Polski Związek Piłki Siatkowej
Polski Związek Piłki Siatkowej (oficjalny skrót PZPS) – ogólnokrajowy związek sportowy (stowarzyszenie), działający na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadający osobowość prawną, będący jedynym prawnym reprezentantem polskiej siatkówki (zarówno mężczyzn, jak i kobiet we wszystkich kategoriach wiekowych) w kraju i za granicą.
PZPS zajmuje się rozwojem, a także propagowaniem siatkówki w Polsce, organizuje rozgrywki ligowe (poza męską PlusLigą i PLS 1. Ligą oraz Tauron Ligą kobiet) oraz pucharowe (związek organizuje początkowe rundy rozgrywek tj. w których udziału nie biorą jeszcze kluby PlusLigi oraz Tauron Ligi) w kraju, będąc jednocześnie odpowiedzialnym za funkcjonowanie wszystkich reprezentacji.
Współzałożyciel i członek FIVB (18 kwietnia 1947) oraz CEV (21 października 1963).
| Akronim |
PZPS |
|---|---|
| Dyscypliny | |
| Data założenia |
30 czerwca 1957 |
| Prezes | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Puławska 383 |
| Członkostwo | |
| FIVB |
od 18 kwietnia 1947 |
| CEV | |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPo zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości piłka siatkowa stopniowo zaczęła rozpowszechniać się na terenie niemal całego kraju. Stało się tak głównie za sprawą błyskawicznego rozwoju lekkoatletyki – obok piłki nożnej, najpopularniejszej dyscypliny w II Rzeczypospolitej. Toteż w ramach Polskiego Związku Lekkoatletyki – już od wczesnych lat 20. – prowadzono gry sportowe uzupełniające trening ogólnorozwojowy (m.in. koszykówkę, siatkówkę, palanta i szczypiorniaka). Liczba zawodników je uprawiających systematycznie rosła, więc już na początku 1925 utworzono w Katowicach Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (PZPiGR), który zjednoczył ich miłośników. W 1926 wprowadził on do swego statutu punkt o organizacji nowych dyscyplin sportowych (w tym piłki siatkowej). 3 kwietnia 1926 PZPiGR zmienił swą nazwę na Polski Związek Gier Ruchowych (PZGR) obejmujący m.in. siatkówkę. Na początku 1928 PZGR został zastąpiony przez nowo powstały Polski Związek Gier Sportowych (PZGS) z siedzibą w Warszawie, co uznaje się za początek piłki siatkowej w Polsce w zorganizowanej formie. W 1936 PZGS zmienia nazwę na Polski Związek Piłki Ręcznej (PZPR)[1]. Po II wojnie światowej zmieniono nazwę centrali na Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka (PZKSS), który 18 kwietnia 1947 brał czynny udział w zakładaniu FIVB. Jako samodzielny związek sportowy PZPS został powołany do życia 30 czerwca 1957, podczas Krajowej Konferencji Sprawozdawczo-Wyborczej Piłki Siatkowej.
Wojewódzkie Związki Piłki Siatkowej
edytuj| Lp. | Oficjalna nazwa | Siedziba | Strona internetowa |
| 1. | Dolnośląski Związek Piłki Siatkowej | Wrocław | dzps.pl |
| 2. | Kujawsko-Pomorski Związek Piłki Siatkowej | Bydgoszcz | kpzps.pl |
| 3. | Lubuski Związek Piłki Siatkowej | Zielona Góra | lzps.pl |
| 4. | Łódzki Związek Piłki Siatkowej | Łódź | siatka-lodzkie.pl |
| 5. | Małopolski Związek Piłki Siatkowej | Kraków | mzps.pl |
| 6. | Mazowiecko-Warszawski Związek Piłki Siatkowej | Warszawa | mwzps.pl |
| 7. | Opolski Związek Piłki Siatkowej | Opole | ozps.pl |
| 8. | Podkarpacki Wojewódzki Związek Piłki Siatkowej | Rzeszów | podkarpackasiatkowka.pl |
| 9. | Podlaski Okręgowy Związek Piłki Siatkowej | Białystok | pozps.bialystok.pl |
| 10. | Pomorski Wojewódzki Związek Piłki Siatkowej | Gdańsk | pwzps.pl |
| 11. | Śląski Związek Piłki Siatkowej | Katowice | szps.pl |
| 12. | Świętokrzyski Związek Piłki Siatkowej | Kielce | szps.kielce.pl |
| 13. | Warmińsko-Mazurski Związek Piłki Siatkowej | Olsztyn | wmzps.org |
| 14. | Wielkopolski Związek Piłki Siatkowej | Poznań | wzps.poznan.pl |
| 15. | Wojewódzki Związek Piłki Siatkowej w Lublinie | Lublin | wzps.lublin.pl |
| 16. | Zachodniopomorski Związek Piłki Siatkowej | Szczecin | zzps.pl |
Prezesi PZPS
edytujHistoria siatkówki w Polsce
edytuj- 1920 – pierwsze doniesienia o grze w siatkówkę w Polsce (wówczas nazywaną: latającą piłką, dłoniówką lub przebijanką).
- 1924 – utworzenie pierwszych sekcji siatkarskich w polskich klubach akademickich (w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Lwowie, Wilnie i Białymstoku).
- 1926 – wprowadzenie przez Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (PZPiGR) do swego statutu punktu o organizacji nowych dyscyplin sportowych (w tym: siatkówki). 3 kwietnia 1926 PZPiGR zmienia nazwę na Polski Związek Gier Ruchowych (PZGR) obejmujący siatkówkę, koszykówkę, szczypiorniaka i hazenę (czeską odmianę piłki ręcznej kobiet).
- 1928 – PZGR zostaje zastąpiony przez nowo powstały Polski Związek Gier Sportowych (PZGS) z siedzibą w Warszawie, co uznaje się za początek piłki siatkowej w Polsce w zorganizowanej formie.
- 1929 – pierwsze mistrzostwa Polski w Warszawie. Pierwszy nieoficjalny występ polskich siatkarzy na arenie międzynarodowej (Jamborre w Anglii).
- 1930 – pierwszy oficjalny kontakt polskich siatkarzy na arenie międzynarodowej. AZS Warszawa gra w Czechosłowacji.
- 1931 – pierwszy występ drużyny zagranicznej w Polsce. Warszawa gości US Ryga.
- 1936 – PZGS zmienia nazwę na Polski Związek Piłki Ręcznej (PZPR).
- Po II wojnie światowej zmieniono nazwę centrali na Polski Związek Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka (PZKSS), który 18 kwietnia 1947 brał czynny udział w zakładaniu FIVB.
- 1947 – pierwszy kongres siatkówki w Paryżu. Pierwszy mecz międzypaństwowy mężczyzn Polska – Czechosłowacja w Warszawie, przegrany 2:3.
- 1948 – pierwszy mecz międzypaństwowy kobiet Polska – Czechosłowacja w Warszawie, wygrany 3:1.
- 1957 – (30 czerwca) przekształcenie się Polskiego Związku Koszykówki, Siatkówki i Szczypiorniaka w Polski Związek Piłki Siatkowej.
Sukcesy reprezentacji
edytuj| Rok | Reprezentacja | Medal | Turniej | Miejsce turnieju | Trener |
| 1949 | kobiety |  brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Czechosłowacja | Lotar Geyer |
| 1950 | kobiety |  srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Bułgaria | Kazimierz Strycharzewski |
| 1951 | kobiety | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Francja | Zygmunt Krzyżanowski |
| 1952 | kobiety | srebrny
|
Mistrzostwa Świata | ZSRR | Zygmunt Krzyżanowski |
| 1955 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Rumunia | Lucjan Tyszecki |
| 1956 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Świata | Francja | Zygmunt Krzyżanowski |
| 1958 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Czechosłowacja | Zbigniew Szpyt |
| 1962 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Świata | ZSRR | Stanisław Poburka |
| 1963 | kobiety | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Rumunia | Stanisław Poburka |
| 1964 | kobiety | brązowy
|
Letnie Igrzyska Olimpijskie | Tokio, Japonia | Stanisław Poburka |
| 1965 | mężczyźni | srebrny
|
Puchar Świata | Polska | Zygmunt Kraus |
| 1967 | kobiety | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Turcja | Benedykt Krysik |
| 1967 | mężczyźni | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Turcja | Tadeusz Szlagor |
| 1968 | kobiety | brązowy
|
Letnie Igrzyska Olimpijskie | Meksyk, Meksyk | Benedykt Krysik |
| 1971 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Włochy | Zygmunt Krzyżanowski |
| 1974 | mężczyźni |  złoty
|
Mistrzostwa Świata | Meksyk | Hubert Wagner |
| 1975 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Jugosławia | Hubert Wagner |
| 1976 | mężczyźni | złoty
|
Letnie Igrzyska Olimpijskie | Montreal, Kanada | Hubert Wagner |
| 1977 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Finlandia | Jerzy Welcz |
| 1979 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Francja | Aleksander Skiba |
| 1981 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | Bułgaria | Aleksander Skiba |
| 1983 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Europy | RFN | Hubert Wagner |
| 2003 | kobiety | złoty
|
Mistrzostwa Europy | Turcja | Andrzej Niemczyk |
| 2005 | kobiety | złoty
|
Mistrzostwa Europy | Chorwacja | Andrzej Niemczyk |
| 2006 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Świata | Japonia | Raúl Lozano 
|
| 2009 | mężczyźni | złoty
|
Mistrzostwa Europy | Turcja | Daniel Castellani
|
| 2009 | kobiety | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Polska | Jerzy Matlak |
| 2011 | mężczyźni | brązowy
|
Liga Światowa | Polska | Andrea Anastasi 
|
| 2011 | mężczyźni | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Czechy i Austria | Andrea Anastasi |
| 2011 | mężczyźni | srebrny
|
Puchar Świata | Japonia | Andrea Anastasi |
| 2012 | mężczyźni | złoty
|
Liga Światowa | Bułgaria | Andrea Anastasi |
| 2014 | mężczyźni | złoty
|
Mistrzostwa Świata | Polska | Stéphane Antiga 
|
| 2015 | mężczyźni | brązowy
|
Puchar Świata | Japonia | Stéphane Antiga |
| 2018 | mężczyźni | złoty
|
Mistrzostwa Świata | Bułgaria i Włochy | Vital Heynen 
|
| 2019 | mężczyźni | brązowy
|
Liga Narodów | Stany Zjednoczone | Vital Heynen |
| 2019 | mężczyźni | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Belgia, Francja, Holandia i Słowenia |
Vital Heynen |
| 2019 | mężczyźni | srebrny
|
Puchar Świata | Japonia | Vital Heynen |
| 2021 | mężczyźni | srebrny
|
Liga Narodów | Włochy | Vital Heynen |
| 2021 | mężczyźni | brązowy
|
Mistrzostwa Europy | Czechy, Polska, Słowenia i Estonia |
Vital Heynen |
| 2022 | mężczyźni | brązowy
|
Liga Narodów | Włochy | Nikola Grbić 
|
| 2022 | mężczyźni | srebrny
|
Mistrzostwa Świata | Polska i Słowenia | Nikola Grbić |
| 2023 | kobiety | brązowy
|
Liga Narodów | Stany Zjednoczone | Stefano Lavarini
|
| 2023 | mężczyźni | złoty
|
Liga Narodów | Polska | Nikola Grbić |
| 2023 | mężczyźni | złoty
|
Mistrzostwa Europy | Bułgaria, Izrael, Macedonia Pn. i Włochy |
Nikola Grbić |
| 2024 | kobiety | brązowy
|
Liga Narodów | Turcja, Stany Zjednoczone, Hongkong i Tajlandia |
Stefano Lavarini |
| 2024 | mężczyźni | brązowy
|
Liga Narodów | Turcja, Japonia, Słowenia, Polska |
Nikola Grbić |
| 2024 | mężczyźni | srebrny
|
Letnie Igrzyska Olimpijskie | Paryż, Francja | Nikola Grbić |
Sukcesy polskich klubów
edytuj| Rok | Klub | Płeć | Medal | Turniej | Miejsce turnieju |
| 1959/1960 | AZS-AWF Warszawa | mężczyźni | 3/4 miejsce[2] | PEMK | ZSRR, Rumunia |
| 1960/1961 | AZS-AWF Warszawa | kobiety | srebrny
|
PEMK | ZSRR, Polska |
| 1961/1962 | AZS-AWF Warszawa | kobiety | 3/4 miejsce[2] | PEMK | ZSRR, Bułgaria |
| 1962/1963 | Legia Warszawa | mężczyźni | 3/4 miejsce[2] | PEMK | ZSRR, Rumunia |
| 1962/1963 | AZS-AWF Warszawa | kobiety | srebrny
|
PEMK | ZSRR, Polska |
| 1963/1964 | AZS-AWF Warszawa | kobiety | 3/4 miejsce[2] | PEMK | Bułgaria, NRD |
| 1965/1966 | AZS-AWF Warszawa | kobiety | 3/4 miejsce[2] | PEMK | ZSRR |
| 1967/1968 | Legia Warszawa | mężczyźni | 3/4 miejsce[2] | PEMK | Belgia |
| 1970/1971 | Wisła Kraków | kobiety | 3/4 miejsce[2] | PEMK | ZSRR, Czechosłowacja |
| 1972/1973 | Resovia Rzeszów | mężczyźni | srebrny
|
PEMK | Holandia |
| 1972/1973 | Start Łódź | kobiety | brązowy
|
PEMK | Holandia |
| 1977/1978 | Start Łódź | kobiety | brązowy
|
PEMK | RFN |
| 1977/1978 | Płomień Milowice | mężczyźni | srebrny
|
PEMK | Szwajcaria |
| 1978/1979 | Płomień Milowice | mężczyźni | brązowy
|
PEMK | Belgia |
| 1980/1981 | Gwardia Wrocław | mężczyźni | brązowy
|
PEMK | Hiszpania |
| 2002/2003 | ZAKSA Kędzierzyn-Koźle | mężczyźni | brązowy
|
Liga Mistrzów | Włochy |
| 2007/2008 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | brązowy
|
Liga Mistrzów | Polska |
| 2009 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | srebrny
|
Klubowe MŚ | Katar |
| 2009/2010 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | brązowy
|
Liga Mistrzów | Polska |
| 2010 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | srebrny
|
Klubowe MŚ | Katar |
| 2011 | Jastrzębski Węgiel | mężczyźni | srebrny
|
Klubowe MŚ | Katar |
| 2011/2012 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | srebrny
|
Liga Mistrzów | Polska |
| 2012 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | brązowy
|
Klubowe MŚ | Katar |
| 2013/2014 | Jastrzębski Węgiel | mężczyźni | brązowy
|
Liga Mistrzów | Turcja |
| 2014/2015 | Asseco Resovia Rzeszów | mężczyźni | srebrny
|
Liga Mistrzów | Niemcy |
| 2018/2019 | PGE Skra Bełchatów | mężczyźni | 3/4 miejsce[2] | Liga Mistrzów | Niemcy |
| 2020/2021 | Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle | mężczyźni | złoty
|
Liga Mistrzów | Włochy |
| 2021/2022 | Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle | mężczyźni | złoty
|
Liga Mistrzów | Słowenia |
| 2022/2023 | Grupa Azoty ZAKSA Kędzierzyn-Koźle | mężczyźni | złoty
|
Liga Mistrzów | Włochy |
| 2022/2023 | Jastrzębski Węgiel | mężczyźni | srebrny
|
Liga Mistrzów | Włochy |
| 2023/2024 | Jastrzębski Węgiel | mężczyźni | srebrny
|
Liga Mistrzów | Turcja |
