Pożegnanie z Afryką (film)

film amerykański z 1985 roku

Pożegnanie z Afryką (ang. Out of Africa) – amerykański melodramat z 1985 roku w reżyserii Sydneya Pollacka[1]. Powstał na podstawie utworów Pożegnanie z Afryką, Cienie na trawie oraz Listów z Afryki autorstwa Karen Blixen, wydanych pod pseudonimem Isak Dinesen, Isak Dinesen: The Life of a Storyteller Judith Thurman oraz Silence Will Speak Errol Trzebinski[potrzebny przypis]. Film opowiada o losach Karen Blixen, prowadzącej plantację kawy w Kenii[1].

Pożegnanie z Afryką
Out of Africa
ilustracja
Gatunek

melodramat

Rok produkcji

1985

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski, suahili

Czas trwania

160 minut

Reżyseria

Sydney Pollack

Scenariusz

Kurt Luedtke[1] na podstawie powieści Karen Blixen

Główne role

Meryl Streep
Robert Redford
Klaus Maria Brandauer

Muzyka

John Barry[1]

Zdjęcia

David Watkin[1]

Scenografia

Stephen Grimes[1]

Kostiumy

Milena Canonero[1]

Montaż

Donah Bassett[1]

Produkcja

Sydney Pollack[1]

Wytwórnia

Mirage Enterprises
Universal Pictures[1]

Dystrybucja

Universal Pictures i in.[1]

Budżet

28 mln $[2]

Przychody brutto

227,5 mln $[3]

Nagrody
7 Oscarów, 3 Złote Globy, 3 Nagrody BAFTA

Obsada

edytuj

Główne role[1][4]:

Nagrody i nominacje

edytuj

Wybrane sukcesy[1]:

Oscary 1986:

Złote Globy 1986

  • Zwycięzca:
    • Najlepszy dramat
    • Najlepsza muzyka – John Barry
    • Najlepszy aktor drugoplanowy – Klaus Maria Brandauer
  • Nominacja:
    • Najlepsza reżyseria – Sydney Pollack
    • Najlepszy scenariusz – Kurt Luedtke
    • Najlepsza aktorka dramatyczna – Meryl Streep

Nagrody BAFTA 1987

  • Zwycięzca:
    • Najlepszy scenariusz adaptowany – Kurt Luedtke
    • Najlepsze zdjęcia – David Watkin
    • Najlepszy dźwięk – Tom McCarthy Jr., Peter Handford, Chris Jenkins
  • Nominacja:
    • Najlepsza muzyka – John Barry
    • Najlepsze kostiumy – Milena Canonero
    • Najlepsza aktorka – Meryl Streep
    • Najlepszy aktor drugoplanowy – Klaus Maria Brandauer

Recenzje

edytuj

Krytyk Richard Combs stwierdził, że adaptacja powieści polegała w przypadku tego filmu na znajdowaniu substytutów. Według niego film przewyższył powieść pod względem narracyjnym. Napisał on, że o ile romans Blixen - Finach Hatton oparty na samych danych biograficznych mógłby stać się jedną z najpiękniejszych historii miłosnych naszych czasów, o tyle w ujęciu filmowym jest on mało sugestywnym domniemaniem. Reżyser zasypuje widza szczegółami i kaskadą zdarzeń na początku, w fazie formowania się miłości. Gdy zostaje ona już nawiązana i skonsumowana, oś fabularna załamuje się, impet narracyjny opada[5].

Nie do końca udało się w dziele uzyskać obraz Afryki ukazany w powieści. Według Combsa film okazał się mniej ironiczny, mniej obiektywny niż jego źródło, ponieważ tym co ważne w książce jest poczucie "niesamowitości", obcości, absurdalności, poczucie, że Europejczycy są "nie na miejscu" w afrykańskim krajobrazie[5].

Silnie widoczna jest opozycja pomiędzy subtelną, mimiczną grą Meryl Streep, a totalną, gwiazdorską kreacją Roberta Redforda, będącego mieszanką arystokraty z samotnym, westernowym bohaterem. Film, według Combsa, stanowił krok do przodu w obrębie swego gatunku, po zapaści lat poprzednich, reprezentowanej np. przez Bobby'ego Deerfielda autorstwa Sydneya Pollacka[5].

Według krytyka Ginette Delmas film skupia się na postaci Karen Blixen. Reżyser robi wszystko, by wydobyć prawdę historyczną postaci. Szczególnie drobiazgowo traktuje stosunki na linii Karen - tubylcy, które początkowo są typowo kolonialne, ale z czasem zmieniają się, bohaterka zaczyna odróżniać wspólnoty etniczne, a następnie poszczególne osoby. Dochodzi z czasem do stadium paternalizmu, mówiąc np. o "moich Kikuju". Kosztowne dla budżetu filmowego pragnienie odnalezienia autentyzmu ujawnia się m.in. w drobiazgowej rekonstrukcji wioski Kikuju z 1914, ich strojów, czy ozdób, a także używanych podówczas samochodów i infrastruktury. Odstępstwem w tym zakresie było sprowadzenie lwów z Kalifornii i posługiwanie się przez Karen językiem angielskim, a nie suahili, który znała[6].

Francuski krytyk François Guérif wskazał, że film staje się przede wszystkim historią miłości i odkrycia kontynentu afrykańskiego przez kobietę z Północy. U Pollacka nie występuje konflikt między tymi dwoma światami. Chciał on odnaleźć ducha kina romantycznego, od dawna przeżywającego regres. Elementem tego była postać Redforda, legendarnego awanturnika oraz Streep, kobiety nowoczesnej i romantycznej zarazem. Według Guérifa obraz jest jednak zbyt długi, nie unika powtórzeń i w wielu momentach jest nudny[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m Pożegnanie z Afryką w bazie IMDb (ang.)
  2. Aljean Harmetz, At the movies, The New York Times, 29 listopada 1985 [dostęp 2020-03-30].
  3. Out of Africa [online], BoxOfficeMojo.com [dostęp 2020-03-30].
  4. Out of Africa [online], The Movie Database [dostęp 2020-04-09] (ang.).
  5. a b c Richard Combs, Pożegnanie z Afryką, w: Film na Świecie, nr 347-348/1987, s. 108-110, przedruk z: Monthly Film Bulletin, 4/1986
  6. Ginette Delmas, Pożegnanie z Afryką, w: Film na Świecie, nr 347-348/1987, s. 111-112, przedruk z: Jeune Cinéma, nr 173/1986
  7. François Guérif, Miłość i odkrycie, w: Film na Świecie, nr 347-348/1987, s. 113-114, przedruk z: La Revue du Cinéma, nr 415/1986

Linki zewnętrzne

edytuj