne wydanie jest już przede wszystkim elektroniczne, choć chętni będą mogli zamówić egzemplarze drukowane.

PIV w Internecie edytuj

Bezpłatną wersję (2020) PIV można znaleźć w sieci pod adresem http://vortaro.net/. 4 sierpnia 2020 r. Bertilo Wennergren zainstalował wersję 2020 PIV na stronie www.vortaro.net. Nowa wyszukiwarka PIV 2020 została przeprogramowana i oferuje więcej opcji od poprzedniej.

Przypisy edytuj

  1. PIV 2002: ISBN 2-9502432-5-8
  2. liberafolio.org "Lasta tradicie presita PIV aperos en 2020"

Linki zewnętrzne edytuj