Podliść zwinny

gatunek lądowego skorupiaka

Podliść zwinny[3][4] (Philoscia muscorum) – gatunek lądowego skorupiaka z rzędu równonogów i rodziny Philosciidae[1].

Podliść zwinny
Philoscia muscorum[1]
(Scopoli, 1763)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

równonogi

Podrząd

Oniscidea

Rodzina

Philosciidae

Rodzaj

Philoscia

Gatunek

podliść zwinny

Podliść zwinny na Zakolu Wawerskim w Warszawie.
Podliść zwinny, widoczny kształt pleotelsonu (pt). Pasek skali: 5 mm[2][a].

Skorupiak ten szybko się porusza[5][3]. Występuje w wilgotnych miejscach, w Polsce na wybrzeżu[6][3],

Opis edytuj

Podliść zwinny ma wydłużone, jajowate ciało[3], osiągające długość 12 mm[2].

Grzbiet tego skorupiaka jest gładki, lśniący[5], pokryty żółtobrunatnym i brunatnym deseniem[3]. Głowa (a dokładnie głowotułów, cefalotoraks) jest zwykle ciemna, kontrastując z jaśniejszym pereonem (tułowiem, toraksem). Wzdłuż środka pereonu biegnie zwykle ciemny pasek[2]. U ciemno ubarwionych osobników te wszystkie plamy są mniej wyraziste[5].

Przednia krawędź głowy jest zaokrąglona[3]. Po bokach nie tworzy płatu między okiem a podstawą czułka. Biczyk (flagellum) czułków II pary, czyli ich końcowy odcinek, zbudowany jest z 3 segmentów. Na głowie znajdują się oczy złożone[2].

Szerokość segmentów ciała przy przejściu od pereonu do pleonu (odwłoka, abdomenu) zmniejsza się gwałtownie. Brak płuc pleopodialnych widocznych jako pogrubione białe łatki. Ostatnim widocznym segmentem pleonu jest pleotelson, będący tak naprawdę połączeniem ostatniego segmentu i telsonu[2]. Jest on trójkątny[3], ostro zakończony, jego boczne krawędzie są wklęsłe. Epimery, czyli boczne przedłużenia tergitów (płytek grzbietowych), nadają bokom pleonu ząbkowany wygląd. Pleon ma parę uropodiów (odnóży ogonowych[3]). Wystają one poza obrys ciała[2].

Skorupiak ten szybko się porusza[5][3]. Nie potrafi zwinąć się w kulkę[2].

Siedlisko edytuj

Podliść występuje w miejscach wilgotnych[6][3] w lasach, parkach, zaroślach, trawie[3]. Można go tam spotkać pod opadłymi liśćmi, kamieniami[3], leżącym drewnem[5], za korą drzew[3], przy korzeniach trawy[5].

Występowanie edytuj

Podliść zwinny występuje w Europie Zachodniej i Środkowej[6], znany jest również z północnozachodniej Afryki[5] i Azji[1].

Został introdukowany w Ameryce Północnej[2].

W Polsce w siedliskach naturalnych[6] występuje na wybrzeżu[3][6]. Synantropijny znany jest tylko z Gdańska-Oliwy i Poznania[6].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Autor ilustracji: Jeffrey W. Shultz, Figure 5B,C w: Shultz 2018[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c Philoscia muscorum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h i Jeffrey W. Shultz. A guide to the identification of the terrestrial Isopoda of Maryland, U.S.A. (Crustacea). „ZooKeys”. 801, s. 207–228, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.801.24146. [dostęp 2019-09-10]. (ang.).  (PDF)
  3. a b c d e f g h i j k l m n Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  4. Aleksander Bielecki, Alicja Boroń, Janina Dziekońska-Rynko, Dorota Juchno, Karol Komosiński, Robert Krupa, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt. Redakcja: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak, Rysunki i tablice: Sebastian Górzkowski, Andrzej Koryzno i Małgorzata Tanajewska. Wyd. I. T. 2: Przewodnik terenowy do rozpoznawania wybranych krajowych taksonów zwierząt. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Wydawnictwo Mantis, Olsztyn, 2013. ISBN 978-83-62860-25-8. [dostęp 2020-02-18].
  5. a b c d e f g Wilfred Mark Webb, Charles Sillem: The British woodlice, veing a monograph of the terrestrial Isopod Crustacea occuring in the British Islands. London: DUCKWORTH & CO., 1906, s. 21. [dostęp 2019-09-15]. (ang.).
  6. a b c d e f Wojciech B. Jędryczkowski. Synantropijne równonogi lądowe (Isopoda, Oniscoidea) Polski. „Fragmenta Faunistica”. 25 (7), s. 1–12, 1979-12-32. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-10].