Pomnik Fryderyka III w Poznaniu

Pomnik Fryderyka III w Poznaniu – monument w centrum Poznania, przedstawiający cesarza Fryderyka III, zlokalizowany we wschodniej części Placu Wilhelmowskiego (późniejszy Plac Wolności). Usunięty w 1919 roku.

Pomnik Fryderyka III w Poznaniu
Kaiser Friedrich-Denkmal in Posen
Ilustracja
Pomnik na pocztówce
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Poznań

Miejsce

Plac Wolności w Poznaniu

Projektant

Johannes Boese

Data odsłonięcia

4 września 1902

Data likwidacji

2/3 kwietnia 1919

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Fryderyka III w Poznaniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Fryderyka III w Poznaniu”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Fryderyka III w Poznaniu”
Ziemia52°24′28,9″N 16°55′42,7″E/52,408028 16,928528

Historia i architektura edytuj

Pomnik, postawiony w 1902, uważany był przez współczesnych za wybitne dzieło rzeźbiarskie[1]. Autorem był berliński rzeźbiarz Johannes Boese (1856-1917), przeżywający w tym czasie okres sporej popularności. Wkrótce po zaprojektowaniu pomnika został profesorem berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Rzeźba przedstawiała cesarza w umundurowaniu marszałka polnego (Feldmarschall) i w charakterystycznej pickelhaubie. Stał na wysokim cokole, a wokół pomnika zaaranżowano specjalny teren wydzielony balustradą. U stóp pomnika urządzono sadzawkę z niewielką fontanną-źródełkiem w kształcie lwiej paszczy. Pomnik epatował surowością i jako całość stanowił, wg Ligi Wilkowej[2], zapowiedź formalną pomników III Rzeszy.

Odsłonięcie edytuj

Odsłonięciu monumentu nadano wielką wagę polityczną (wpisywało się to w projekt tworzenia w Poznaniu stolicy niemieckiego wschodu). W dniach 2-5 września 1902 urządzono w mieście tzw. Dni Cesarskie (Kaisertage). Wycięto drzewa w miejscu ustawienia namiotu dla pary cesarskiej – Wilhelma II (syna Fryderyka III) i cesarzowej Augusty Wiktorii von Schleswig-Holstein-Sonderburg-Augustenburg. Trasę przejazdu orszaku w dniu 2 września specjalnie przystrojono. Dekoracje przygotował poznański sztukatorMax Biagini[3].

W dniu 4 września pomnik odsłonięto. Oprócz cesarza przemawiał nadburmistrz Richard Witting, podkreślając niemieckość Poznania i związki miasta z domem Hohenzollernów. Polacy praktycznie całkowicie zignorowali uroczystość, z wyjątkiem kilku lojalnych ziemian.

Zburzenie edytuj

Pomnik uległ zburzeniu (podobnie, jak inne niemieckie monumenty w Poznaniu) w nocy z 3 na 4 kwietnia 1919, podczas spontanicznych manifestacji polskich w obronie Pomorza Gdańskiego. Później trafił na złom, celem przetopienia na polskie pomniki.

Nieliczne pozostałe fragmenty pomnika (szwedzki granit) oglądać można w Lapidarium UAM w Poznaniu.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. patrz W.Molik – bibliografia
  2. Ligia Wilkowa, Rzeźba w Wielkopolsce w XIX wieku. Od romantyzmu do secesji, Poznań, 1994, maszynopis w Bibliotece Głównej UAM
  3. Jan Skuratowicz: Architektura Poznania 1890–1918. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1991, s. 339. ISBN 83-232-0313-X.

Bibliografia edytuj

  • Witold Molik, Poznańskie pomniki w XIX i początkach XX wieku, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/2001, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2001, ss.34-36, ISSN 0137-3552