Pomnik Lotników Alianckich w Dębinie Zakrzowskiej
Pomnik Lotników Alianckich w Dębinie Zakrzowskiej – pomnik w miejscu zestrzelenia brytyjskiego samolotu bombowego Halifax w nocy z 4 na 5 sierpnia 1944. Pomnik znajduje się w polach, na zachodnich krańcach wsi.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Projektant |
Liliana i Otto Schierowie |
| Fundator |
mieszkańcy okolicy |
| Data odsłonięcia |
4 sierpnia 1991 |
Położenie na mapie Polski  | |
 49°58′05,59″N 20°49′47,20″E/49,968219 20,829778
| |
Pomnik upamiętnia załogę samolotu zestrzelonego przez siły niemieckie podczas lotu z zaopatrzeniem dla sił partyzanckich Armii Krajowej[1]. Samolot Halifax JP-181 należał do 148 Dywizjonu Specjalnego Przeznaczenia RAF, który w pierwszych dniach sierpnia 1944 miał dokonać zrzutów nad walczącą Warszawą. W związku ze zmianą rozkazów samolot wystartował z bazy we Włoszech, zabierając zaopatrzenie dla placówki zrzutowej Kobuz 212, położonej 15 km od Miechowa[2]. Samolot aliancki został zestrzelony przez niemiecki nocny myśliwiec Focke-Wulf Fw 189 pilotowany przez Hemuta Kontera pułku nocnych myśliwców Luftwaffe NJG 100.
Pomnik odsłonięto 4 sierpnia 1991. Składa się z betonowego cokołu, na którym stoi około dwumetrowej wysokości postument zakończony krzyżem. Na postumencie znajduje się znak Polski Walczącej oraz metalowe wyobrażenie Matki Boskiej Częstochowskiej. Na postumencie umocowana jest tablica z nazwiskami załogi samolotu, która zginęła podczas katastrofy. Zgodnie z treścią tablicy załogę stanowili: Ch. W. Crabtree, D. J. Mason, J. A. Carroll, A. Bennett, D. Aird, Ch. A. Beanland i A. Sandilands. Byli członkami RAF oraz RAAF i RCAF. Samolot należał do 148 dywizjonu RAF i leciał z bazy w Brindisi we Włoszech. Obok cokołu znajdują się dwa fragmenty konstrukcji samolotu, jakie zachowały się po katastrofie. Ciała lotników zostały złożone na cmentarzu wojskowym w Krakowie (kwatera brytyjska)[3].
W rocznicę wydarzenia, 4 sierpnia, pod pomnikiem odbywa się uroczystość, na której mieszkańcy oddają cześć poległym lotnikom: składane są kwiaty i zapalane znicze[4].
-
Tablica z nazwiskami lotników -
Fragmenty konkstrukcji samolotu -
Widok ogólny
Przypisy edytuj
- ↑ Wojciech Krajewski. Halifax spod Wojnicza. „Zeszyty Wojnickie”. I/2014, 2014. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wojnickiej. ISSN 1232-4310. (pol.).
- ↑ Dębina Zakrzowska koło Wojnicza, miejsca tragedii samolotu Halifax JP 181 ze 148 dywizjonu RAF [online], dobroni.pl [dostęp 2019-05-06] (pol.).
- ↑ Kajetan Bieniecki, Jak rzeczywiście wyglądała pomoc z zachodu dla Warszawy w pierwszych dniach powstania, „Zeszty Historyczne” (85, tom 442), Paryż: Instytut Literacki, 1988, s. 65, ISBN 2-7168-0109-6, ISSN 0406-0393 (pol.).
- ↑ Spotkanie przy Pomniku lotników | Miasto i Gmina WOJNICZ. www.wojnicz.pl. [dostęp 2016-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-10)].
Bibliografia edytuj
- Czternastu spod Wojnicza - artykuł Wojciecha Krajewskiego w magazynie lotniczym Aeroplan nr 1/2000
- Wojciech Krajewski "Halifax spod Wojnicza", Zeszyty Wojnickie nr I/2014 ISBN 978-83-88332-44-9