Polanowice (wieś w województwie lubuskim)
Polanowice (niem. Niemitzsch[4], łuż. Němšk)[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
78[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909489 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 51°53′21″N 14°41′16″E/51,889167 14,687778[1]
| |
Historia edytuj
Po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach w 1000 roku w formie niem. Niempsi[6]. Jest jedną z najstarszych wsi powiatu gubeńskiego. Możliwe jest, że w 963 roku należała do Gero Wielkiego[7]. Polanowice (Niemitzsch, tj. Niemcza) i tzw. „Ziemię Świętą” dzieli niewiele metrów. Znajdował się tu mały zamek, wał zamkowy oraz bród na Nysie jako czynnik ochrony zamku[7]. W czasie rejz dotarli tu husyci w latach 1429 i 1452, gdy w umocnionym terenie wsi schroniło się kilka mniszek z klasztoru w Guben. W 1633 roku przebywał w okolicach Gubina Wallenstein oraz Szwedzi, którym wieś służyły jako kwatera zimowa[8]. Chorwaci zostawi tu negatywne ślady w 1634 roku[8]. W latach 1738–1740 zbudowano kościół, który w czasie ostatniej wojny został znacznie uszkodzony i w latach 70. XX wieku rozebrany[8]. Przy cmentarzu kościelnym znajdował się krzyż pokutny, lecz po 1945 roku cmentarz i krzyż zostały zniszczone. W pobliżu wsi w czasie wojna siedmioletniej obozował w 1758 roku król pruski Fryderyk Wielki[8]. Między kościołem, a Nysą znajdują się na wzniesieniu pola niemieckich grobów. Między latami 1818 i 1867 wielokrotnie nadmieniano o istnieniu wiatraka[6]. W 1939 roku wieś liczyła 143 mieszkańców[7].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.
Znajdowała się tutaj komendantura wojskowa, której komendantem od 26 lipca 1945 roku był dowódca 6. kompanii strzeleckiej 38. Pułku Piechoty ppor. Franciszek Milczuk. W listopadzie 1945 roku utworzono strażnicę WOP, której komendantem był chor. Józef Domaralski, a w 1948 roku chor. Stankiewicz[8].
Wieś posiada sieć wodną od 2006/2007 roku[9].
Rejon Polanowic badany jest przez ekipy archeologiczne ze względu na swe bogate skarby archeologiczne. Pracowała tu zespół prof. Grzegorza Domańskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego. Decyzją z 20 grudnia 1989 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Zielonej Górze wpisał do rejestru zabytków pod nr 601/Ar „dolinne grodzisko pierścieniowate Polanowice – Niemcza Łużycka, stanowisko nr 1 położone w odległości około 500 m na zachód od wioski, w dolinie rzeki Nysy Łużyckiej, w bliskim sąsiedztwie jej prawego brzegu”[9]. Stanowisko to jest jednym z cenniejszych grodzisk na terenie województwa lubuskiego.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[10]:
- dom nr 18, szachulcowy, z XVIII wieku
- budynek gospodarczy, szachulcowy.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 107260
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 962 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego. T. 1. s. 238.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 28
- ↑ a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 288
- ↑ a b c d e Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 289
- ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 290
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].
Bibliografia edytuj
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.28
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939–1949 …. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 288–291. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 238. ISBN 978-83-919914-8-2.