Pomnik Marcelego Nowotki w Warszawie (Śródmieście)

nieistniejący pomnik w Warszawie

Pomnik Marcelego Nowotkipomnik, który od 1968 znajdował się w Warszawie na niewielkim skwerze znajdującym się u zbiegu ówczesnej ul. Marcelego Nowotki (od 1990 ul. gen. Władysława Andersa)[1] i pieszego przedłużenia ul. Franciszkańskiej[2]. Rozebrany po 1989 roku.

Pomnik Marcelego Nowotki
w Warszawie (Śródmieście)
Ilustracja
Pomnik Marcelego Nowotki ok. 1977
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

ul. Marcelego Nowotki (ob. ul. gen. Władysława Andersa)

Projektant

Zofia Wolska-Łodziana (rzeźba), Zygmunt Stępiński (otoczenie)

Data odsłonięcia

20 kwietnia 1968

Data likwidacji

po 1989

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Marcelego Nowotkiw Warszawie (Śródmieście)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Marcelego Nowotkiw Warszawie (Śródmieście)”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Marcelego Nowotkiw Warszawie (Śródmieście)”
Ziemia52°15′02,588″N 20°59′58,240″E/52,250719 20,999511

Historia edytuj

Inicjatorem pomnika Marcelego Nowotki był Komitet Warszawski PZPR[3][2].

Monument został odsłonięty 20 kwietnia 1968 (według innego źródła 30 kwietnia 1968)[3] przez I sekretarza KW PZPR Józefa Kępę[2]. W uroczystości wzięła udział żona Marcelego Nowotki Eufemia i jego rodzina, a także delegacje z zakładów noszących jego imię (m.in. stołecznych Zakładów Mechanicznych im. Marcelego Nowotki i Huty im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim)[3].

Pomnik został rozebrany po 1989[4]. Los rzeźby Zofii Wolskiej-Łodziany jest nieznany[5].

W 2017 Rada m.st. Warszawy nadała skwerowi, na którym znajdował się pomnik, imię Marka Edelmana[6].

Projekt i wymowa edytuj

Pomnik miał formę białej kamiennej ściany, w szczelinie której umieszczono odlew rzeźby głowy Marcelego Nowotki[2]. Brązowy odlew rzeźby, zaprojektowanej przez Zofię Wolską-Łodzianę, wykonała warszawska Spółdzielnia Brąz Dekoracyjny[7]. Otoczenie pomnika zaprojektował Zygmunt Stępiński[2]. Całość prac zrealizowały Pracownie Sztuk Plastycznych[7].

Pomnik Marcelego Nowotki na Woli edytuj

Drugi pomnik Marcelego Nowotki w Warszawie został odsłonięty 4 stycznia 1973[8] w dzielnicy Wola przed budynkiem Zakładów Mechanicznych im. Nowotki[2].

Przypisy edytuj

  1. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 381, 404. ISBN 83-86619-97X.
  2. a b c d e f Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 137. ISBN 83-7005-211-8.
  3. a b c Tadeusz Sobieraj: Pomniki Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1985, s. 104. ISBN 83-217-2605-4.
  4. Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 245. ISBN 83-88973-59-2.
  5. Rafał Jabłoński: Historie warszawskie. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2012, s. 218. ISBN 978-83-7436-314-3.
  6. Uchwała nr LIV/1347/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2017 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 7795 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl. [dostęp 2019-10-19].
  7. a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 513.
  8. Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostkowska (red.): Dzieje Woli. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 716.