Polska Żyje
„Polska Żyje” – czasopismo konspiracyjne wydawane przez organizację Komenda Obrońców Polski, a następnie przez Polską Armię Ludową. Ukazywało się w latach 1939–1944.
| |
| Częstotliwość |
tygodnik |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres |
Warszawa |
| Wydawca | |
| Organ prasowy | |
| Tematyka |
propagandowa, konspiracyjna |
| Język | |
| Pierwszy numer | |
| Ostatni numer | |
| Redaktor naczelny | |
| Średni nakład |
6000-30000 egz. |
Opis edytuj
„Polska żyje” było drugim, po „Monitorze Informacyjnym ZPN”, pismem konspiracyjnym, jakie ukazało się w Warszawie pod okupacją niemiecką – pierwszy numer nosił datę 10 października 1939 roku. Był drukowany, a wydano go w nakładzie 6 tys. egzemplarzy. W połowie 1940 roku pismo osiągnęło nakład 30 tys. egzemplarzy. Ukazywało się do sierpnia 1944 roku, początkowo z częstotliwością 7 numerów w miesiącu, potem jako tygodnik.
Redaktorzy naczelni:
- Bolesław Studziński (tylko 1. numer),
- Witold Hulewicz (ps. „Grzegorz”), aresztowany 2 września 1940 roku,
- Jerzy Hulewicz, zm. 1 lipca 1941 roku.
Początkowo Witold Hulewicz, szef Wydziału Propagandy Komendy Głównej Komendy Obrońców Polski, odpowiadał także za skład, druk i kolportaż. Z redakcją związani byli również: Zofia Kossak-Szczucka, Adam Próchniak, prof. dr Wacław Borowy, płk. Adam Remigiusz Grocholski, Lucjan Kołaciński, Apolonia Chrostowska, Grażyna Chrostowska (kolporterka), Stanisław Majewski (redaktor i kierownik drukarni).
Pismo, jako jedno z pierwszych, podjęło temat propagowania właściwych i piętnowania niewłaściwych wzorców zachowań w okupacyjnej rzeczywistości. Już w styczniu 1940 ukazał się na jego łamach artykuł Tym, którzy nie wiedzą, w którym wezwano do bojkotu oficjalnych kin, prasy i przedstawień teatralnych. Dekalog patriotyczno-obywatelski wydrukowano w nim w tym samym mniej więcej czasie, co podobny artykuł w „Biuletynie Informacyjnym” – w maju 1940 r. Były to pierwsze wzorce tego typu – w latach późniejszych opracowywały i popularyzowały podobne różne środowiska konspiracyjne (dużą wagę przywiązywał do nich BiP Armii Krajowej).
Na łamach „Polska Żyje” ukazywały się także wiersze – między innymi poetów emigracyjnych: Kazimierza Wierzyńskiego, Antoniego Słonimskiego, Andrzeja Nowickiego. Na łamach pisma miał na przykład miejsce krajowy pierwodruk słynnego Alarmu Antoniego Słonimskiego. Część z publikowanych tu utworów znalazła się później w wydanej w 1941 r. Antologii poezji współczesnej – pierwszej antologii poetyckiej wydanej w czasie okupacji.
Bibliografia edytuj
- Grzegorz Mazur, Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945, Warszawa 1987, ISBN 83-211-0892-X.
- Stanisław Sierotwiński, Kronika życia literackiego w Polsce pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, Kraków: Wydaw. Literackie, 1988, ISBN 83-08-01978-1, OCLC 830082525.
- Jerzy Ślaski, Polska Walcząca, Warszawa: „Pax”, 1990, ISBN 83-211-1428-8, OCLC 69327330.
- Zygmunt Mańkowski, Między Wisłą a Bugiem 1939−1944 Studium o polityce okupanta i postawach społeczeństwa, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1978, ISBN 978-83-222-0179-4.
Linki zewnętrzne edytuj
- „Polska Żyje: tygodnik polityczny Obrońców Polski Nr 65 (17 sierpnia 1940)” (Biblioteka Cyfrowa UMCS) (pol.)