Pomnik Katyński w Jersey City
Pomnik Katyński w Jersey City (ang. Katyn Memorial in Jersey City) – pierwszy pomnik katyński w Stanach Zjednoczonych stojący na otwartej przestrzeni miejskiej, odsłonięty 19 maja 1991 roku, zlokalizowany w Jersey City w stanie New Jersey przy ujściu rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego[2].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Stan | |
| Miejscowość | |
| Miejsce |
Exchange Place, Jersey City, NJ 07302 |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
12 m |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie New Jersey  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
 40°42′58,03″N 74°01′58,97″W/40,716119 -74,033047
| |
Autor i forma pomnika edytuj
Autorem monumentu, upamiętniającego ofiary zbrodni katyńskiej popełnionej w 1940 roku przez radziecką policję polityczną NKWD na polskich jeńcach wojennych na polecenie Biura Politycznego KC WKP(b), jest polski rzeźbiarz Andrzej Pityński[2].
Pomnik o wysokości ok. 12 metrów składa się z granitowego cokołu o wadze 120 ton[1], na którym znajduje się wykonana z brązu postać zakneblowanego żołnierza z rękami związanymi z tyłu, z wbitym w plecy bagnetem nasadzonym na karabin[2]. Rzeźba żołnierza ma wagę 6 ton[1]. Na przedniej części cokołu znajduje się napis KATYŃ i data 1940, a na jego wschodniej części płaskorzeźba upamiętniająca głodujących Polaków zesłanych na Syberię[2].
Uroczystości edytuj
12 września 2004 roku uroczyście odsłonięto wmurowaną w cokół pomnika tablicę pamiątkową z wizerunkiem Matki Boskiej poświęconą zamachowi z 11 września 2001 roku, opatrzoną napisem w języku angielskim[3]:
- NEVER FORGET! PRAY FOR THE INNOCENT VICTIMS AND HEROES WHO DIED IN THE TERRORIST ATTACK ON AMERICA, SEPTEMBER 2001
- (Nigdy nie zapomnij! Módl się za niewinne ofiary i bohaterów, którzy zginęli w ataku terrorystycznym na Amerykę 11 września 2001)
W kwietniu 2010 roku pod Pomnikiem Katyńskim w Jersey City uczczono pamięć prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, Marii Kaczyńskiej i pozostałych ofiar katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku[4].
16 maja 2018 kwiaty pod pomnikiem złożył prezydent RP Andrzej Duda i pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda[5].
Kontrowersje wokół pomysłu przeniesienia pomnika edytuj
W kwietniu 2018 roku burmistrz Jersey City Steve Fulop ogłosił, że w reprezentacyjnym miejscu przy nabrzeżu rzeki Hudson naprzeciw Manhattanu chce stworzyć park i usunąć stamtąd pomnik[6].
7 maja 2018 roku na skutek działań burmistrza Fulopa powstała petycja do Białego Domu, by prezydent Donald Trump potępił próby usunięcia pomnika z placu w Jersey City[7][8].
W czerwcu 2018 roku dziewięcioosobowa rada miejska Jersey City przychyliła się do projektu burmistrza, uchwalając stosowną uchwałę przy dwóch głosach przeciwnych. Decyzja ta spowodowała protesty, których efektem była pierwsza w historii stanu New Jersey petycja o obywatelskie referendum. Zebrano blisko 7,5 tys. ważnych podpisów, a referendum zostało wyznaczone na 11 grudnia 2018 roku. Jednakże w międzyczasie, w wyniku protestów i działań Sławomira Platty, nowojorskiego adwokata, burmistrz i radni wycofali się z pomysłu przeniesienia pomnika. Finalnie, po kilku kolejnych zwrotach akcji w listopadzie 2018 roku Rada Miasta postanowiła, że Pomnik Katyński pozostanie na Exchange Place na prawach użytkowania wieczystego[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Hasło Andrzej Pityński w: Who’s Who in Polish America, 1st edition 1996–1997, New York 1996, s. 358. ISBN 0781800101.
- ↑ a b c d Duane Stoltzfus: Statue Erected as Memorial to Victims of Katyn Massacre, [w:] The Record (Bergen County, NJ), 6 czerwca 1991.
- ↑ Uroczystość odsłonięcia Tablicy Pamiątkowej wmurowanej w cokół Pomnika Katyńskiego w Jersey City w Stanie New Jersey polishamericancongressnj.org [dostęp 2012-02-19].
- ↑ Polish president to be remembered tonight at Jersey City vigil (ang.) nj.com, 10 kwietnia 2010 [dostęp 2012-02-19] oraz N.J. Polish community mourns loss of president, leaders (ang.) nj.com, 11 kwietnia 2010 [dostęp 2012-02-19].
- ↑ Para Prezydencka złożyła kwiaty przed Pomnikiem Katyńskim w Jersey City. prezydent.pl, 2018-05-16. [dostęp 2018-05-17].
- ↑ a b Mapy: Pamięć o Zbrodni Katyńskiej na świecie [online], katyn.polskiswiat.online [dostęp 2019-12-14].
- ↑ W USA chcą usunąć Pomnik Katyński. ZAPROTESTUJ I ODDAJ SWÓJ GŁOS W WAŻNEJ PETYCJI!. Biały Kruk, 4.05.2018. [dostęp 2021-09-11].
- ↑ Podpisz petycję do prezydenta USA ws. Pomnika Katyńskiego. Radio Maryja, 4.05.2018. [dostęp 2021-09-11].
Linki zewnętrzne edytuj
- Fotografia Pomnika Katyńskiego w Jersey City (strona frontowa) theepochtimes.com [dostęp 2012-02-19]
- Fotografie pomnika od strony tablicy upamiętniającej deportacje na Syberię ettc.net [dostęp 2012-02-19]
- Andrzej Pityński w czasie pracy nad modelem pomnika. pamietamkatyn1940.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)]. pamietamkatyn1940.pl [dostęp 2012-02-19]
- Pomnik Katyński w Jersey City na mapie miejsc pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej (pol.) Katyn.PolskiSwiat.online [dostęp 2021-01-08]
