Podgłazik bukowinowy

Podgłazik bukowinowy
	Domene scabricollis
	(Erichson, 1840)
	; Imago
	; Edeagus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	kusakowate
Podrodzina	żarlinki
Plemię	Paederini
Podplemię	Lathrobiina
Rodzaj	Domene
Podrodzaj	Domene (Domene)
Gatunek	Domene (Domene) scabricollis
Synonimy
	Lathrobium scabricollis Erichson, 1840; Rugilus scabricollis (Erichson, 1840);
	Lathrobium scabricollis Erichson, 1840; Rugilus scabricollis (Erichson, 1840);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Podgłazik bukowinowy^[1] (Domene scabricollis) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny żarlinków.

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1840 roku przez Ernsta Gustava Erichsona jako Lathrobium scabricollis^[2].

Chrząszcz o wydłużonym, trochę wypukłym ciele długości od 6,5 do 7 mm, ubarwiony czarno z żółtoczerwonymi: czułkami, aparatem gębowym i odnóżami. Głowa jest okrągła w zarysie, silnie przewężona z tyłu, o skroniach kilkakrotnie dłuższych niż średnica oka. Aparat gębowy cechuje płytkie i łukowate wycięcie pośrodku przedniego brzegu wargi górnej, krępe i sierpowate żuwaczki oraz słabo widoczny ostatni człon głaszczków szczękowych. Powierzchnia głowy i przedplecza, z wyjątkiem bardzo krótkiej linii środkowej w tyle tego drugiego, jest gęsto i chropowato pokryta punktami, łączącymi się w podłużne bruzdy. Obrys przedplecza jest owalny, zwężony ku tyłowi. Pokrywy mają powierzchnię błyszczącą, silnie i gęsto punktowaną, a brzegi nieco podwinięte na spód ciała. Poniżej barku pokryw bierze początek podłużna listewka ciągnąca się ponad epipleurami. Skrzydła tylne są zupełnie zanikłe. Przednia para odnóży ma silnie zgrubiałe uda z guzowatym zębem, pasującym do wgniecenia u nasady goleni oraz stopy o rozszerzonych czterech początkowych członach. Punktowanie odwłoka jest gęste i bardzo delikatne, a jego kształt rozszerzony ku tyłowi. Odwłok samca ma szósty sternit z podłużnym wgnieceniem pośrodku i trójkątnym wcięciem na tylnym brzegu^[3].

Owad znany ze wschodniej Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, północnych Włoch, południowej Polski (Sudety, Karpaty i lasy wyżynne przedgórzy^[1]), Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny^[2]^[4]. Gatunek endemiczny dla gór i przedgórzy środkowej części Europy i Bałkanów^[1]. Zasiedla głównie buczyny, ale występuje też w reglu górnym i piętrze kosodrzewiny. Bytuje w ściółce, wśród mchów, w butwiejącym drewnie i zmurszałych pniakach (gatunek saproksyliczny), pod korą, a na wyższych rzędnych pod kamieniami^[3]^[4].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
↑ ^a ^b Domene scabricollis. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-07-18].
↑ ^a ^b Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 c Kusakowate - Staphylinidae: Kiepurki - Euaesthetinae, Żarlinki - Paederinae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1965.
↑ ^a ^b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (6), 1979.

[Szujecki2-1] Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.

[fe-2] Domene scabricollis. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-07-18].

[Szujecki-3] Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 c Kusakowate - Staphylinidae: Kiepurki - Euaesthetinae, Żarlinki - Paederinae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1965.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (6), 1979.

[1]

[2]

[3]

[4]