Podhalańska Brygada Obrony Narodowej
Podhalańska Brygada Obrony Narodowej – brygada Obrony Narodowej Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Stanisław Poręba-Czuryłło |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
garnizon Kraków, garnizon Tarnów |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Podhalańska Brygada Obrony Narodowej została sformowana w maju 1939 roku w składzie sześciu batalionów ON typu IV. Dowództwo brygady mieściło się w garnizonie Kraków. W przededniu wojny zostało przeniesione do Tarnowa. Na stanowisko dowódcy brygady został wyznaczony pułkownik Stanisław Poręba-Czuryłło.
„Pułkownik Czuryłło miał równocześnie objąć dowództwo karpackiego odcinka osłony (Nowy Sącz i na wschód), ale dwa z jego batalionów («Żywiec» i «Zakopane») z konieczności musiały wyjść ze składu jego brygady i zasilić 1 i 2 Pułk KOP. Na dobitkę, kiedy właśnie pułkownik Czuryłło zaczął obejmować swój odcinek, wyszedł rozkaz o tworzeniu brygad górskich z jednostek KOP i ON. Równocześnie z brygadą pułkownika Gaładyka (maskowaną jako «pododcinek Sucha») powstawał w Karpatach «pododcinek Nowy Sącz» - inna brygada górska - na którego czele postawiono pułkownika Stawarza, dotychczasowego dowódcę 12 pułku 6 dywizji. Ponieważ tym odcinkiem dowodził dotychczas podpułkownik Krajewski, dowódca 1 pułku podhalańskiego w Nowym Sączu (pułk ten także wszedł w skład brygady Stawarza), i on opracowywał plan jego obrony, więc w pewnym momencie odcinek ten miał 3 dowódców. W każdym razie Czuryłło stawał się zupełnie zbędny, mógł troszczyć się tylko o sprawy organizacyjne swojej «brygady». Od samego czytania tych zarządzeń musiała rozboleć głowa, a cóż dopiero mówić o korespondencji w tych sprawach. Na szczęście w połowie lipca nowe zarządzenie ograniczyło nasz pas działania linią Czorsztyn-Tymbark. Na wschód od nas powstawała armia «Karpaty», dowodzona przez generała Fabrycego. Z uczuciem ulgi oddaliśmy mu ten karpacki bałagan Czuryłły”[1].
27 sierpnia 1939 roku wydane zostały rozkazy w sprawie sformowania, w terminie do 15 września, trzech plutonów artylerii ON. Każdy z plutonów miał być uzbrojony w dwie 65 mm armaty górskie wz. 1906.
W kampanii wrześniowej 1939 roku poszczególne bataliony walczyły w składzie 1 Brygady Górskiej (Zakopiański i Żywiecki), 3 Brygady Górskiej (Jasielski) oraz 2 Brygady Górskiej (pozostałe cztery baony).
Organizacja i obsada personalna edytuj
- Dowództwo Podhalańskiej Brygady ON
- dowódca - płk Stanisław Poręba-Czuryłło
- Żywiecki batalion ON - kpt. Julian Szczerbaniewicz
- Sądecki batalion ON - kpt. Ignacy Jeleń
- Zakopiański batalion ON - mjr Edward Roth
- Limanowski batalion ON - kpt. Władysław Wojtowicz
- Gorlicki batalion ON – kpt. Stanisław Czwiertnia
- Jasielski batalion ON - kpt. Stefan Borowski
- 1 Nowosądecki pluton artylerii ON
- 2 Nowosądecki pluton artylerii ON
- Żywiecki pluton artylerii ON
Przypisy edytuj
- ↑ Jan Rzepecki, Wspomnienia i przyczynki historyczne, s. 94-95.
Bibliografia edytuj
- Ryszard Dalecki, Armia "Karpaty" w wojnie obronnej 1939 r., Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1989, wyd. II, ISBN 83-03-02830-8
- Kazimierz Pindel, Obrona Narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234.
- Ryszard Rybka, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja, Kamil Stepan, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor", 2010, ISBN 978-83-86100-83-5, OCLC 674626774.
- Jan Rzepecki: Wspomnienia i przyczynki historyczne. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, 1983. ISBN 83-07-00871-9.