Otwórz menu główne
Wikipedia

Podział administracyjny Łodzi

opis historycznego i aktualnego podziału administracyjny Łodzi z punktu widzenia poszczególnych funkcji
Podział na dzielnice oraz najwyższy i najniższy punkt Łodzi

Podział administracyjny Łodzi – podział administracyjny obszaru miasta Łodzi na jednostki pomocnicze gminy (samorządowy) i integralne części miasta (rejestr TERYT).

Spis treści

Samorządowy podział administracyjnyEdytuj

 
Podział Łodzi na osiedla administracyjne

Wyodrębnione w Łodzi jednostki pomocnicze gminy nazywane są osiedlami. Obecnie w mieście jest 36 osiedli administracyjnych. Organami osiedla są: rada osiedla i zarząd osiedla. Wybory do rad osiedli odbywają się co 4 lata. Osiedle tworzy jeden okręg wyborczy. Statutowa działalność osiedli finansowana jest przez Radę Miejską. W zakresie działania osiedli są publiczne sprawy o lokalnym zasięgu.

Lista OsiedliEdytuj

BałutyEdytuj

GórnaEdytuj

PolesieEdytuj

ŚródmieścieEdytuj

WidzewEdytuj

Osiedla nieurzędoweEdytuj

Popularnie mianem „osiedli” określa się niewyodrębnione formalnie części miasta. Podział taki nie jest w żaden sposób zatwierdzony przez władze, ma on jednak większe znaczenie praktyczne, funkcjonuje w świadomości społecznej.

Osiedla mogą być wyodrębnione ze względu na rodzaj zabudowy – zwykle są to blokowiska stanowiące wielkie zespoły mieszkaniowe (np. bloki na Radogoszczu), ale także osiedla domków jednorodzinnych (np. na Smulsku).
Nazwa osiedle ma niekiedy też zastosowanie do części osiedli, stanowiących wielkie zespoły mieszkaniowe, a to w sytuacjach, gdy blokowiska te są duże, a bloki wchodzące w ich skład należą do odrębnych spółdzielni mieszkaniowych (np. Zagrodniki na terenie osiedla Retkinia).
Nazwa "osiedle" ma też zastosowanie do części miasta administracyjnie zaliczanych w skład Łodzi, oddzielonych jednak od Łodzi obszarami niezabudowanymi. Osiedla takie to dawne wsie, włączone w skład miasta w okresie powojennym, które w dużej mierze do dnia dzisiejszego zachowały swój wiejski charakter (np. Chocianowice, Łaskowice). Niekiedy powodem wyodrębniania osiedla jest historyczna odrębność danego obszaru; osiedlem tego typu jest np. Ruda Pabianicka, stanowiąca dawniej odrębne miasto.

Osiedla w Łodzi niestanowiące jednostek administracyjnychEdytuj

 
Pofabryczna zabudowa osiedla Księży Młyn
 
blokowisko na osiedlu Retkinia
 
siedziba Radia Łódź, od którego pochodzi nazwa osiedla Radiostacja
 
wiejski krajobraz osiedla Sikawa
 
Kamienica na osiedlu Stoki
 
Wysokościowce w Śródmiejskiej Dzielnicy Mieszkaniowej

Osiedla wyodrębnione dla potrzeb oznaczenia ulicEdytuj

 
Nowa tabliczka z nazwą łódzkiej ulicy z umieszczoną nazwą osiedla – obszaru SIM
 
Podział miasta na obszary SIM

Wraz z wprowadzaniem do użytku nowych tabliczek z nazwami ulic (część Systemu Informacji Miejskiej w Łodzi), dokonano podziału miasta na 56 osiedli – obszarów SIM. Podział ten nie ma jednak charakteru urzędowego. Dzieli on miasto na następujące osiedla – obszary SIM[1]:

ŚródmieścieEdytuj

WidzewEdytuj

GórnaEdytuj

PolesieEdytuj

BałutyEdytuj

Dzielnice Łodzi (1946–1992)Edytuj

Dzielnice były jednostkami podziału administracyjnego, na jakie w latach 1946–1992 składała się Łódź. Do 2012 roku były to obszary miasta podległe odpowiednim delegaturom Urzędu Miasta Łodzi. Po reformie administracyjnej Urzędu podział ten oficjalnie nie istnieje, jest jednak silnie zakorzeniony w świadomości mieszkańców.

Pierwszy podział ŁodziEdytuj

Pierwszy podział Łodzi na mniejsze jednostki nastąpił w okresie okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, kiedy to Niemcy do wcielonej do Rzeszy jako Litzmannstadt Łodzi przyłączyli do miasta wiele podłódzkich dotąd wsi i w związku z tym powiększony obszar miasta podzielili na mniejsze jednostki administracyjne. Po wyzwoleniu przywrócono status sprzed wojny – zarówno w kwestii przyłączeń okolicznych osad, jak i podziału Łodzi.

Dzielnice 1946–1954Edytuj

Po wyzwoleniu ponownie przyłączono do Łodzi niektóre podłódzkie wsie i w związku z tym już 27 maja 1946 r. obszar Łodzi został powiększony przez władze polskie, a miasto podzielono na 3 dzielnice: Północ, Południe i Śródmieście.

Dzielnice 1953–1960Edytuj

Uchwałą nr 279 Prezydium Rządu z 11 kwietnia 1953 zniesiono dzielnice Śródmieście, Północ i Południe oraz utworzono siedem dzielnic: Bałuty, Chojny, Polesie, Ruda, Staromiejska, Śródmieście i Widzew[2].

Dzielnice 1960–1992Edytuj

 
Dzielnice Łodzi 1960–1992:
1. Bałuty
2. Widzew
3. Śródmieście
4. Polesie
5. Górna

1 stycznia 1960 podział ten został skorygowany i wprowadzono podział administracyjny, który obowiązywał najdłużej i który jest nadal obecny w świadomości łodzian. W ramach tej reformy do dzielnicy Bałuty włączono dzielnicę „Staromiejska”, a dzielnice Chojny i Ruda połączono pod nazwą „Górna”. Odtąd na Łódź składało się 5 dzielnic:

  • Bałuty – obejmująca północ miasta
  • Górna – obejmująca południe miasta
  • Polesie – obejmująca zachodnią część miasta
  • Śródmieście – obejmująca centrum miasta
  • Widzew – obejmująca wschodnią część miasta.

Wraz z wprowadzeniem tego podziału, w niektórych miejscach granice poszczególnych dzielnic uległy przesunięciom (niekiedy daleko idącym) w stosunku do stanu z 1954 roku. Dotyczyło to zwłaszcza dzielnic likwidowanych i stwierdzenie iż dana dzielnica została włączona w obręb innej dotyczy głównej części obszaru danej jednostki.

Od 1960 powierzchnia poszczególnych dzielnic wielokrotnie ulegała zmianie, odbywało się to jednak nie kosztem dzielnicy sąsiedniej, ale podłódzkich miejscowości, które sukcesywnie włączano w obręb miasta. Ostatnia duża zmiana miała miejsce 1 stycznia 1988 roku, kiedy to dość znacznie powiększono obszar dzielnicy Widzew i Górna.

Likwidacja dzielnic i pozostałości dawnego podziałuEdytuj

1 stycznia 1993 roku zniesiono podział na dzielnice i Łódź stała się jednolitą gminą miejską, a od 1 stycznia 1999 miastem na prawach powiatu.

Dla celów administracyjnej obsługi ludności w miejsce podziału na dzielnice wprowadzono oparty na dawnym podziale podział miasta na 5 obszarów działania Delegatur Urzędu Miasta Łodzi. W 2012, w ramach reformy Urzędu Miasta, zlikwidowano delegatury, likwidując pozostałości dawnego podziału na dzielnice. Mimo tego jest on silnie zakorzeniony w świadomości mieszkańców i stosowany nadal przez niektóre instytucje, np. sądy rejonowe[3].

Częściowo zamiast dzielnic wprowadzony został podział miasta na osiedla administracyjne (obecnie 37, pierwotnie o kilka mniej), mające status jednostek pomocniczych gminy, które jednak w swym zakresie działania i kompetencjach nie są odpowiednikami dzielnic.

Pochodzenie nazw dzielnicEdytuj

Powołane w 1946 dzielnice otrzymały swe nazwy w związku ze swym geograficznym ulokowaniem na obszarze miasta.

Istniejące po roku 1954 dzielnice: Chojny, Bałuty i Widzew zostały nazwane od dawnych wsi znajdujących się mniej więcej w centrum tych dzielnic, które zostały włączone do miasta w trakcie I wojny światowej, zaś dzielnica Ruda otrzymała miano od istniejącego do 1946 odrębnego, podłódzkiego miasteczka – Rudy Pabianickiej.
Dzielnica Staromiejska nazwą nawiązywała do faktu, iż obejmowała najstarszą część miasta, zaś dzielnicę Śródmieście wyznaczono na obszarze centrum.
Tereny obecnego Polesia były do roku 1945 najmniej zurbanizowane; Karolew, Retkinia – obecnie duże osiedla mieszkaniowe, były bardzo długo wsiami otoczonymi lasami, stanowiącymi własność rządową. W okresie I wojny światowej w związku z niedostatecznymi dostawami węgla lasy te zostały w znacznym stopniu wycięte na opał, a pozostała w ich miejscu poręba została nazwana od pobliskiego Konstantynowa Polesiem Konstantynowskim (w odróżnieniu od innej powstałej w tym okresie poręby – Polesia Widzewskiego).

Utworzona w 1960 roku południowa dzielnica miasta – Górna (dotąd obszar Chojen i Rudy) została nazwana od głównego rynku dzielnicy zwanego niegdyś Rynkiem Górnym (obecnie Plac Reymonta).

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Uchwała Nr LVI/1069/05 Rady Miejskiej w Łodzi z dn. 26.10.2005 r.
  2. ↑ M.P. z 1953 r. nr 42, poz. 504.
  3. ↑ Wydział Cywilny dla dzielnicy Widzew

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Podział_administracyjny_Łodzi&oldid=56662008”