Wikipedia

Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie

Pomnik w Pieniężnie

Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie – nieistniejący pomnik znajdujący się do września 2015 roku w Pieniężnie, w powiecie braniewskim, w województwie warmińsko-mazurskim.

Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Pieniężno

Projektant

Hubert Maciejczyk

Data odsłonięcia

22 lipca 1971

Data likwidacji

wrzesień 2015

Położenie na mapie Pieniężna
Mapa konturowa Pieniężna, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
Położenie na mapie gminy Pieniężno
Mapa konturowa gminy Pieniężno, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie”
54°13′56,8″N 20°08′10,7″E/54,232444 20,136306

Pomnik powstał w 1971 dla upamiętnienia radzieckiego dowódcy wojskowego gen. Iwana Daniłowicza Czerniachowskiego w pobliżu miejsca, gdzie został on śmiertelnie ranny podczas operacji wschodniopruskiej w lutym 1945 roku. Projektantem był rzeźbiarz Hubert Maciejczyk, a uroczyste odsłonięcie nastąpiło 22 lipca 1971[1].

31 stycznia 2014 roku lokalne władze postanowiły zburzyć pomnik[2][3][4][5], uzasadniając to tym, że jest on dla Polaków symbolem komunizmu, totalitaryzmu i sowietyzacji[6]. Inicjatywę samorządową poparła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która zaproponowała stronie rosyjskiej przeniesienie pomnika na teren obwodu królewieckiego. Propozycja ta wywołała protesty strony rosyjskiej, między innymi Ambasady Federacji Rosyjskiej w Warszawie, która skrytykowała propozycję jako nieuzasadnioną[7], a także rosyjskiego MSZ. W obronie pomnika pikietowało również w Moskwie kilkanaście osób przed Ambasadą RP. W lutym 2014 roku grupa Rosjan samowolnie odnowiła pomnik, a 18 lutego pod pomnikiem odbyła się uroczystość upamiętnienia 69. rocznicy śmierci gen. Iwana Czerniachowskiego zorganizowana przez Rosjan[8]. W maju 2014 roku pomnik został zdewastowany przez nieznanych sprawców, którzy namalowali na monumencie czerwoną farbą Znak Polski Walczącej i napis Precz z komuną. W tym samym okresie pod pomnikiem pikietowali również członkowie stowarzyszenia Solidarni 2010, żądając jego usunięcia. Inicjatywę likwidacji lub przeniesienia pomnika poparł także prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński[9].

W 2015 roku burmistrz Pieniężna – Kazimierz Kiejdo wystąpił do starostwa powiatowego w Braniewie z wnioskiem o rozbiórkę pomnika zgodnie z uchwałą rady miejskiej w Pieniężnie ze stycznia 2014 roku. Wniosek poparło również Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Rada Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa. 15 czerwca 2015 roku starosta braniewski Leszek Dziąg wydał zgodę na rozbiórkę pomnika[10]. Decyzję starosty skrytykowało między innymi rosyjskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ambasada Federacji Rosyjskiej w RP oraz przewodniczący rosyjskiej Dumy Państwowej Siergiej Naryszkin[11]. Rozbiórkę pomnika rozpoczęto 17 września 2015 roku – symbolicznie w 76. rocznicę agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku, a samego skucia medalionu z podobizną gen. Czerniachowskiego dokonał działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL – Władysław Kałudziński. Medalion z popiersiem zdeponowano w gminnym magazynie[12]. W kwietniu 2016 r. medalion przekazano dyrektorowi Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej Andrzejowi Zawistowskiemu[13].

W 2023 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia krzyża wraz z tablicą poświęconą "Ofiarom I oraz II wojny światowej. Ofiarom nazizmu i komunizmu" w miejscu gdzie dawniej stał usunięty pomnik[14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 173
  2. ↑ Калининградская область хочет взять шефство над памятником генералу Черняховскому в Польше
  3. ↑ Самый невезучий советский военачальник
  4. ↑ Поляки хотят снести памятник Черняховскому
  5. ↑ Почему в Польше решили снести памятник Черняховскому
  6. ↑ Przemysław Marzec, Piotr Bułakowski: Pieniężno usunie pomnik sowieckiego generała. Rosjanie oburzeni. RMF FM, Środa, 5 lutego (15:43). [dostęp 2014-02-21].
  7. ↑ Zdewastowano pomnik gen. Czerniachowskiego w Pieniężnie [online], rp.pl, 4 maja 2014 [dostęp 2015-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-28] (pol.).
  8. ↑ Zdewastowano pomnik gen. Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-01-24]. (pol.).
  9. ↑ Rosjanie upamiętnią gen. Czerniachowskiego pod pomnikiem w Pieniężnie [online], Onet.pl, 18 lutego 2014 [dostęp 2015-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-18] (pol.).
  10. ↑ Starosta wyraził zgodę na rozbiórkę pomnika „kata AK”. pieniezno.wm.pl. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).
  11. ↑ MSZ Rosji żąda od Polski wstrzymania rozbiórki pomnika gen. Czerniachowskiego w Pieniężnie. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).
  12. ↑ Rozpoczęła się rozbiórka pomnika generała Czerniachowskiego. pieniezno.wm.pl. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).
  13. ↑ Pieniężno przekazało IPN popiersie sowieckiego generała. tvn24.pl. [dostęp 2016-04-30]. (pol.).
  14. ↑ W Pieniężnie odsłonięto krzyż w miejscu, gdzie stał pomnik gen. Czerniachowskiego [online], www.debata.olsztyn.pl, 19 sierpnia 2023 [dostęp 2024-02-25] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pomnik_Iwana_Czerniachowskiego_w_Pieniężnie&oldid=73005318”